Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 197, 16 Ἰανουαρίου 2007

Μιά ἀμερόληπτη κρίση...

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Θέλω, σέ μιά σειρά σημειωμάτων μου, νά διατυπώσω προσωπική, ἀμερόληπτη κρίση γιά τήν ἀθεΐα. Γιά τό ρεῦμα σκέψης καί ζωῆς, πού κάλυψε, μέ παρέμβαση δυναμική, τήν ἱστορική διαδρομή τῶν νεώτερων χρόνων. ῾Ολόκληρη τή χρονική περίοδο, πού σχηματικά ἤ καταχρηστικά (ἄσχετο), ὀνομάστηκε “διαφωτισμός”. Καί, πού ἔτρεξε, μέ βῆμα γοργό καί ἁπλώθηκε, θριαμβικά, στίς μείζονες περιοχές τοῦ πλανήτη.

Παρακολουθώντας τήν ἐπικαιρότητα, τόν, ἀπό περιωπή, ἐλεύθερο διάλογο ἤ τόν πεισματικό ἀντίλογο στό θρησκευτικό λόγο καί στή θρησκευτική ἐμπειρία, βρίσκω μπροστά μου τήν ἤπια ἤ τή σκληρή κριτική, πού ἐξαγγέλλουν οἱ παράγοντες τοῦ ἀθεϊστικοῦ μορφώματος. Τίς ἀντιρρήσεις τῆς αὐτοονομαζόμενης “προοδευτικῆς” διανόησης. Τίς δημοσιογραφικές ἀποκαλύψεις τῶν λαθῶν ἤ τῶν σοβαρότατων ἐκτροπῶν τῆς κατεστημένης ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας. Τίς λαϊκές, ἀφελεῖς, ἀλλά καρδιακές ἀντιπαραθέσεις, πού, ἐνῶ δείχνουν ἐπιθετικές, προδίδουν ἀνικανοποίητη δίψα γιά προσέγγιση τοῦ Θεοῦ καί, ταυτόχρονα, ἐπιπόλαιη, ἀνεπεξέργαστη υἱοθέτηση τῶν ἠχηρῶν συνθημάτων τῆς στρατευμένης, “ἐκμοντερνιστικῆς” προπαγάνδας.

Θέλω νά καταθέσω μιά, ἐντελῶς προσωπική μου, ἐκτίμηση. ᾿Από τή μακρόχρονη παρακολούθηση τοῦ ἀθεϊστικοῦ κινήματος καί τήν προσεκτική μελέτη τῶν ἐνημερωτικῶν ἤ τῶν προπαγανδιστικῶν κειμένων του, νοιώθω, ἀποκρυσταλλωμένη μέσα μου, τήν πεποίθηση, ὅτι κανένα ἀπό τά μέλη του ἤ, τουλάχιστο, ἡ πλειονότητα τῶν μελῶν του, δέν ἔχει ἀποκοπεῖ ὁριστικά ἀπό τό ἐρώτημα καί ἀπό τήν ἀναζήτηση τοῦ Θεοῦ. Μπορεῖ κανείς, μετά λόγου, νά ὑποστηρίξει, πώς οἱ ἀμφισβητήσεις συνθέτουν διαφορετική, στερητική ἀποτύπωση τῆς ψυχικῆς ἀνάγκης γιά προσέγγιση καί γιά προσωπικό διάλογο μέ τό Θεό-Πατέρα.

Ὅταν κανείς ξεφυλλίζει καί μελετάει μέ προσοχή καί μέ ἐρευνητική διάθεση, ὅλο τό ἀρχειοθετημένο ὑλικό τοῦ ἀθεϊστικοῦ λόγου, διαπιστώνει, πώς ἀνύστακτος ὑποκινητής, ἄλλοτε συνεσκιασμένος καί ἄλλοτε αὐτόδηλος, εἶναι ἡ ὑπαρξιακή ἀγωνία. Πίσω ἀπό τόν καταιγισμό τῶν ἐπιχειρημάτων, διακρίνει τήν προσωπική ἀναζήτηση. Τό ἐρώτημα γιά τό ἀνεξερεύνητο μεγαλεῖο τοῦ κόσμου. Τή λαχτάρα γιά διαφώτιση τοῦ μυστηρίου τῆς ζωῆς καί τοῦ θανάτου. ῾Ο διακινητής τῆς διαλεκτικῆς τῆς ἀθεΐας, ἐνῶ μιλάει καί ἐνῶ μάχεται, αὐτοαποκαλύπτεται, πώς ἐνδιαφέρεται νά ὑπερβεῖ τά στενά καί σκοτεινά ὅρια τῆς ὑλιστικῆς φυλακῆς του καί νά προσεγγίσει, φωτισμένα καί ἀποσαφηνισμένα, τά κράσπεδα τοῦ θεϊκοῦ μεγαλείου.  

Τήν ἄποψή μου αὐτή τήν ἐνισχύει καί τό γεγονός, ὅτι, παράλληλα, στήν κλασσική διαλεκτική τοῦ ἐπιθετικοῦ ἀθεϊσμοῦ καί στά ἐπίκαιρα, ἐμπρηστικά δημοσιεύματά του, ἀνακαλύπτω, συχνά, εὐαισθητοποιημένη ἐπεξεργασία τοῦ τρέχοντος ἐκκλησιαστικοῦ προβληματισμοῦ καί ἀντικειμενική, δίκαιη ἀποτίμηση καί ἐπιτίμηση τῶν παραλείψεων καί τῶν ἀνεπίτρεπτων ἐκτροπῶν τοῦ κολλεγίου τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας Σώματος. Διακριτικοί παρατηρητές, στό γήπεδο τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἐξελίξεων καί, φορεῖς ἀδιαμφισβήτητης κοινωνικῆς ἀξιοπρέπειας (ἄν καί δηλωμένοι ἄθεοι), ἐπικεντρώνουν τήν προσοχή τῶν ἀναγνωστῶν τους στά σημεῖα, στούς φορεῖς καί στίς πρακτικές τῆς νοσηρότητας. Καί γίνονται πρόξενοι ἀφύπνισης τῶν ναρκωμένων συνειδήσεων καί ἐπανεντροχιασμοῦ τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἅρματος στήν Ἀποστολική καί Πατερική Παράδοση.

Ἐκτιμώντας καί τήν ὑπαρξιακή ἀγωνία τῶν ἄθεων ἀδελφῶν μου, ἀλλά καί τή θετική εἰσφορά κριτικῆς στήν τράπεζα τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας προβληματισμῶν, τολμῶ νά ἀντιπροσφέρω κριτική ἀγάπης στό κίνημα καί στήν ἐπιχειρηματολογία τοῦ σύγχρονου ἀθεϊσμοῦ. Καί κρατάω μέσα μου τήν ἐλπίδα, ὅτι θά γίνει ἀποδεκτή ἡ, κατά τό δυνατόν, ἀμερόληπτη κριτική μου. ῞Οτι θά ἐκτιμηθεῖ ὡς συμβολή στόν ἀνοιχτό διάλογο μεταξύ συνοδοιπόρων καί συναγωνιστῶν, πού συμβιώνουν καί συμπάσχουν γιά τήν ἀλήθεια καί γιά τήν ὑπαρξιακή καταξίωση.