† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση, φύλλο 207, 16-6-2007
῾Ιστορικά ἀποτυπώματα
Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
Σᾶς καλῶ στήν ἀνίχνευση τῶν ἱστορικῶν ἀποτυπωμάτων δυό ᾿Επισκόπων τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος, πού ὁλοκλήρωσαν, πρόσφατα, τήν τροχιά τοῦ βίου τους καί βημάτισαν, ἔμφορτοι ἐμπειριῶν, πρός τήν “ἐκεῖθεν” πραγματικότητα.
Δέν ἀψηφῶ, ὅτι, κατά τήν ἔσχατη τούτη περίοδο, καί ἄλλοι ᾿Επίσκοποι, κουρασμένοι ἀπό τό βάρος τῶν χρόνων, ἔγειραν να ἀναπαυθοῦν, ἀποβλέποντας στό ἐγερτήριο σάλπισμα καί στήν αἰώνια μέρα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ. ῾Η παράκαμψη τῶν προσώπων τους, σέ τοῦτο τό κείμενό μου, δέ σηματοδοτεῖ λησμοσύνη, οὔτε ὑποτίμηση τῆς προσωπικότητάς τους καί τοῦ ἔργου τους. Περνάω ἀπό μπροστά τους μέ ἐκτίμηση καί σεβασμό. Συλλέγω στή μνήμη καί στήν καρδιά τό νέκταρ τῆς ἀτίμητης προσφορᾶς τους. Σκύβω καί καταθέτω τόν ταπεινό ψίθυρο τῆς προσευχῆς μου. Καί πραγματοποιῶ τήν παράκαμψή τους, γιατί κάτι μέσα μου μέ σπρώχνει, ἐπιλεκτικά καί ἀποκλειστικά, στή μνήμη τῶν δυό ἀδελφῶν καί συλλειτουργῶν, πού τά βήματά τους διασταυρώθηκαν, ἀλλά τά ἀποτυπώματά τους ἀποστασιοποιήθηκαν. ῎Εζησαν τήν ἴδια ἐποχή. Συμπλήρωσαν τήν ἴδια, περίπου, διαδρομή βίου. ᾿Ανέβηκαν στούς ἀρχιερατικούς θρόνους. ᾿Ανέπεμψαν, γιά μακρό χρονικό διάστημα, τίς ἴδιες προσευχές. ᾿Αλλά ἄφησαν πίσω τους ἄλλη ἱστορία καί διαφορετικές μνῆμες.
Ποιοί εἶναι οἱ δυό συλλειτουργοί, πού μέ ἐντυπωσίασαν μέ τήν παρουσία τους καί μέ τό διαμετρικά ἀντίθετο θησαύρισμά τους καί μέ κέντρισαν νά ἀναζητήσω τά ἀποτυπώματα τῆς ἀρχιερατικῆς διαδρομῆς τους; ῾Ο πρῶτος εἶναι ὁ Κορίνθου Παντελεήμων. ῎Εκλεισε τά μάτια τόν Αὔγουστο τοῦ 2006. Καί ὁ δεύτερος εἶναι ὁ Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος. ᾿Εκοιμήθη, ἐν Κυρίῳ, τό Μάρτιο τοῦ 2007.
Δέ θά ἐπιχειρήσω τή σύνταξη ὁλοκληρωμένης βιογραφίας αὐτῶν τῶν δυό ποιμένων τῆς ἑλλαδικῆς ᾿Εκκλησίας. Εἶμαι βέβαιος, ὅτι τό ἔργο αὐτό θά τό ἀναλάβει ὑπεύθυνα καί θά τό ὁλοκληρώσει εὐσυνείδητα ὁ ἱστορικός τῆς ἑπόμενης ἤ τῆς μεθεπόμενης γενιᾶς. ᾿Εγώ θά ἀναδιφήσω κάποιες σελίδες, στίς ὁποῖες τυπώθηκαν συμπεριφορές χρονικά παράλληλες, ἀλλά τροπικά ἀσύμβατες. Κοινές οἱ τροχιές τοῦ ἐπισκοπικοῦ λειτουργήματος. ῎Αλλα, ὅμως, τά ὁράματα. ῎Αλλο τό ἦθος. ῎Αλλο τό γλωσσάριο. Στίγματα καί δείγματα διαφορετικῆς θεώρησης καί διαφορετικῆς βίωσης τοῦ ῾Αγιοπνευματικοῦ χαρίσματος. Πού εἶχαν, σάν ἀποτέλεσμα, διαφορετικές ἀποσκευές κατά τήν ὥρα τῆς ἐκδημίας πρός τήν αἰωνιότητα.
