Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 21, 15 Σεπτεμβρίου 1999

Tά 25 χρόνια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνωμαλίας
(Εἰσήγηση στήν ἡμερίδα τῆς 21^ης Ἰουνίου 1999 γιά τό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα)

(Φωτογραφία: Εκλογή Σεραφείμ: Γκιζίκης, Χρήστου)

Του Κων. Καλογερόπουλου, Θεολόγου

Ἡ εἰσήγησή μας ἀναφέρεται στά 25 χρόνια τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνωμαλίας. Γιά τήν περίοδο αὐτή μπορεῖ νά ὁμιλῆ κανείς γιά μακρό χρόνο καί νά ἀποτυπώνη συναισθήματα πολύ θλιβερά. Ἀπό τή δική μας πλευρά θά προσπαθήσουμε νά εἴμεθα σύντομοι καί εἰ δυνατόν περιεκτικοί.

Ἀναφερόμαστε ἀρχικά στά γεγονότα. Tό 1959 διασπᾶται ἡ Διαρκής Ἱ. Σύνοδος, λόγῳ τοῦ μεταθετοῦ τῶν ἐπισκόπων -ἄλλοι ἦσαν «κατά» καί ἄλλοι «ὑπέρ»-. Ἕνεκα τούτου προκαλεῖται ἐπέμβαση τῆς Πολιτείας καί μέ τό N. 3932 περιορίζεται τό μεταθετό καί ἀνατίθεται στήν Ἱεραρχία ἡ δικαιοδοσία ἐκλογῆς ἐπισκόπων.

Tό 1962 συνέβη ἡ ἀτυχής ἀρχιεπισκοπική ἐκλογή τοῦ Mητροπολίτου Ἀττικῆς καί Mεγαρίδος ᾽Iακώβου, πού προκάλεσε μέγα σκάνδαλο. Aὐτός ὑπό τήν ἀντίδραση τοῦ λαοῦ καί τοῦ τύπου ἐξαναγκάζεται σέ παραίτηση. Kαί ἔτσι ἀπέφυγε τήν ἐκδίωξή του ὑπό τῆς Πολιτείας.

Ἡ κατάπτωση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων ὑπῆρξε ἀφάνταστα μεγάλη καί ἡ ἀνυποληψία τοῦ κλήρου ὀδυνηρή.

Tό 1965, ὕστερα ἀπό πενταετῆ ἀποχή ἀρχιερατικῶν ἐκλογῶν καί τή δημιουργία 15 χηρευουσῶν Mητροπόλεων, συνέρχεται ἡ Σύνοδος τῆς Ἱεραρχίας γιά ἐκλογές. Προηγουμένως, ἐξ αἰτίας πιέσεων τῶν ἐνδιαφερομένων, ἡ Πολιτεία λόγῳ κρίσεως πού διήρχετο, ἔδωσε τήν συγκατάθεσή της γιά τήν ἐπαναφορά τοῦ μεταθετοῦ τῶν ἐπισκόπων καί ἐξέδωσε τήν 184/21-10-1965 σχετική πράξη τοῦ Ὑπουργικοῦ Συμβουλίου. Tήν ἀνωτέρω πράξη προσέβαλε στό Συμβούλιο τῆς Ἐπικρατείας ὁ Mητροπολίτης Ἐλευθερουπόλεως Ἀμβρόσιος καί τήν κατέστησε ἀνενεργό. Παρά ταῦτα καί παρά τήν ἀντίθεση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Xρυσοστόμου, ἡ πλειοψηφία τῆς Ἱεραρχίας ἀπήτησε ἐκλογές καί μεταθέσεις Mητροπολιτῶν. Aὐτές ἔγιναν καί ἡ Πολιτεία τίς θεώρησε παράνομες.

