Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 85, 16-5-2002

Λόγος περί διαφθορᾶς

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ὀξύς καί στηλιτευτικός ὁ λόγος “περί διαφθορᾶς”, πού βομβαρδίζει τοῦτο τόν καιρό τίς ἀκοές μας. ᾿Εξαγγέλλεται ἐπίσημα ἀπό τά πολιτικά μεγάφωνα. Ντουμπλάρεται, μέ τή διαλεκτική τοῦ πιθηκισμοῦ, ἀπό τούς ἀχθοφόρους τῶν “προοδευτικῶν” μηνυμάτων. Σιγοντάρεται, “κατά καθῆκον”, ἀπό τήν πληρωμένη καί ἐξαγορασμένη ἐνημέρωση. Μηρυκάζεται, ἄκριτα, ἀπό τήν πλατειά μάζα, τή στρατευμένη στό εὐρύ χρωματικό φάσμα τῆς σύγχρονης πολιτικῆς καί κοινωνικῆς ἀναμέτρησης.

Ὁμολογῶ, πώς ὁ φλύαρος λόγος γιά τή διαφθορά ἠχεῖ μέσα μου ἀρνητικά. Δέν μέ πείθει, πώς πίσω ἀπό τή γυάλινη ὀθόνη ἤ τά μικρόφωνα, πού ἐντυπωσιάζουν καί αἰχμαλωτίζουν τήν ἀνήσυχη καί ἐπαναστατημένη λαϊκή ψυχή, βρίσκονται στημένες καρδιές γενναῖες καί ἀπροσκύνητες. Παράγοντες, πού πραγματικά ἀγωνιοῦν. ῎Ανθρωποι, πού ἐκφράζονται ἀπό περιουσία κρυστάλλινης εὐσυνειδησίας καί ἀπό σκοπιά πηγαίας ἀγωνίας γιά τήν πορεία τοῦ ἅρματος τοῦ πολιτισμοῦ μας. Κάπου ἐκεῖ, πίσω ἀπό τά τηλεοπτικά παράθυρα καί πίσω ἀπό τά ραδιοφωνικά μικρόφωνα, διακρίνω στημένη τήν εὑρηματική ὑποκρισία. Τήν κοπή καί κυκλοφορία κάλπικων συνθημάτων. Τήν προμελετημένη ἐκμετάλλευση τῆς λαϊκῆς ἀγανάκτησης. Καί τήν ἀνομολόγητη πρόθεση παγίδευσης τοῦ ἀνθρώπινου δυναμικοῦ στήν ἀράχνη τῆς στημένης πολιτικῆς ἤ οἰκονομικῆς διαφήμισης.

Ὅταν παρακολουθῶ, ὅλους καί σέ ὅλες τίς στιγμές, νά ξεσποῦν σέ ἀόριστες καί γενικευμένες διαμαρτυρίες, σέ ἀσαφεῖς ἐγκλήσεις καί σέ δελφικούς ἀφορισμούς ἐνάντια στό φαινόμενο τῆς διαφθορᾶς, πού ἐκφυλλίζει καί ἀλλοτριώνει τή σύγχρονη κοινωνία, νοιώθω νά ἐπικαλύπτει τή ζωή μας ἡ σύγχυση. ᾿Αντί γιά τήν ἀνάλυση καί τήν ἀποσαφήνιση, διαχέεται γύρω μου καί γύρω στούς διπλανούς μου τό πηχτό σκοτάδι τῆς συγκάλυψης. Προσπαθῶ, δίχως ἀποτέλεσμα, νά μαντέψω τό ψυχικό ὑπέδαφος τῆς καταφορᾶς καί τοῦ στιγματισμοῦ τῆς ποικίλης διαφθορᾶς. Καί δέ βρίσκω ἄκρη. Κάπου ὑπάρχει ἕνας κόμπος. ῞Ενα δέσιμο, μυστικό ἀλλά δυνατό, τῶν στηλιτευτῶν τῆς διαφθορᾶς μέ τούς ἐργάτες τῆς ἀθλιότητας. Τῆς φαινομενικῆς ἤ τῆς ἐποχιακῆς ἐπαναστατικότητας μέ τά ἐνδιαφέροντα ἤ τά συμφέροντα, πού ἀπομυζοῦν τόν πλανήτη.