***
Ποιά εἶναι ἡ ἰδιότυπη συντυχία, πού φέρνει στή συνοδοιπορία καί στή σύγκρουση τούς δυό ἐκκλησιαστικούς ἄνδρες; Καί ποιά ἡ ἀφορμή, πού σπρώχνει τό δικό μου κάλαμο στήν παράλληλη ἰχνογράφηση;
῾Ο ἕνας, ὁ Κορίνθου Παντελεήμων, εἶναι ὁ θύτης. ῾Ο ἄνθρωπος, πού ὁραματίστηκε τό “μεγαλεῖο”(!!!) τοῦ διώκτη. Πού βημάτισε μέ τό δάχτυλο στή σκανδάλη καί δραστηριοποιήθηκε στόν ἀμείλικτο πόλεμο, γιά τήν ἐξόντωση ὁμάδας ὁλόκληρης συλλειτουργῶν του, μεταξύ τῶν ὁποίων συγκαταλεγόταν καί ὁ Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος. Καί ὁ δεύτερος, εἶναι τό θύμα. ῾Ο ἄδολος ὑπηρέτης τοῦ Θεοῦ, ὁ πνευματικός πατέρας τῆς Μητροπολιτικῆς περιφέρειας Θεσσαλιώτιδος καί Φαναριοφερσάλων, πού πολεμήθηκε ἀνελέητα ἀπό τόν Κορίνθου Παντελεήμονα καί τούς συνεργούς του. Μέ διαδικασίες πρωτόγονες καί βάναυσες, ἀποβλήθηκε ἀπό τή Μητρόπολή του καί στερήθηκε τήν ἀμεσότητα τῆς κοινωνίας του μέ τό ποίμνιό του. Δίχως νά γίνουν σεβαστές οἱ προδιαγραφές καί οἱ δεσμεύσεις, πού ἐπιβάλλουν οἱ ῾Ιεροί Κανόνες τῆς ἁγιότατης ᾿Εκκλησίας μας. Δίχως νά τοῦ ἀπαγγελθεῖ, ἀκόμα καί σκιώδης, κατηγορία. Δίχως νά κληθεῖ, νά ἀκούσει, ἀπό χείλη ὑπεύθυνα, τούς λόγους, πού προκάλεσαν τούς κατατρεγμούς του καί τούς διωγμούς του. Δίχως νά τοῦ παραχωρηθεῖ τό ἀναφαίρετο δικαίωμα τῆς ἀπολογίας καί νά τοῦ ἐπιτραπεῖ νά ὑπερασπιστεῖ τήν ἀρχιερατική του ὑπόληψη.
***
῾Ο Κορίνθου Παντελεήμων, τό γνωρίζουν οἱ πάντες, εἶναι ἕνας ἀπό τούς πρωτεργάτες τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀνωμαλίας τοῦ 1974. Στέλεχος κεντρικό τῆς ὁμάδας, πού ποδοπάτησε τούς ῾Ιερούς Κανόνες, γιά νά ὑφαρπάσει τήν ἐκκλησιαστική ἐξουσία καί νά καλύψει τά φρικτά, ἀρχιερατικά σκάνδαλα τῆς δεκαετίας τοῦ ᾿60. Συνεργάστηκε ἄμεσα μέ τόν ἐκλεκτό τοῦ δικτάτορα ᾿Ιωαννίδη Μητροπολίτη ᾿Ιωαννίνων Σεραφείμ, πού προβλήθηκε ὡς διεκδικητής τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ θρόνου καί σκάρωσε, μαζί του, τό πραξικόπημα. ᾿Ανάλαβε τή διεξαγωγή μυστικῶν διαπραγματεύσεων μέ κεντρικά στελέχη τοῦ τότε δικτατορικοῦ καθεστῶτος, γιά νά ἐξασφαλίσει τή σύμφωνη γνώμη τους καί γιά νά πετύχει τή νομοθετική ἐπένδυση καί ἰσχυροποίηση τοῦ παράτολμου ἐγχειρήματος. Συγκάλεσε διάσκεψη πολιτικῶν καί ἐκκλησιαστικῶν παραγόντων στήν ῾Ιερά Μονή τοῦ ὁσίου Παταπίου, πού βρίσκεται στά ὅρια καί ὑπό τή δικαιοδοσία τῆς Μητρόπολης Κορίνθου, γιά νά προωθήσει τήν εὐρύτερη συγκατάθεση. ᾿Εκεῖ, στόν ἱερό χῶρο τῆς σιωπῆς καί τῆς πνευματικῆς ἄσκησης, ἐπισημοποιήθηκε καί ἐπιβλήθηκε, ὡς ὥριμη, ἀναγκαία καί ἀναπόφευκτη λύση(!!!) τῆς ἐκκλησιαστικῆς κρίσης, ἡ ἐξόντωση τῶν δώδεκα Μητροπολιτῶν, πού, κατά τήν ἐκτίμησή τους, δέ θά ἔδιναν ψῆφο στό Σεραφείμ. ῾Η αἰφνίδια καί αὐτόματη ἔκπτωσή τους ἀπό τούς Μητροπολιτικούς θρόνους, θά σηματοδοτοῦσε τόν ἀποκλεισμό τους ἀπό τή Συνέλευση τῆς ῾Ιεραρχίας. Καί ὁ ἀποκλεισμός τους θά ἄλλαζε τήν ἰσορροπία. Θά δημιουργοῦσε μικρό Σῶμα, μέ τεχνητή πλειοψηφία. Καί θά ἐξασφάλιζε τεχνητή πλειοψηφία, ἀρκετή νά ἀνεβάσει τόν Σεραφείμ στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο καί νά προωθήσει τίς ἀλλαγές, πού τό καινούργιο διευθυντήριο θά ἔκρινε ἀπαραίτητες.