Mετά ἕνα χρόνο ἔγινε ὁ N 4589/66 μέ τόν ὁποῖο νομιμοποιοῦνται οἱ νέοι Mητροπολίτες, ἀλλά εἰσάγεται καί ὅριο ἡλικίας γιά τήν ἀποχώρηση τῶν Ἀρχιερέων μέ ἐξαίρεση τόν Ἀρχιεπίσκοπο.

Γενικά, ἡ κατάσταση τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων κατά τήν περίοδο 1959-67 δέν εἶναι καλή. Ὑπάρχουν πολλά σκάνδαλα, καί τό κύρος τοῦ ἱερατείου στό λαό ἔχει πέσει πολύ.

Kοινό αἴτημα εἶναι ἡ ἀλλαγή, ἡ διόρθωση τῆς καταστάσεως αὐτῆς...

Ἡ συγκροτηθεῖσα Ἀριστίνδην Σύνοδος τοῦ 1967 ἐξέλεξε Ἀρχιεπίσκοπο Ἀθηνῶν καί Πρόεδρο τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τόν Ἀρχιμανδρίτη Ἱερώνυμο Kοτσώνη, Πρωθιερέα τῶν Ἀνακτόρων καί καθηγητή τοῦ Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, καί στή συνέχεια ἐπλήρωσε τίς κενές θέσεις Mητροπολιτῶν μέ διακεκριμένους ὡς ἐπί τό πλεῖστον κληρικούς. Oἱ Ἀπριλιανοί προώριζαν γιά Ἀρχιεπίσκοπο τό Mητροπολίτη Kαστοριᾶς Δωρόθεο, ἀλλά ἐξέφρασαν ἀργά τήν ἐπιθυμία τους, ἀφοῦ ἡ Ἱερά Σύνοδος εἶχε τελειώσει τήν ἐκλογή.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(7)
Οι παλαιοί επίσκοποι αναγνώρισαν τους εκλεγέντες από την
Αριστίνδην Σύνοδο του Ιερωνύμου

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Μια τελευταία, αλλά πολύ βασική, επισήμανση που αποδεικνύει την κανονικότητα των εκλογών που έγιναν από την Αριστίνδην Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου αναφέρουμε στη συνέχεια. Όλα τα χρόνια της Αρχιεπισκοπείας του Ιερώνυμου ποτέ κανείς δεν αμφισβήτησε κάποια εκλογή. Ακόμα και γι’ αυτούς που, πολύ όψιμα, μετά την παραίτηση του Ιερωνύμου,  επικαλούνται «αντικανονικότητα» στις εκλογές της Αριστίνδην επί Ιερωνύμου πρέπει να τονιστούν τα παρακάτω που ο έχων μικρή μόνο γνώση Κανονικού Δικαίου τα αποδέχεται αυτόματα ως πασιφανή: Η όποια «αντικανονικότητα» τού Ιερώνυμου και των μητροπολιτών πού εκλέχθηκαν μετά, από την υπ’ αυτόν Αριστίνδην Σύνοδο, είχε ήδη ολοκληρωτικά θεραπευτεί, αφού:

α) πλήθος μητροπολιτών της πρεσβυτέρας Ιεραρχίας τούς συνεχάρησαν για την εκλογή τους με την παρουσία τους ή με επιστολές,

β) συμμετείχαν σε Ιεραρχίες (1969, 1972, 1973), αλλά και κάποιοι απ’ αυτούς της πρεσβυτέρας Ιεραρχίας στις 3 Αριστίνδην συνόδους (1969 έως 1972, 1972 έως 4ος-1973 καί 5ος -1973 έως 12ος-1973) μαζί με τούς εκλεγέντες από την Αριστίνδην, χωρίς να θέσουν κανένα θέμα κανονικότητάς τους (π.χ. ο Ιωαννίνων Σεραφείμ συμμετείχε σε όλες -3- τις μετά τον Καταστατικό Χάρτη του Ιερωνύμου Αριστίνδην Συνόδους),

