Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 134, 1 Ἰουνίου 2004

Ἡ συνθηματολογία τῆς ἄρνησης

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἠχηρή ὁμοβροντία ἡ σύγχρονη συνθηματολογία, πού ἀντιμάχεται τήν ἐκκλησιαστική μας Παράδοση. Ἀλλ᾿ ὄχι πειστική. Καί καθόλου ἀποτελεσματική. Ἐπιτίθεται μέ ὅλα τά μέσα, πού διαθέτει ἡ σύγχρονη ἐπιστήμη τῆς προπαγάνδας καί ἡ τεχνολογία τῆς σπορᾶς ἰδεολογημάτων, ἐνάντια στό ἱερό οἰκοδόμημα τῆς Ἐκκλησίας καί στή γόνιμη παράδοσή Του. Σκορπάει προκλήσεις. Γεμίζει μέ ἐντυπώσεις τό ἐπιπόλαιο μάτι. Προκαλεῖ πρόσκαιρη εὐφορία καί πλασματικά ὄνειρα στούς ἀνυποψίαστους. Ἀλλά δέν ἐπιλύει τό ἐναγώνιο πρόβλημα τοῦ νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Δέν φωτίζει τήν ἱστορική διαδρομή. Καί δέν ἀναπαύει τή “γρηγοροῦσα” συνείδηση. Καλύπτει τό “μάρκετινγκ”. Τροφοδοτεῖ τήν ἀγορά. Γεμίζει τά ταμεῖα τῶν πολυεθνικῶν κολοσσῶν. Ἐξυπηρετεῖ τίς σκοτεινές πολιτικές σκοπιμότητες. Ἀλλά δέν ἀντέχει στή νηφάλια ἀνάλυση. Καί δέν ἐξυπηρετεῖ τά πηγαῖα ὁράματα, τή δίψα καί τήν ὁρμή γιά καταξίωση τῆς μιᾶς καί μοναδικῆς ἀνθρώπινης διαδρομῆς.

Εὔκολο νά συνοψίσει κανείς τήν πεισματική, ἀρνητική συνθηματολογία. Νά τήν καταμερίσει, μεθοδικά, σέ κεφάλαια. Καί νά προσδιορίσει τό φάσμα τῶν στόχων της. Ἡ πυκνή διαφημιστική ἐπανάληψη τήν κωδικοποίησε καί τήν ἀποτύπωσε στό δίσκο τῆς ἀνθρώπινης μνήμης. Ἀλλά καί οἱ ὀδυνηρές ἐπακόλουθες ἐμπειρίες τή διατηροῦν στήν ἐπικαιρότητα καί τῆς δίνουν τό στίγμα τῆς μονόπλευρης, ἀέναης πάλης.

Κύριο καί ἐπιθετικό σλόγκαν, ἡ ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπου ἀπό τήν πνευματική παράδοση, πού τρέχει αἰῶνες καί δένει τίς γενιές σέ μιά ἡρωϊκή καί δυναμική σκυταλοδρομία. Λές καί ἡ ἀνθρωπότητα γεννήθηκε τούτη τή στιγμή. Λές καί τό ἅρμα τῆς ἱστορίας δέν κουβαλάει τόν πλοῦτο καί τήν ὀδύνη τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Τά ἔργα τοῦ πνεύματός του καί τῶν χεριῶν του καί τά τυπώματα τῶν πληγῶν, πού προκάλεσε ἡ ἀλαζονική ἤ ἡ ἄκριτη χρήση τῆς ἐλευθερίας του. Τό σύνθημα τῆς ἀπελευθέρωσης σηματοδοτεῖ τήν ἀποκοπή ἀπό τή γεύση τῆς χαρᾶς καί ἀπό τήν ἐμπειρία τῆς ὀδύνης, πού ἔζησαν καί θησαύρισαν οἱ πατέρες μας καί πού μᾶς τίς κληροδότησαν ὡς ἔμπονη δοκιμή καί ἐμπειρικό πλουτισμό ὁλόκληρου τοῦ ἀνθρώπινου γένους μας. Καί οἱ “εὐφυεῖς” ἀνανεωτές τοῦ αἰώνα μας, ἤ, σωστότερα, οἱ δόλιοι ἐκμεταλλευτές τῆς ἀφέλειάς μας, μᾶς παροτρύνουν νά πετάξουμε τήν ἀκριβή καί πολυδοκιμασμένη κληρονομιά μας, γιά νά παραδοθοῦμε στήν πλανεύτρα προπαγάνδα τους καί νά συρθοῦμε στήν ἐξυπηρέτηση τῶν σκοτεινῶν ἐπιδώξεών τους.