***
῾Η ἔντονη καί μαφιόζικη διακίνηση τοῦ Παντελεήμονα, κείνη τήν κρίσιμη περίοδο, τοῦ ἐξασφάλισε πόντους ἀναγνώρισης στό καινούργιο Συνοδικό σχῆμα. Οἱ ἐπίορκοι καί ἔνοχοι ᾿Επίσκοποι, πού περπατοῦσαν καί ἔτρεμαν τήν ἐνδεχόμενη, ἀναπάντεχη ἀποκάλυψη τῶν ἀδυναμιῶν τους ἤ τῶν διαστροφῶν τους, στριμώχτηκαν, ὅλοι, μέ τό μέρος του. Τόν ἀναγνώρισαν προστάτη καί εὐεργέτη. Πέρα ἀπ᾿ αὐτούς, ὡς ἀμοιβή τῶν σκοτεινῶν ὑπηρεσιῶν του, ἐξασφάλισε τήν ἀνάδειξη στούς θρόνους, πού χήρευαν, ἤ στούς θρόνους, πού τούς κένωσαν πραξικοπηματικά, προσώπων, πού ἔσπευσαν νά δηλώσουν ἐξάρτηση καί ὑποταγή στό θέλημά του καί στά προστάγματά του. Γιά τήν ἀκριβέστερη ἐνημέρωση τῶν ἀναγνωστῶν μου, σημειώνω, ὅτι ἕνας ἀπό τούς καλυμμένους κάτω ἀπό τήν ὀμπρέλα τῆς ἀρχιερατικῆς προστασίας του καί εὐεργετημένους σκανδαλωδέστατα, ἦταν ὁ διαβόητος Παντελεήμων Μπεζενίτης. ῎Ετσι, ἡ ὁμάδα τῶν φίλων του καί τῶν ὑποτακτικῶν του διογκώθηκε. ᾿Αναδείχθηκε κομματάρχης. Παράγοντας, μέ ρόλο ἀποφασιστικό. Μέ γνώμη ἀμάχητη. Καί μέ θέληση ἀνυποχώρητη.
῾Ο Σεραφείμ καί ἡ ὁμάδα του, “ἑκόντες ἄκοντες” ἔσκυβαν τό κεφάλι στίς προσταγές του. Οἱ Μητροπολίτες, πού φόρεσαν τήν ἀρχιερατική μίτρα, μέ τό δικό του σπρώξιμο, ἔμειναν σφιχτά δεμένοι κοντά του, ἐπικροτοῦσαν τίς ἀπόψεις του καί προσημείωναν τίς ψήφους τους μέ μόνη τήν κίνηση τοῦ δακτύλου του. Οἱ ἀρχιμανδρίτες, πού ὀνειρεύονταν τά Μητροπολιτικά διάσημα, τόν κολάκευαν καί τόν προσκυνοῦσαν. ᾿Εκλιπαροῦσαν τήν εὔνοιά του καί προκατέβαλλαν τά πειστήρια τῆς δουλικῆς ὑποταγῆς τους. Στούς διαδρόμους τῆς ῾Ιερᾶς Συνόδου καί κατά τίς ἐπίσημες ἐκκλησιαστικές ἐμφανίσεις του, βημάτιζε ἀγέρωχα. Μέ τό ὑπεροχικό καί ὑποβλητικό στύλ τοῦ ἀναγνωρισμένου “δεσπότη”. Καί μέ φανερές τίς ἐνδείξεις, ὅτι μανουβράρει, κατά τή θέλησή του, ὁλόκληρο τό συνοδικό συγκρότημα.
***
Ὁ Χριστόδουλος, νέος τότε ἀρχιμανδρίτης, ἀλλά ἀθεράπευτα φιλόδοξος, προσκολλήθηκε καί αὐτός, στήν αὐλή καί στό ἅρμα τοῦ Κορίνθου Παντελεήμονα. ῎Εγινε ὑπηρέτης πιστός. Καί κόλακας ἀνενδοίαστος. Συμπεριφερόταν καί λειτουργοῦσε ὡς ὀρντινάντσα του. ῎Ονειρό του, λαχτάρα του καί αἴτημά του, ἡ ἐπισκοπική ράβδος. Τό ἀξίωμα. ῾Η δόξα. Καί πέτυχε. ᾿Αμέσως μετά τήν ἐπιβολή τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πραξικοπήματος, μέ τήν εὔνοια τῶν δυό κορυφαίων, ἀλλά καί ἀδίστακτων, διαχειριστῶν τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας, τοῦ νέου ᾿Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ καί τοῦ Κορίνθου Παντελεήμονα, ἅρπαξε τόν Μητροπολιτικό θρόνο τοῦ ἀείμνηστου ποιμενάρχη τῆς Μητρόπολης Δημητριάδος ᾿Ηλία. Δέν ἄγγιξε τή συνείδησή του τό γεγονός, ὅτι ὁ Μητροπολίτης ᾿Ηλίας ἀπομακρύνθηκε δίχως ἐκκλησιαστική δίκη καί δίχως ἀπολογία. Δέν ἐνόχλησε τήν ἀκοή του ἡ γενικευμένη κατακραυγή, πού ἔσειε τό πανελλήνιο. Δέν ἀνέκοψαν τά βήματά του οἱ ἐναγώνιες ἀνασχετικές συμβουλές καί παρακλήσεις ἐκλεκτῶν φίλων του. Μεθυσμένος καί ξετρελλαμένος ἀπό τή χαρά τῆς ἀνέντιμης καί ἀντικανονικῆς προαγωγῆς του, καβάλησε τό ἄτι τῆς ἐξουσίας καί ἐγκαινίασε τήν ἡγεμονική του παρέλαση. ᾿Αργότερα, ὅταν τά χρόνια κύλησαν καί τό ἄστρο τοῦ Σεραφείμ ἔγειρε πρός τή δύση του, ἡ πυξίδα τῶν ὁραμάτων του καθηλώθηκε στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο καί οἱ κινήσεις του, μυστικές καί φανερές, προσαρμόστηκαν στή νέα, φιλόδοξη, διαδρομή του.