γ) στην πρώτη παραίτηση τού Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου (1969) στην Ιεραρχία, όλη η Ιεραρχία δεν έκανε δεκτή την παραίτηση με τον Ιωαννίνων Σεραφείμ να δηλώνει (ως Πρόεδρος επί τού Τύπου):

«Κατελείφθημεν εξ απίνης, διότι ουδείς των αγίων αδελφών ανέμενε παρομοίαν ενέργειαν. Κατάπληξη αιφνιδιασμός και θλίψις συνείχε δια την απόφασιν αυτήν. Και ομολογώ ότι υπήρξε μια θαυμάσια και πεφωτισμένη στιγμή της Ιεραρχίας, όταν όλα τα μέλη της με έκδηλον συγκίνησιν και με δάκρυα εις τους οφθαλμούς ανεκάλεσαν τον Αρχιεπίσκοπον. Έπρεπε να είσθε εις την αίθουσαν, δια να δήτε την ομόθυμον θέλησιν της Ιεραρχίας. Απητήθη πολύς χρόνος δια να πείσωμεν τον Μακαριώτατον να επανέλθη εις την αίθουσαν. Και όταν επανήλθε τότε εξεφράσαμεν την χαρά μας! Επακολούθησε μια θριαμβευτική ψηφοφορία κατά της παραιτήσεως και υπέρ της ανακλήσεως αυτής. Και το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας ήτο η παμψηφεί πρότασις προς ανάκλησιν».

Επίσης σε παρέμβαση του Ιωαννίνων Σεραφείμ σε ερωτήσεις των δημοσιογράφων προς τον Αρχιεπίσκοπο είπε:

«Ναι. Η ψήφος έχει την έννοια, ότι δεν θέλομεν να παραιτηθή και τον δεχόμεθα ως Προκαθήμενον. Η επάνοδός του επανηγυρίσθη».

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(6)
Δήθεν μη κανονικώς κενωθείσες μητροπόλεις όπου
εξελέγησαν κάποιοι από τους 12

(Φωτογραφία: Αττικής Νικόδημος, Λαρίσης Θεολόγος, Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνος)

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Οι εκλογές του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου ήταν πέρα για πέρα κανονικές. Κανένας από τους 12 μητροπολίτες δεν είχε αντικανονική εκλογή.

Να αναφέρουμε και πάλι εδώ, για διευκόλυνση του αναγνωστη, τις δύο αιτίες πού επικαλούνται οι εγκαλούντες τους 12 για αντικανονική εκλογή. Ισχυρίζονται ως αντικανονικότητα:

α) την εκλογή τους από Αριστίνδην Σύνοδο.

β) την εκλογή τους σε δήθεν μη κανονικώς κενωθείσες μητροπόλεις.

Ήδη απαντήσαμε δι’ ολίγων στα δύο προηγούμενα άρθρα ότι δεν αποτελεί αντικανονικότητα η εκλογή από Αριστίνδην Σύνοδο. Έχουν συμβεί πολλές φορές πλείστες εκλογές επισκόπων από Αριστίνδην Συνόδους. Ποτέ δεν αμφισβητήθηκε η κανονικότητά τους.

Θα απαντήσουμε τώρα και στη δεύτερη αιτίαση:

Δήθεν η εκλογή κάποιων απ’  αυτούς (τους 12) σε μη κανονικώς κενωθείσες μητροπόλεις.

Το υπονοούμενο είναι σαφές. Έδιωξε ο Ιερώνυμος παλαιότερους μητροπολίτες και έβαλε στη θέση τους δικούς του. Μετά λοιπόν το ίδιο έκανε και ο Σεραφείμ. Έβγαλε τους μητροπολίτες του Ιερώνυμου και έβαλε τους δικούς του. Ισοπεδωτική τοποθέτηση που δεν εκφράζει ούτε στο παραμικρό τα πραγματικά γεγονότα.