Μέ ἐντυπωσιάζει, πώς ὁ λόγος γιά τή διαφθορά, πού ἐκχύνεται στήν ἀγορά τῆς μαζικῆς ἐνημέρωσης, εἶναι πάντοτε γενικός καί ἀόριστος. Μιά τουφεκιά, πού κατευθύνεται, ἐσκεμμένα, στό χάος. Μιά ἔγκληση, πού δέν ἔχει συγκεκριμένον ἀποδέκτη. Μιά διαμαρτυρία, πού δέν ἐντοπίζει τήν ἑστία τῆς ἀνωμαλίας καί τῆς ἀναστάτωσης.

Παράλληλα, μέ ἐντυπωσιάζει καί τό γεγονός, ὅτι, μόλις κάποιος ἐλεύθερος στοχαστής ἤ ἀδέσμευτος σκοπευτής κατευθύνει, μέ ἀκρίβεια, τά βέλη τοῦ λόγου του στήν καρδιά τῆς διαφθορᾶς, ξεσηκώνεται θύελλα. Οἱ χτεσινοί κράχτες τῆς ἠθικῆς γίνονται στηρικτές τῶν προσώπων καί τῶν μεθοδεύσεων τῆς διαφθορᾶς. ῾Υπέρμαχοι ἑνός συστήματος, πού τό θεωροῦν καί τό διαφημίζουν ὡς ἐκσυγχρονιστικό πρόγραμμα ἀναβάθμισης τοῦ πολιτισμοῦ καί καταξίωσης τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας.

Ὅταν οἱ διαμαρτυρίες καί ὁ ψόγος τῶν ἀνένταχτων πολιτῶν ἐγγίζουν τήν προκλητική, δημόσια διαφθορά, πού κατεξευτελίζει τήν ἀνθρώπινη ὕπαρξη, τότε γίνεται ἐπίκληση τῆς ἐλευθερίας τοῦ λόγου καί τῆς ἐλευθερίας τῆς τέχνης. ῾Υποστηρίζεται, ὅτι οἱ φορεῖς τῆς κραγμένης διαφθορᾶς ἔχουν τό δικαίωμα νά κινηθοῦν ἐλεύθερα καί νά προβάλουν στούς δημόσιους χώρους ἤ στά κοινά μέσα ἐνημέρωσης ὁλόκληρη τή χωματερή τῆς ψυχῆς τους. ῞Οταν, ἀντίθετα,  ἀποκαλύπτονται σκοτεινές διασυνδέσεις, ὑποχθόνιες διαπλοκές συμφερόντων ἤ πλοκές διάστροφων ὁραματισμῶν, τότε ἐπιστρατεύεται ἡ “καινοφανής” προστατευτική ἀρχή τοῦ ἀπαραβίαστου τῶν “προσωπικῶν δεδομένων”. Τοῦ δικαιώματος νά κρατήσει ὁ κάθε καταλυτής τῆς ἠθικῆς ἁρμονίας μυστικά τά ἀρχεῖα τῆς διαφθορᾶς του καί νά ξεφύγει ἀπό τήν ἁρπάγη τῆς κριτικῆς ἤ τῆς ὀργανωμένης δικαιοσύνης. Καί ἔτσι, παρά τήν κατακραυγή ἐνάντια στή διαφθορά, ὅλα καί ὅλοι ἀμνηστεύονται. Οἱ κραυγές μεταλλάσσονται σέ τηλεοπτικά σπότς. Καί ἡ τεχνητή ἀγανάκτηση σέ ἀπόχη συλλογῆς ὠφελημάτων.