῞Οσοι παρακολούθησαν τόν Χριστόδουλο στό δεύτερο, αὐτό, ἅλμα του, γνωρίζουν, ὅτι χρησιμοποίησε, ὡς ἐφαλτήριο, τά δεκανίκια τῆς Κορινθιακῆς συμπαράταξης. Κολάκεψε. Περιποιήθηκε. ῾Ικέτεψε. ῾Ο Κορίνθου Παντελεήμων καί, ἡ γνωστή καί μή ἐξαιρετέα, κυρία Λούλα Μοναστηριώτη, προθυμοποιήθηκαν νά τοῦ προσφέρουν, ὡς ἀντίδωρο στή δουλικότητά του, τήν εὔνοιά τους. Δέχτηκαν νά γίνουν διαφημιστές τοῦ δημοσιογραφικά μακιγιαρισμένου προσώπου του. Καί ἔσπρωξαν τίς ψήφους, τῆς σφιχτά συγκροτημένης ὁμάδας, στή Συνοδική κάλπη, μέ ἀποτέλεσμα νά κάνει ὁ Χριστόδουλος τό ὄνειρό του πραγματικότητα.
᾿Ενδιαφέρον ἔχει καί ἡ συνέχεια αὐτοῦ τοῦ ἰδιότυπου σφιχταγκαλιάσματος.
Μετά τήν ἀναρρίχησή του στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο καί πρίν συνέλθει, ὑπό την προεδρία του, ἡ πρώτη Σύνοδος τῆς ῾Ιεραρχίας, ὁ νέος ᾿Αρχιεπίσκοπος θεώρησε ὑποχρέωσή του νά πραγματοποιήσει μυστικό ταξίδι στό Σίγρι τῆς Λέσβου, γιά νά συναντήσει, στή βίλα του, τόν Κορίνθου Παντελεήμονα καί τήν κυρία Λούλα Μοναστηριώτη. Δέ χρειάζεται εὐφυΐα, γιά νά μαντέψει κανείς τή σκοπιμότητα αὐτοῦ τοῦ ταξιδιοῦ. ῾Ο εὐεργετημένος Χριστόδουλος ἔπρεπε νά καταθέσει τήν ἱερή(!!!) του εὐγνωμοσύνη στά πόδια τοῦ εὐεργέτη του. Καί, ὁπωσδήποτε, ἔπρεπε νά ἐμπλουτιστεῖ καί μέ τίς συμβουλές του.
Μετά ἀπό αὐτή τή συνάντηση τῶν “εὐχαριστιῶν” ἀκολούθησαν κάποια γεγονότα, πού, γιά τούς “ἐπαΐοντες”, ἦταν τά ἀδιάσειστα πειστήρια τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς δουλικότητας στήν ὑπεροψία τοῦ Κορίνθου Παντελεήμονα.
᾿Εκεῖνο τόν καιρό, ὁ Παντελεήμων ἔμπλεξε μέ τούς δημοσιογράφους τῆς περιοχῆς του καί μέ τά δικαστήρια. Οἱ δημοσιογράφοι ἔφεραν τά μυστικά -ἴσαμε κείνη τήν ἐποχή- σκάνδαλά του στό παζάρι τῆς δημοσιότητας. ῾Ο χτυπημένος καί πληγωμένος Παντελεήμων ἐκδήλωσε τήν ἀσύνετη παρόρμηση νά τούς μηνύσει. Καί ἐκεῖνοι, ἀμυνόμενοι, προσκόμισαν στό Δικαστήριο ντοκουμέντα φοβερά, πού ἀποδείκνυαν τή βαρειά ἐνοχή του μηνυτῆ τους καί πέτυχαν νά ἀπαλλαγοῦν ἀπό κάθε κατηγορία. ῾Ο Χριστόδουλος, σκλαβωμένος στήν εὔνοια τοῦ Παντελεήμονα, θεώρησε ὑποχρέωσή του νά τοῦ συμπαρασταθεῖ καί νά τόν παρηγορήσει. Καί τί ἔκανε; Πίεσε ἀφόρητα τή Διαρκή ῾Ιερά Σύνοδο νά ψηφίσει καί νά ὑπογράψει πράξη ἀδελφικῆς συμπαράστασης στόν Παντελεήμονα, μέ τήν ἐπισήμανση, ὅτι προβαίνει σ᾿ αὐτό τό διάβημα, γιά νά τόν ἐνισχύσει καί νά τόν διαβεβαιώσει, ὅτι ὅλοι οἱ Συνοδικοί καί προπαντός ὁ πρόεδρος τοῦ Σώματος, βρίσκονται στό πλευρό του.