Να δούμε όμως τις επί μέρους περιπτώσεις σε σχέση με την κανονική κένωση της μητροπόλεώς τους για τις περιπτώσεις των 12 μητροπολιτών:

1) Δύο (2) από αυτούς (Κιλκισίου Χαρίτων και Διδυμοτείχου Κωνσταντίνος) είχαν εκλεγεί το 1965, προ Ιερωνύμου, σε κανονικά κενές θέσεις.

2) Άλλοι δύο (2) μητροπολίτες (Ζακύνθου Απόστολος και Τρίκκης Σεραφείμ) εξελέγησαν σε μητροπόλεις που είχαν περιέλθει σε χηρεία μετά τό θάνατο του μητροπολίτου τους.

3) Τέσσερεις (4) από τούς 12 μητροπολίτες (Δημητριάδος Ηλίας, Λαρίσης Θεολόγος, Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνος και Παραμυθίας Παύλος) έλαβαν μητροπόλεις από τις οποίες είχαν παραιτηθεί οι επίσκοποί τους. Οι παραιτήσεις αυτών των αρχιερέων έγιναν δεκτές από την Σύνοδο και οι μητροπόλεις πλέον ήταν κανονικά κενές.

Το επιχείρημα ότι οι μητροπολίτες (Δημητριάδος Δαμασκηνός, Λαρίσης Ιάκωβος, Θεσσαλιώτιδος Κύριλλος, Παραμυθίας Παύλος και Ελασσόνος Ιάκωβος) πιέστηκαν από τον Ιερώνυμο, ή ότι τους εξανάγκασε ο Ιερώνυμος σέ παραίτηση είναι προφάσεις εν αμαρτίαις. Υπήρξαν αρκετές επώνυμες καταγγελίες εις βάρος τους. Ο Αρχιεπίσκοπος τους διαμήνυσε ότι θα εξεταστούν με εκκλησιαστικά δικαστήρια. Η αντίδρασή τους ήταν να παραιτηθούν αμέσως. Είναι γνωστόν ότι όταν κάποιος τη στιγμή που εγκαλείται παραιτείται ουσιαστικά και κανονικά αποδέχεται την ενοχή του. Τα περί εξαναγκασμού λοιπόν σε παραίτηση είναι ένα μεγάλο ψεύδος.

Να πούμε δυο χαρακτηριστικά παραδείγματα:

Μητρόπολη Θεσσαλιώτιδος: Ο μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Κύριλλος παραιτήθηκε (φοβούμενος ευρεία δημοσίευση σκανδάλων ηθικών και οικονομικών που είχε διαπράξει). Η σύνοδος έκανε δεκτή την παραίτησή του. Και μετά στην κενή πλέον μητρόπολη εξελέγη ο Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνος.

Μητρόπολη Λαρίσης: Και σ’ αυτή τη μητρόπολη ο μητροπολίτης Ιάκωβος Σχίζας παραιτήθηκε φοβούμενος την καθαίρεση, μετά την ευρεία δημοσιοποίηση φωτογραφίας πού τον εξέθετε ηθικά. Η σύνοδος δέχθηκε την παραίτηση. Και στην κενή μητρόπολη Λαρίσης τοποθετήθηκε ο Λαρίσης Θεολόγος.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(5)
Οι Αριστίνδην Σύνοδοι μετά τόν
Καταστατικό Χάρτη του 1969

(Φωτογραφία: Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος. Δεξιά, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ)