Παράπλευρο διαφημιστικό σύνθημα, ἡ ἀπόρριψη ἤ (συγκαταβατικά!!) ἡ ὑπέρβαση τῆς Ὀρθοδοξίας μας. Τή στιγματίζουν ὡς στεῖρα συντήρηση. Τήν καταδικάζουν μέ ἐγκλεισμό στά ὑγρά ὑπόγεια τῶν μουσείων. Δέν ἀναγνωρίζουν τό ἄνοιγμα τῆς Ὀρθόδοξης ψυχῆς πρός τόν οὐρανό. Δέν ἀποδέχονται τήν ποιότητα τοῦ ἤθους της. Δέν συγκινοῦνται, μηδέ προβληματίζονται γιά τήν πραγματική ἀξία τοῦ “ἐδῶ” καί γιά τή φωτεινή προοπτική τοῦ “ἐπέκεινα”. Σύρουν μιά βιαστική μονοκοντυλιά καί διαγράφουν, ὅ,τι ἔζησαν, ὅ,τι χάρηκαν καί ὅ,τι ἔστησαν, ὡς στῆλες ὁδηγητικές, οἱ ἐξαγιασμένες καί καταξιωμένες φυσιογνωμίες τῶν ἁγίων μας. Ὅλα, γι᾿ αὐτούς, ἀποτελοῦν “συντήρηση”. Ὅλα καταγράφονται ὡς ἀπολιθώματα. Ὅλα σπρώχνονται ἀπαξιωτικά καί ἐκβιαστικά πρός τή χωματερή τῆς λησμοσύνης.

Μέ τή χρήση τοῦ κανόνα τῆς ἐπιείκειας, οἱ κράχτες τῆς ἀπελευθέρωσης ἀπό τό Ὀρθόδοξο βίωμα, ἀποδέχονται τά ἀριστουργήματα τῶν χειρῶν, πού μᾶς ἄφησαν οἱ πρόγονοί μας. Τίς θαυμαστές οἰκοδομές. Τό γλυπτό διάκοσμο. Τή ζωγραφική ἀποτύπωση τοῦ ὁρατοῦ καί τοῦ ἐσώτερου κάλους. Ὅμως, τά ἀπομνημονεύματα τῆς σοφίας τους καί τῆς ἐμπειρίας τους τά ἀπωθοῦν. Γιατί θυμίζουν πνεῦμα καί χάρη καί ἄσκηση καί καλλιέργεια τῆς ἀτίμητης εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Κρατοῦν μόνο ὅ,τι ἐρεθίζει θετικά τήν ὅραση καί ὅ,τι εὐφραίνει τήν ἀκοή.

Ἀλλά, μιά τέτοια ἀποκοπή, σημαίνει ξερίζωμα, ὀρφάνια, μοναξιά, στέρηση τοῦ πατρώου πλούτου καί περιπλάνηση στήν ἔρημη γῆ. Σέ μιά γῆ, πού τήν πλημμυρίζουν τά ἀδελφικά αἵματα, πού τήν ἀφιονίζουν οἱ ἀντιπαλότητες, πού τήν παγώνει ἡ ἀναδελφιά καί δέν τή φωτίζει, μηδέ τή ζεσταίνει ἡ φλόγα τῆς θεϊκῆς στοργῆς. Σ᾿ αὐτό τό κλίμα μαραζώνουν οἱ καρδιές, σκοτεινιάζει ὁ λογισμός, τρικλίζει ἡ ὕπαρξη καί ἀναζητάει δρόμους διαφυγῆς, ἐκεῖ, πού ὑπάρχει ὁ εὐτελισμός καί ἡ πνευματική (ἀκόμα καί ἡ σωματική) αὐτοχειρία.