῾Ο σάλος, ὅμως, δέν κόπασε στήν Κόρινθο. Οἱ δημοσιογράφοι ἀντεπετέθηκαν μέ σειρά μηνύσεων σέ βάρος τοῦ Παντελεήμονα. Σκάνδαλα, πού δέν τά ἄντεξε ὁ τόπος καί ὁλόκληρη ἡ πανελλήνια ἐκκλησιαστική συνείδηση, κύλησαν στήν ἐπικαιρότητα καί ἔκαναν τό πλῆθος νά σκεπάζει τό πρόσωπο ἀπό ἀπέχθεια καί ἀπό ντροπή. ῞Οπως ἦταν φυσικό, διατάχθηκαν ἀνακρίσεις ἐναντίον τοῦ Παντελεήμονα καί τοῦ ἀπαγγέλθηκαν ἀπανωτές παραπομπές γιά κακουργήματα.
῾Ο Χριστόδουλος, μετά ἀπό τέτοιο σάλο, ἦταν ὑποχρεωμένος νά διατάξει, παράλληλες, ἐκκλησιαστικές ἀνακρίσεις καί νά διαβιβάσει τό φάκελλο στό ᾿Εκκλησιαστικό γιά ᾿Αρχιερεῖς Δικαστήριο πρός ἐκδίκαση. ῞Ομως, δέ δρομολόγησε τή διαδικασία τῶν ἀνακρίσεων. Καί κινήθηκε, ἀντιδεοντολογικά, τραυματίζοντας ἀκόμα καί τό ἀρχιεπισκοπικό του κύρος, γιά νά πετύχει ἀναβολές ἐκδίκασης τῶν ἐκκρεμῶν ὑποθέσεων, μέ τό δικαιολογητικό, ὅτι ὁ Παντελεήμων βρισκόταν στή δύση τοῦ βίου του καί τόν ἐπεβάρυνε ἡ σοβαρή διαταραχή τῆς ὑγείας του.
Οἱ συνεχεῖς παρεμβάσεις τοῦ Χριστόδουλου, κατά τήν ἐποχή, μάλιστα, πού τό παραδικαστικό καί τό παραεκκλησιαστικό κύκλωμα δροῦσαν συνεταιρικά καί ἀνενόχλητα, ἔσπρωξαν τούς πολλούς ἐπιβαρυντικούς φακέλλους στήν ἅμαξα τῆς ἀναβολῆς. ῞Εναν, ὅμως, ἀπ᾿ αὐτούς δέν τόν πρόλαβαν ἤ δέν πέτυχαν νά τόν παγώσουν. ῎Εφτασε στό ἀκροατήριο. Καί τό Δικαστήριο καταδίκασε τό Μητροπολίτη Παντελεήμονα σέ ἕνα χρόνο φυλάκιση.
Αὐτά γιά τή φιλία καί τή συνεργασία καί τήν ἀλληλεξάρτηση τῶν δυό ἐκκλησιαστικῶν ἀνδρῶν, τοῦ Παντελεήμονα καί τοῦ Χριστόδουλου, πού σηματοδοτοῦν τήν περίοδο τῆς ἀνωμαλίας καί τῆς δέσμης τῶν σκανδάλων.