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Γνωστός όπως είπαμε ο θεσμός της Αριστίνδην στήν Εκκλησία της Ελλάδος και χρησιμοποιήθηκε δέκα (10) φορές πρίν την Αριστίνδην που εξέλεξε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο και τους μητροπολίτες της περιόδου 1967-1974. Τόν τρίτο χρόνο όμως της Αρχιεπισκοπείας του Ιερωνύμου Κοτσώνη κάτι αλλάζει ριζικά. Την Αριστίνδην πλέον δεν την ορίζει το στρατιωτικό καθεστώς με Συντακτική Πράξη, ούτε αποτελείται πλέον από οκτώ (8) μέλη. Ο Καταστατικός Χάρτης τοῦ ἔτους 1969 (πού πέρασε η Κυβέρνηση με πρόταση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου για να ρυθμίζει τα της Εκκλησίας της Ελλάδος) ὅριζε ὅτι ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος (ΔΙΣ) θά ἐκλέγεται ἀπό τήν Ἱεραρχία (θα είναι δηλαδή και πάλιν Αριστίνδην) καί θά ἔχει τριετῆ θητεία. Αυτή η Σύνοδος θα αποφασίζει για τα τρέχοντα θέματα, θα εκλέγει Ιεράρχες και έχοντας τριετή θητεία θα κατορθώνει να δρομολογεί ποιμαντικά θέματα μέσα στην Εκκλησία.

Η ένσταση (που προέρχεται από πατριαρχικούς κύκλους) σε σχέση με την κανονικότητα της Αριστίνδην Συνόδου πού θεσμποθετήθηκε με τον Καταστατικό Χάρτη του 1969: «Ἡ ΔΙΣ δέν θά συγκροτεῖται κατά τήν κανονική τάξη τῶν πρεσβείων ἀρχιεροσύνης καί μέ ἴσο ἀριθμό ἀρχιερέων ἀπό τήν αὐτοκέφαλη Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος καί τίς Νέες χῶρες γιατί ὁ νόμος καταργοῦσε τήν Πατριαρχική καί Συνοδική Πράξη τοῦ 1928».

Μά τόσο ὁ Πατριαρχικός τόμος ὅσο καί ἡ Πατριαρχική Συνοδική Πράξη εἶναι μέν κανονικά κείμενα, σχετικῆς ἀξίας ὅμως. Ἀποδέχονται τήν ἀνεξαρτητοποίηση τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας θέτουν ὅμως κάποιους ὅρους μονομερῶς. Ὑποδεικνύουν, τρόπον τινά, πῶς πρέπει νά διοικεῖται μιά ἄλλη Ἐκκλησία τῆς ὁποίας ἀναγνωρίζουν τήν ἀνεξαρτησία. Τό κριτήριο γιά τήν κανονικότητα τῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος εἶναι οἱ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας καί ὄχι ὁ Τόμος καί ἡ Πράξη. Μάλιστα οἱ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας, ἐπειδή προβλέπουν τό μητροπολιτικό σύστημα διοικήσεως (μητροπολίτης μέ τούς ἐπισκόπους του ἀπαρτίζουν μικρή τοπική Σύνοδο), μποροῦμε νά ποῦμε ὅτι μέ κανένα ἀπό τά σημερινά συνοδικά συστήματα δέν συμφωνοῦν.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(4)
Ο θεσμός των αριστίνδην συνόδων στην Ελληνική Εκκλησία

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Δύο αιτίες επικαλούνται οι εγκαλούντες τους 12 για αντικανονική εκλογή. Ισχυρίζονται ως αντικανονικότητα:

α) την εκλογή τους από Αριστίνδην Σύνοδο.

β) την εκλογή τους σε δήθεν μη κανονικώς κενωθείσες μητροπόλεις.

Θα απαντήσουμε σήμερα στην πρώτη από τις παραπάνω αιτιάσεις τους.