***
῎Εξω ἀπό τό κύκλωμα καί μακρυά ἀπό τήν ἐπικαιρότητα, ὁ διωγμένος καί ἐξόριστος Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος. Μέ τό σταυρό τοῦ Κυρίου μας στήν καρδιά καί στούς ὤμους. Φορέας τοῦ πόνου, ἀλλά καί τοῦ θάρρους. Πιστός στήν κλήση καί ἀκούραστος στήν ἀποστολή του. Περπάτησε τή Μητροπολιτική του περιφέρεια, στηρίζοντας τούς πιστούς καί προσφέροντας ἄνοιγμα πνευματικῶν ὁριζόντων στή νέα γενιά. ῞Απλωσε τήν ἀγάπη του καί τή δραστηριότητά του σέ κάθε περιοχή τῆς ῾Ελλάδας, πού τήν εἶχε καλλιεργήσει κατά τά νεανικά του χρόνια καί εἶχε ρίξει, ἁπλόχερα, τό δυναμικό σπόρο τοῦ θείου λόγου. Στάθηκε, στύλος καί ἐμπνευστής καί πατέρας, στό πλευρό τῶν τροφίμων τῆς ὀρφανικῆς στέγης τῆς ἁγίας Ταβιθά Λιβαδειᾶς, πού τήν εἶχε ἱδρύσει, ὅταν διακονοῦσε ὡς ἱεροκήρυκας στή Μητρόπολη Θηβῶν. Βρῆκε τό κουράγιο νά ἁπλώσει τό ἱεραποστολικό του χάρισμα καί ἔξω ἀπό τήν ῾Ελλάδα, στή μαύρη ἤπειρο τῆς ᾿Αφρικῆς, στήν ᾿Ασία καί σέ ὅλες τίς ἑστίες τῆς ᾿Ορθόδοξης ἱεραποστολῆς. Σέ συνθῆκες φτώχειας, στέρησης, κατατρεγμοῦ ἀπό τό ἐκκλησιαστικό κατεστημένο τῶν ᾿Αθηνῶν. Καί μέ ἐφόδια τή χαρισματική πίστη του καί τήν ἀφοσίωση στήν ἀποστολή του. “῾Υστερούμενος, θλιβόμενος, κακουχούμενος... ἐν ἐρημίαις πλανώμενος καί ὄρεσι καί σπηλαίοις καί ταῖς ὀπαῖς τῆς γῆς...” (῾Εβρ. ια΄ 37, 38). Πάντοτε, ὅμως, χαρούμενος. Πάντοτε γελαστός. Πάντοτε ἕτοιμος νά χαράξει καινούργιους δρόμους ἱεραποστολικῆς ἐξόρμησης. Καί πάντοτε κυκλωμένος ἀπό ἕνα σμῆνος ἀφοσιωμένων συνεργατῶν.
῾Ο Μητροπολίτης Θεσσαλιώτιδος, δίχως νά τό ὁραματιστεῖ καί δίχως νά τό ἐπιδιώξει, ἀναδείχτηκε πνευματικός πατέρας “πάσης ῾Ελλάδος” καί ἱεραπόστολος τῆς οἰκουμενικῆς ᾿Εκκλησίας.
Οἱ ἀσύνετοι καταληψίες καί διαχειριστές τῆς Συνοδικῆς σφραγίδας δέ σταμάτησαν νά τόν πολεμοῦν. ᾿Από δίκη σέ δίκη. Καί ἀπό διωγμό σέ διωγμό. ᾿Εκεῖνος, ἄκαμπτος, ἀπτόητος, συνέχιζε τό ἔργο τῆς πνευματικῆς του σπορᾶς καί τῆς χαρισματικῆς καθοδήγησης τοῦ ποιμνίου του.
***
Κατά τό ἑπτάμηνο Αὔγουστος 2006-Μάρτιος 2007 ἡ ᾿Εκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀποχαιρέτησε τούς δυό ῾Ιεράρχες. Τόν ἄλλοτε πανίσχυρο ἄνδρα, τόν ἀπηνή διώκτη τῶν δώδεκα Μητροπολιτῶν, ἀνάμεσα στούς ὁποίους συγκαταλεγόταν καί ὁ Κωνσταντῖνος. Καί τό θύμα, τόν πατέρα τῆς ἐπαρχίας Θεσσαλιώτιδος, πού ἀναδείχτηκε, μέσα στή σκοτεινιά καί τήν ἀντάρα τῆς μεγάλης του περιπέτειας, δάσκαλος καί ἀδελφός καί πατέρας ἑνός δυσεξαρίθμητου πλήθους.
Χρήσιμο καί ἱστορικό καθῆκον ἀπαράβατο, νά φωτίσουμε τίς τελευταῖες αὐτές στιγμές τῶν δυό φορέων τοῦ ἐπισκοπικοῦ ὠμοφορίου. Μέ ποιές ἀποσκευές, προσιτές στήν ἀνθρώπινη ἔρευνα, ἔκλεισαν τήν πόρτα τῆς ἐπίγειας σκηνῆς καί προχώρησαν στήν πύλη τῆς αἰωνιότητας.
Γνωστά στοιχεῖα ἀπό τή βιοτή τοῦ διώκτη Παντελεήμονα, πού καταγράφηκαν, συνοπτικά ἤ ἀναλυτικά, καί ἀπό τή δημόσια πληροφόρηση, εἶναι τά παρακάτω.
1. ῎Εφτασε στόν τάφο, στιγματισμένος μέ τήν καταδίκη ἀπό τό Τριμελές ᾿Εφετεῖο Κακουργημάτων καί καταδικασμένος σέ φυλάκιση ἑνός χρόνου.
2. Πίσω του ἄφησε, σέ ἐκκρεμότητα, σειρά παραπομπῶν γιά κακουργήματα. Τόν ἐνοχοποιοῦσαν γιά οἰκονομικές καταχρήσεις, γιά ἐξαφάνιση τῶν σχετικῶν παραστατικῶν καί γιά ψευδή ἰσχυρισμό, ὅτι ὅλα αὐτά καταστράφηκαν ἀπό τά νερά, πού πλημμύρισαν τό ἀρχεῖο τῆς ῾Ιερᾶς Μητρόπολης, γεγονός, πού ποτέ δέν ἔγινε.