α) ΓΙΑ ΤΟ ΘΕΣΜΟ ΤΩΝ ΑΡΙΣΤΙΝΔΗΝ ΣΥΝΟΔΩΝ:

Καθόλου άγνωστος θεσμός δεν είναι στην Ιστορία της Εκκλησίας της Ελλάδος η εκλογή επισκόπων από Αριστίνδην (ολιγομελείς) Συνόδους. Γι' αυτό και οι Ιεράρχες πού είχαν εκλεγεί γίνονταν αποδεκτοί από τούς πάντες. Από την ανεξαρτησία του νέου Ελληνικού κράτους και έπειτα μέχρι την Αριστίνδην τού Ιερώνυμου έγιναν 10 Αριστίνδην Σύνοδοι: 1) τό 1827 με τέσσερις Ιεράρχες, 2) τό 1833 με πέντε Ιεράρχες, 3) τό 1852 με πέντε Ιεράρχες, 4) τό 1917 με τέσσερις Ιεράρχες, 5) τό 1920 με πέντε Ιεράρχες, 6) τό 1922 με πέντε Ιεράρχες, η οποία σε μια νύχτα, με πρόεδρο τον Θεσσαλιώτιδος Ευθύμιο, υπάρχοντος κανονικού Αρχιεπισκόπου, του Θεοκλήτου, τον οποίο αγνόησε παντελώς, έκανε εκλογή οκτώ Μητροπολιτών κατά προτίμηση της Επανάστασης. Μεταξύ τών εκλεγέντων ήταν ο Κερκύρας και μετέπειτα Πατριάρχης Αθηναγόρας, ο μετέπειτα Αρχιεπίσκοπος Δαμασκηνός, ο επίσης κατόπιν Αρχιεπίσκοπος Δωρόθεος και ο Καρυστίας Παντελεήμων Φωστίνης (γέροντας τού Κορινθίας Παντελεήμονος Καρανικόλα, ο οποίος χειροτονήθηκε από αυτόν, και ο οποίος διατεινόταν περί αντικανονικότητας της αριστίνδην του Ιερωνύμου!). 7) Αυτή η Αριστίνδην Σύνοδος, εκθρόνισε τον Αθηνών Θεόκλητο και εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο με 3 ψήφους τον Χρυσόστομο Παπαδόπουλο. 8) το 1925 7μελής Σύνοδος υπό τον Χρυσόστομο (με πρωτεργάτη τον Καρυστίας Φωστίνη), 9) τό 1941, 16μελής, η οποία μαζί μέ άλλα προέβη στήν εκθρόνιση τού Χρυσάνθου και την ενθρόνιση τού Δαμασκηνού. 10) το 1945, 12μελής, πού εξέλεξε πολλούς μητροπολίτες.

Τέλος, καί η διά τής 3 καί 7/74 συντακτικής πράξης τής δικτατορίας του Ιωαννίδη, συνήλθε Αριστίνδην Σύνοδος (περί τοιαύτης Συνόδου επρόκειτο -και ακόμα χειρότερης αφού ονομάσθηκε από τον κοσμικό νομοθέτη κανονική ιεραρχία, θεωρώντας έτσι 34 άλλους ιεράρχες αντικανονικούς!) με τριάντα δύο μέλη και εξέλεξε τον Σεραφείμ με πλειοψηφία 20 ψήφων, (η δωδέκατη Αριστίνδην) μετά από αυτήν (ενδεκάτη Αριστίνδην) που εξέλεξε τόν Ιερώνυμο.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(3)
Αντικανονικές οι εκλογές τους εις επίσκοπο;

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Είναι αντικανονικοί οι 12, ισχυρίστηκε το εκκλησιαστικό καθεστώς του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ, γιατί ήταν αντικανονική η εκλογή τους. Ενστάλαξε τό δηλατήριο η μακροχρόνια αυτή προπαγάνδα ότι ο τρόπος εκλογής των 12 μητροπολιτών πάσχει κανονικά -ότι δήθεν υπάρχει εκεί κάποια σκιά, κάτι το μεμπτό, κάτι αντικανονικό- και γι’  αυτό δεν έχουν το δικαίωμα να επικαλούνται Κανόνες που αποδεικνύουν την αντικανονικότητα των διαδόχων τους, γιατί αυτοί ήταν οι πρώτοι πταίσαντες. Ότι δήθεν επί Ιερωνύμου, κατά την εκλογή τους, δέν επέδειξαν ευαισθησία για την τήρηση των Κανόνων ως προς την εκλογή τους, και τώρα, όψιμα, θυμήθηκαν τους Κανόνες και στιγματίζουν τις εκλογές του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ.

Ισοπεδωτική και ανεξέταστη η παραπάνω τοποθέτηση. Δέν αντέχει στη βάσανο της αναλυτικής εξήγησης των ιστορικών γεγονότων. Καταρρέει σάν χάρτινος πύργος με τη χρήση της κοινής λογικής του μέσου ανθρώπου. Ποντάρει στην προπαγανδιστική υπεραπλούστευση που ισοπεδώνει και εξομοιώνει ανόμοιες και αντίθετες καταστάσεις του τύπου: Ο Ιερώνυμος έδιωξε επισκόπους για να βάλει τους δικούς του. Τό ίδιο έκανε και ο Σεραφείμ, έβγαλε τους επισκόπους του Ιερώνυμου για να βάλει τους δικούς του.

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ
12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(2)

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Στή συζήτηση όλη και την παραφιλολογία για την δήθεν αντικανονικότητα των Ιερωνυμικών επισκόπων, ή των 12 εκθρονισθέντων επισκόπων, υπάρχει και μια άλλη σοβαρή παράμετρος που πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπ’ όψη. Ποιό σώμα είναι κατάλληλο να κρίνει την αντικανονικότητα ή μη κάποιου επισκόπου;

-σίγουρα όχι ο κοσμικός νομοθέτης. Η κρίση ανήκει όλη στην διοίκηση της Εκκλησίας. Είναι εσωτερική υπόθεση της Εκκλησίας η κανονικότητα ή μη ενός επισκόπου. Η Εκκλησία με την βοήθεια των Ιερών Κανόνων της θα κρίνει την κανονικότητα. Κανείς άλλος. Η κρίση γύρω από την κανονικότητα των επισκόπων από την κοσμική εξουσία είναι μιά επέμβαση στα interna της Εκκλησίας, μη αποδεκτή από τό σώμα της Εκκλησίας. Δυστυχώς μια τέτοια επέμβαση τολμήθηκε από το δικτατορικό καθεστώς Ιωαννίδη. Με νομοθέτημα (την 3 Συντακτική Πράξη) η κοσμική εξουσία  έκρινε τους εκλεγμένους από τον Ιερώνυμο 29 επισκόπους (και τους 5 της Αριστίνδην του Ιερώνυμου) αντικανονικούς και τους εξέβαλε εκτός Ιεραρχίας (ως αντικανονικούς).

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΚΑΝΟΝΙΚΟΤΗΤΑΣ
ΤΩΝ 12 ΕΚΘΡΟΝΙΣΘΕΝΤΩΝ ΑΡΧΙΕΡΕΩΝ!
(1)

Αρχιμ. Ειρηναίου Μπουσδέκη

Είναι μια τεκμηριωμένη ιστορική αλήθεια ότι η εκθρόνιση των 12 μητροπολιτών το 1974 και η τοποθέτηση σ’ αυτές νέων μητροπολιτών ήταν κινήσεις στα πλαίσια της συναλλαγής του τότε μητροπολίτη Ιωαννίνων Σεραφείμ Τίκα με πλήθος επισκόπων για να κατορθώσει να γίνει Αρχιεπίσκοπος. Όταν λοιπόν έγινε Αρχιεπίσκοπος έπρεπε να εκπληρώσει τις υποσχέσεις του κηρύσσοντας εκπτώτους τους 12 και φέρνοντας σε μεγάλες και κεντρικές μητροπόλεις τους αντικαταστάτες τους.

Τόσο ταπεινά ήταν τα ελατήρια της εκπτώσεως των 12 μητροπολιτών. Το δυστήχημα όμως ήταν ότι το καθεστώς Σεραφείμ έπλασε ένα «μύθο» για να δικαιολογήσει τίς απαράδεκτες μηχανορραφίες και τις τραγικές σκοπιμότητες του εκκλησιαστικού αυτού εγκλήματος. Ο «μύθος» έλεγε αρχικά ότι όλοι οι επίσκοποι πού έγιναν επί Ιερωνύμου ήταν αντικανονικοί. Γιατί η εκλογή τους έγινε από αντικανονική Αριστίνδην Σύνοδο.

Το ότι ήταν μύθος όλα αυτά τα περί αντικανονικότητος των μητροπολιτών που εξελέγησαν από τον Ιερώνυμο το απέδειξε ο ίδιος ο Σεραφείμ με τις πράξεις του:

-Στην αρχή όλους τους λεγομένους «Ιερωνυμικούς» (29 τον αριθμό) και τους επισκόπους που συμμετείχαν στην Αριστίνδην του Ιερώνυμου (5 τον αριθμό), σύνολο 34, τους θεώρησε αντικανονικούς και ονόμασε κανονική ιεραρχία τους παλαιούς (προ Ιερωνύμου επισκόπους) 32 τον αριθμό. Αυτό επεβλήθη στην Εκκλησία (με τη βοήθεια του φίλου του Σεραφείμ δικτάτορα Ιωαννίδη) με την 3 Συντακτική Πράξη.

Το χρέος της Ιεραρχίας:
η μετά θάνατον αναγνώριση των αδικηθέντων
12 μητροπολιτών

Αρχιμανδρίτου Ειρηναίου Μπουσδέκη

Μιά λανθασμένη άποψη έχει επικρατήσει στά εκκλησιαστικά μας πράγματα. Ότι δηλαδή μια αδικία που έχει τελεσθεί στην Εκκλησία, μια αντικανονική πράξη που αποτολμήθηκε με γνώμονα προσωπικές σκοπιμότητες των εκάστοτε κρατούντων, μια συμπεριφορά προσθήκης αντικανονικοτήτων πάνω στις αντικανονικότητες και αδικιών πάνω στις αδικίες, είναι κάτι που με υπομονή πρέπει να περιμένουμε για να κοπάσει, είτε με τον θάνατο του αδικούντος ιεράρχη (συνήθως προθιεράρχη), είτε και τελικά με τόν θάνατο του αδικουμένου ιεράρχου.

Δέν τιμούσε καθόλου τήν ιεραρχία της Εκκλησίας της Ελλάδος όταν ευκαίρως -ακαίρως πληθώρα ιεραρχών έλεγαν για την αντικανονική εκθρόνιση των 12 μητροπολιτών καί τα τραγικά και λυπηρά γεγονότα που ακολούθησαν: «Το φτυάρι θα λύσει το θέμα». Όμως με αυτή την αδράνεια της Ιεραρχίας πέθαναν 2 Αρχιεπίσκοποι καί οι διάδοχοί τους δέν έλυσαν τήν αδικία, δέν καταδίκασαν τήν αντικανονικότητα, δεν αποκατάστησαν τους εκθρονισθέντες. Στο τέλος πέθαναν και όλοι οι αδικηθέντες και τότε όλοι έδειξαν ότι ανακουφίστηκαν. Λες και μιλάμε για προσωπικά μόνον θέματα, για ατομικές αντεγκλήσεις και διαμάχες μεταξύ ιεραρχών και όχι για την Εκκλησία του Χριστού πού πληγώνεται σκληρά, που τραυματίζεται βαριά με την αυθαιρεσία, τήν ασυδοσία και την παρανομία των ιεραρχών της, αυτών που ώφειλαν να ορθοτομούν τον λόγο της αληθείας και να έχουν σαν μοναδικό γνώμονα της εκκλησιαστικής πορείας τους τό Πηδάλιο των Ιερών Κανόνων.