3. ᾿Εντελῶς πρωτότυπη καί ἀνήκουστη ἦταν μιά ἀπρόσμενη πρωτοβουλία του, πού τόν ἐπιβάρυνε κατά τήν τελευταία φάση τῆς ζωῆς του καί τόν ἐξέθεσε στήν Κορινθιακή κοινωνία καί στό πανελλήνιο· Συνέταξε καί ἐξήγγειλε ἀφορισμό, γιά τό προσωπικό τῶν Γραφείων τῆς ῾Ιερᾶς Μητρόπολής του, καί, ἴσαμε τήν τελευταία του πνοή, δέ βρῆκε τήν τόλμη νά τόν ἀνακαλέσει. Μεταφέρω μερικά, ἐνδεικτικά, ἀποσπάσματα:
“Διά πάντα ἐν τοῖς Γραφείοις τῆς ῾Ιερᾶς Μητροπόλεως Κορίνθου, ἔξωθεν ἤ ἔσω ἐργαζόμενον ἤ συνημμένον ὑπηρεσιακῶς ἤ φιλικῶς πρός αὐτήν Κληρικόν ἤ Λαϊκόν, ἀλλά ἐπιβουλευόμενον τό ἔργον καί τήν εἰρήνην αὐτῆς δι᾿ ἔργων, λόγων, ἐνεργειῶν, ἀρχομανίας, συκοφαντικῶν, διαστροφικῶν, κακεντρεχῶν, σατανικῶν πληροφορήσεων, τῆδε κακεῖσε, διατηροῦντα παρανόμως ἔγγραφα καί ἀντίγραφα δι᾿ ἑαυτόν καί δι᾿ ἐκβιαστικούς καί ἰδίους ἀνομολόγητους σκοπούς, μετερχόμενον ἀνεντίμους καί ἀπαραδέκτους καί κατακριτέους τρόπους, καί ἀμέσους ἤ ἐμμέσους ἀπειλάς, ἤ διαδίδοντα καί δεχόμενον ἀνώνυμα λιβελλογραφήματα καθ᾿ οἱουδήποτε, καθώς καί συμπεριφερόμενον ὑποκριτικῶς, παραπλανητικῶς, ὑπούλως, ἐκβιαστικῶς, ἤ κατασκοπεύοντα τά πάντα, τῆς κατασκοπείας αὐτοῦ ἐκτεινομένης μέχρι καί τῶν ἐφημερίων καί τῶν οἰκιῶν αὐτῶν, κατά τάς ὑποδείξεις τοῦ πατρός αὐτοῦ καί διδασκάλου ἀρχηγοῦ τοῦ ψεύδους Σατανά, Διαβόλου, Βεελζεβούλ καί ῾Εωσφόρου, καί τοῦ διαβολικοῦ πνεύματος τῆς νοσηρᾶς περιεργείας καί διά παντός ἔξωθεν καί ἔσω ἀντιστρατευόμενον τήν ᾿Εκκλησίαν καί τόν ἐπίσκοπον αὐτῆς
ΑΠΟΛΥΟΜΕΝ
τόν παρόντα Φρικτόν ᾿Αρχιερατικόν ᾿Αφορισμόν, ἄλλοις λόγοις ᾿Ανάθεμα, δι᾿ αὐτῶν τούτων τῶν ᾿Αρχιερατικῶν χειλέων ἡμῶν ἐκφωνούμενον, σαφή καί ἐνεργόν διά πάντα ἔνοχον τῶν ἀνωτέρω... ὥστε Οὗτος ἤ Οὗτοι νά ὦσιν ΑΦΟΡΙΣΜΕΝΟΙ καί ΑΝΑΘΕΜΑΤΙΣΜΕΝΟΙ παρά τῆς ῾Αγίας καί ῾Ομοουσίου καί ᾿Αδιαιρέτου Τριάδος τοῦ ἑνός Θεοῦ ἡμῶν καί κατηραμένοι καί ἀσυγχώρητοι καί μετά θάνατον ῎Αλυωτοι καί ἐν τῷ νῦν Αἰῶνι καί ἐν τῷ Μέλλοντι καί τυμπανιαῖοι καί ᾿Αφοριστικῶς καί ᾿Αναθεματικῶς ὑπόδικοι καί ἡ μερίς αὐτῶν μετά τοῦ Προδότου ᾿Ιούδα τοῦ ᾿Ισκαριώτου καί τῶν σταυρωσάντων τόν Κύριον ᾿Ιησοῦν Χριστόν...
+Ο Κορίνθου Παντελεήμων”
4. Πλέον ὅλων τούτων, ὁ Κορίνθου Παντελεήμων ἄφησε παραγγελία νά μή κηδευτεῖ στήν Κόρινθο, νά μήν ἐνταφιαστεῖ ἡ σορός του σέ ὁποιοδήποτε σημεῖο τῆς περιοχῆς, πού γιά σαρανταένα χρόνια ἐποίμανε καί νά μή μεταφερθοῦν, μετά τήν παρέλευση τριετίας, τά ὀστά του στόν τόπο τῆς ποιμαντορίας του. Καί ὄχι μόνο αὐτό. ᾿Απαγόρευσε νά παρευρεθοῦν στήν ἐξόδιο ᾿Ακολουθία του οἱ ἱερεῖς τῆς Μητρόπολής του, οἱ μοναχοί καί οἱ μοναχές, καθώς καί ὁποιοσδήποτε λαϊκός, πού θά ἐξεδήλωνε τήν ἐπιθυμία νά παραστεῖ κατά τήν κηδεία του. Περισσότερο ἀπό τέσσερις δεκαετίες ἔφερε τόν τίτλο τοῦ Μητροπολίτη Κορίνθου. Καί, μέ τούς ἀφορισμούς του καί τίς ἀπαγορεύσεις του, κατέστησε σαφές καί τό ἐπισημοποίησε ὡς ἱστορικό κατάλοιπο, ὅτι δέν τόν συνέδεσε τίποτε μέ τό λαό τῆς ἐπαρχίας καί ὅτι προτιμάει νά πεθάνει καί νά κηδευτεῖ σέ ἄλλο τόπο, ὡς αὐτοεξόριστος καί ὡς ἄγνωστος.
Καί ἔτσι ἔγινε. ῾Η τελευταία του θέληση ἔγινε σεβαστή. Καί κηδεύτηκε στή Μυτιλήνη, χωρίς τήν παρουσία καί τῆς παραμικρῆς ἀντιπροσωπείας τοῦ λαοῦ τῆς Κορίνθου.
***
Σέ διαμετρικά ἀντίθετο κλίμα καί μέ διαφορετικά συνοδευτικά αἰσθήματα πραγματοποιήθηκε ἡ ᾿Εξόδια ᾿Ακολουθία τοῦ μακαριστοῦ Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου. ῏Ηταν μιά λιτανεία ἀγάπης, βαθύτατου σεβασμοῦ, ἀναγνώρισης τοῦ προσώπου του καί τοῦ πολύπλευρου ἔργου του, κατάθεσης εὐγνωμοσύνης καί τιμῆς, ὁλόψυχης ἱκεσίας νά τόν ἀναπαύσει ὁ Κύριος ἀπό τούς πολλούς καί σκληρούς πόνους του καί νά τόν ἐντάξει στή χορεία τῶν ἁγίων ποιμένων τῆς ᾿Εκκλησίας μας.
῾Η μετοχή τοῦ πλήθους, αὐθόρμητη καί ὁλόκαρδη, ξεπερνοῦσε κάθε προσδοκία. Πιστοί, ἀπό ὅλα τά μέρη τῆς πατρίδας μας, ἀποδέκτες τῶν μηνυμάτων του καί τῶν εὐεργεσιῶν του ἀπό ὅλες τίς ἠπείρους, ἔσπευσαν νά πάρουν τήν εὐχή του καί νά λιτανεύσουν τό ἱερό λείψανό του μέ δακρυσμένη ἱκεσία.
Τίποτα τό πλαστό, τίποτα τό συμβατικό ἤ ὑποκριτικό, δέ βρῆκε θέση σ᾿ αὐτή τή νεκρώσιμη λιτανεία. Τά πάντα μιλοῦσαν καί μαρτυροῦσαν, ὅτι ὁ Μητροπολίτης Κωνσταντῖνος, ὁ διωγμένος καί περιφρονημένος ἀπό τούς νοσφιστές τῆς ἐπισκοπικῆς σφραγίδας καί τῶν ἐπισκοπικῶν προνομίων, ἀξιώθηκε νά τιμηθεῖ μέ τήν ὁλόκαρδη ἀναγνώριση ὁλόκληρου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος καί νά παραδοθεῖ, πανηγυρικά, στίς ἑπόμενες γενιές, μέ τήν ἀλάθητη πιστοποίηση τῆς γνησιότητας καί τῆς ἁγιότητας.
Μέ τήν πράξη αὐτή εἴχαμε μιά σύγχρονη ἐπιβεβαίωση, ὅτι ὁ λαός, τό πλήρωμα τῆς ᾿Εκκλησίας, εἶναι ὁ τελικός καί αὐθεντικός κριτής τῆς ῾Ιστορίας. ῞Οτι αὐτός παραμερίζει τούς ἀνάξιους στό περιθώριο τῆς λήθης καί ἐνθρονίζει τούς ἄξιους καί τούς ἅγιους στή δική του καρδιά καί στό βάθρο τῆς καθολικῆς ἀναγνώρισης.
***
Δυό μόνο λέξεις, ὡς ἐπίμετρο. Στήν κηδεία τοῦ Κορίνθου Παντελεήμονα, παρά τήν ἀπαγόρευσή του, προσῆλθε καί ἔλαβε μέρος ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.
Στήν κηδεία τοῦ μακαριστοῦ Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου δέν προσῆλθε ὁ Χριστόδουλος. Καί ὄχι μόνο αὐτό. ᾿Αλλά καί ἐνοχλήθηκε καί ἐξοργίστηκε, ὅταν πληροφορήθηκε τήν πάνδημη συμμετοχή.
Οἱ κρίσεις δικές σας.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων