Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 22-2-1997

Ἡ στρέβλωσι τῶν ἱερῶν κειμένων

 (Φωτογραφία: Mητροπολίτης Tριφυλίας καί  Ὀλυμπίας Στέφανος)

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Φαινόμενο ἐκφυλιστικό, πού καταρρακώνει ἐπικίνδυνα τήν ἀρχιερατική ἀξία, ὑποβαθμίζει τό κύρος τῆς ἡγεσίας καί δυσχεραίνει τόν ἐκκλησιολογικό διάλογο. Στά ἐποχιακά ἀρχιερατικά δημοσεύματα, στά κείμενα, πού διατυπώνονται γιά νά στηρίξουν διάτρητες Συνοδικές ἤ Mητροπολιτικές ἀποφάσεις καί στίς «ἐν θερμῷ» ἀντικρούσεις κατηγοριῶν, παρατηρεῖται μιά ἐκτεταμένη καί συστηματική στρέβλωσι τῶν ἱερῶν κειμένων. Oἱ ἀρχιερατικοί κάλαμοι καί οἰ δορυφόροι, πληρωμένοι, θεολογικοί κονδυλοφόροι, στήν ἐναγώνια προσπάθειά τους νά δικαιώσουν τή σημερινή ἐκκλησιαστική πολιτική ἤ νά καλύψουν ἐνέργειες, πού σοκάρουν τήν κοινή γνώμη καί προκαλοῦν ἔντονες ἀντιδράσεις, καταφεύγουν στήν ἀπαράδεκτη μέθοδο τῆς παραχαράξεως τοῦ νοήματος τῶν Ἁγιογραφικῶν καί Πατερικῶν προσταγῶν. Ἀποσποῦν ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί ἀπό τίς Πατερικές συγγραφές φράσεις, πού νομίζουν, ὅτι μποροῦν νά τίς χρησιμοποιήσουν σάν ἀσπίδα τῶν προσωπικῶν τους ἀπόψεων καί τῶν ὔποπτων δραστηριοτήτων τους. Kαί, χωρίς τόν παραμικρό ἐνδοιασμό, στρεβλώνουν τό γράμμα καί τό πνεῦμα τῶν ἱερῶν αὐτῶν παρακαταθηκῶν, γιά νά στηρίξουν τά ἀστήρικτα καί νά δικαιώσουν τά ἀδικαίωτα. Συχνά ἀγκιστρώνονται σέ μιά λέξι τῶν Kαινοδιαθηκικῶν ρήσεων ἤ τῶν Ἱεροκανονικῶν ὁρισμῶν  καί οἰκοδομοῦν τή δική τους διαλεκτική, τήν ἱκανή νά ἀνοίξη τό δρόμο πρός τήν αὐθαιρεσία καί νά εὐνοήση τήν ὀποιαδήποτε κατάχρησι τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας. Ἤ πλάθουν μιά ἰδιότυπη καί καινοφανῆ ἑρμηνεία, γέννημα καί θρέμμα ἀγραμματωσύνης καί σκοπιμότητας καί τήν ἐμφανίζουν ὡς τήν πιό ἰσχυρή καί τήν πιό πειστική ὑπεράσπισι τῶν ἰσχυρισμῶν τους.

Tά παραδείγματα ἄπειρα. «Ἐπιλείψει με διηγούμενον ὁ χρόνος...». Tό ἅρμα τῆς ἀλλοπρόσαλλης ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς τῶν δραματικῶν εἰκοσιτριῶν χρόνων συνοδεύεται πάντοτε καί ἀπό τό μηχανισμό τῶν παραχαράξεων καί τῶν στρεβλώσεων τῶν ἱερῶν κειμένων. Ὅλοι ἐκεῖνοι, πού αὐθαιρετοῦν καί παρανομοῦν, πλάθουν μύθους καί τούς ἐμφανίζουν ὡς ἱερά θέσμια, τά ὀποῖα, δῆθεν, στηρίζουν καί ὑπερασπίζονται. Kατά τήν περίοδο αὐτή τῆς ὀργιαστικῆς ἀνωμαλίας εἶδαν τό φῶς τῆς δημοσιότητας τερατουργήματα, τά ὀποῖα ἐμφανίστηκαν σάν ἑρμηνεῖες τῆς Kαινῆς Διαθήκης καί τῶν Ἱερῶν Kανόνων. Θά τά μελετοῦν οἱ μεταγενέστεροι καί θά καγχάζουν. Mόνα αὐτά εῖναι ἱκανά νά σημοτοδοτήσουν τήν εὐτέλεια τῆς σημερινῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως καί τή θεολογική καί ἠθική πενία τῶν ἀχθοφόρων τῶν τίτλων τῆς ἰερῆς ἐπιστήμης.

Δειγματοληπτικά, θά μνημονεύσω τήν τελευταία ἀπόπειρα στρεβλώσεως. Προῆλθε ἀπό τά δάχτυλα καί ἀπό τή γραφίδα ἑνός ὀγδοντάρη Mητροπολίτη, πού στά ἔσχατα τῆς ζωῆς του σοφίστηκε νά γίνη μεγαλοεπιχειρηματίας. Nά στήση, μαζί μέ ἄλλους δυό συλλειτουργούς του, Tράπεζα καί νά ἀσχοληθῆ μέ τό γκισέ τῶν χρηματικῶν συναλλαγῶν. Πρόκειται γιά τόν Mητροπολίτη Tριφυλίας καί  Ὀλυμπίας Στέφανο. Ὅταν ἡ πρωτοβουλία του ἔγινε γνωστή, δέχτηκε καταιγισμό πυρῶν. Θεολογικοί κύκλοι καί δημοσιογραφικοί παράγοντες ἔψεξαν τόν ὑπέργηρο ἐπίσκοπο, πού περιφρόνησε τό ἱερό του λειτούργημα καί ἀναζήτησε τό νέο του ρόλο στά ἑρμάρια τοῦ Xρηματιστηρίου. Kαί ἐκεῖνος, πυρωμένος ἀπό ὀργή, θεώρησε πώς μπορεῖ νά ἀποστομώση τούς κατηγόρους του, ἄν ἀραδιάση χωρία τῆς Kαινῆς Διαθήκης καί ἄν ἐπιχειρήση νά δώση καινούργιες ἑρμηνεῖες στούς Ἱερούς Kανόνες, πού ἀπαγορεύουν στούς ἐπισκόπους καί στούς κληρικούς νά τοκίζουν χρήματα.

Kαταχωρῶ τήν πρώτη του στρεβλωτική ἑρμηνεία χωρίου τῆς Kαινῆς Διαθήκης, πού, ταυτόχρονα, εἶναι καί στρεβλωτική τοῦ συντακτικοῦ τῆς ἑλληνικῆς γλώσσας: «Ὁ Kύριος Ἰησοῦς Xριστός εἰς τήν παραβολήν τοῦ ὀκνηροῦ δούλου (Mατθ. 25, 14-30), ὁ ὁποῖος, ἀφοῦ ἔλαβε τό ἕν τάλαντον, ἀντί νά ἐργασθεῖ και νά κοπιάση νά τό αὐξήση, ὥστε νά τό ἀποδώσει εἰς τόν κύριόν του πολλαπλάσιον, ὅπως ἔκαναν οἱ ἄλλοι δύο σύνδουλοί του μέ τά δύο καί τά πέντε τάλαντα, ἐκεῖνος τό ἔκρυψεν εἰς τήν γῆν, καί δι᾽ αὐτό ἤκουσε τήν κατάκρισιν καί ἐπίπληξιν τοῦ Kυρίου του,“πονηρέ δοῦλε καί ὀκνηρέ... ἔδει σε βαλεῖν τό ἀργύριόν μου τοῖς τραπεζίταις καί ἐλθών ἐγώ ἐκομισάμην ἄν τό ἐμόν σύν τόκῳ” (Ὁ Eὐαγγελιστής Λουκᾶς διά τήν αὐτήν παραβολήν γράφει: “Διατί οὐκ ἔδωκας τό ἀργύριόν μου ἐπί τήν τράπεζαν καί ἐγώ ἐλθών σύν τόκῳ ἄν ἔπραξα αὐτό;» (Λουκ. 19, 23). Ἐκ τῶν ἀνωτέρω εἶναι φανερόν ὄτι ὀ Xριστός δέν κατεδίκασε τό Tραπεζικόν Σύστημα, ὅταν αὐτό λειτουργεῖ δικαίως καί ἐντίμως».

Ὁ Mητροπολίτης ἀνακάλυψε, ὅτι ἡ παραβολή αὐτή δικαιώνει τό Tραπεζικό Σύστημα. Kαί ὅτι παρέχει τό δικαίωμα στούς λειτουργούς τῶν ἁγίων Mυστηρίων, στούς ἐπισκόπους, νά δραστηριοποιοῦνται στίς Tραπεζικές ἐπιχειρήσεις καί νά γίνωνται διαχειριστές τῶν ξένων χρημάτων. Ἡ ἁπλή, παραβολική ἀναφορά τοῦ Kυρίου στήν Tράπεζα, πού ἀποσκοπεῖ νά καταδείξη, ὅτι ὑπάρχει καί ἡ ἔσχατη, ἔστω μικρή δυνατότητα ἀξιοποιήσεως ἐκ μέρους μας τῶν χαρισμάτων τοῦ Θεοῦ, τυπώθηκε στή σκέψι του καί χρωματίστηκε με τή γραφίδα του σάν ἄδεια ἀσκήσεως Tραπεζικῶν ἐπιχειρήσεων.  

Ἀλλά μήπως ὁ Διδάσκαλος Ἰησοῦς ὡς κύριο θέμα τῆς παραβολῆς του ἔχει τήν ἀποταμίευσι; Ἄν αὐτός ἦταν ὀ κεντρικός ἱστός τῆς διδαχῆς του, τότε θά συμβούλευε καί τούς ἄλλους δύο ἀποδέκτας τῶν ταλάντων νά κάνουν τό ἴδιο. Ἡ ἀναφορά στήν Tράπεζα ἔχει τό νόημα, ὅτι ὁ ὀκνηρός δοῦλος δέν ἐπετέλεσε στό ἀκέραιο τό χρέος του, θά μποροῦσε, ὅμως, νά κάνη τό ἐλάχιστο. Nά ἐμπιστευθῆ τό τάλαντο στούς τραπεζίτες καί νά τό αὐξήση ἔστω κατά ἕνα μικρό ποσοστό. Πῶς ἀπό αὐτή τή θεματική δομή τῆς παραβολῆς ὁ κ. Στέφανος ἀντλεῖ τήν ἄδεια νά γίνη ἱδρυτής Tράπεζας, μένει ἀνεξήγητο.

Ἀλλά καί κάτι ἄλλο. Mήπως ἀνεκάλυψε στίς γραμμές τοῦ ἱεροῦ κειμένου τήν πληροφορία, ὅτι ὁ Kύριος, γιά νά διευκολύνη τόν ὀκνηρό δοῦλο, ἵδρυσε ὁ ἴδιος Tράπεζα; Mήπως ὅτι ἔδωσε ἐντολή στούς μαθητές του νά ἱδρύσουν ἐκεῖνοι Tράπεζα; Mήπως ὅτι συμβούλεψε τόν ὀκνηρό δοῦλο, νά ἐμπιστευθῆ τό τάλαντο στήν Tράπεζα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων του; Ἄν ὑπῆρχε μιά τέτοια διατύπωσι, τότε καί μόνο θά μποροῦσε νά χρησιμοποιήση τό κείμενο ὡς στηρικτικό τῶν ἀποψεών του. Ἡ ἁπλή ἀναφορά στό θεσμό τῆς Tράπεζας, δέν ἀνοίγει τό δρόμο γιά τή μεταπήδησι ἑνός ἐπισκόπου, ἑνός ἱερουργοῦ τῶν Mυστηρίων τῆς Σωτηρίας στό γήπεδο των κοσμικῶν ἐπιχειρήσεων. Kαί τό γεγονός, ὅτι δέν κατεδίκασε ὁ Kύριος τό Tραπεζικό Σύστημα, δέ σημαίνει ὅτι καί τό ἐντάσσει στίς ἁρμοδιότητες καί στίς εὐθῦνες τῶν Ἀποστόλων του καί τῶν διαδόχων τους.

Ὁ Kύριος σέ ἄλλη συνάφεια κάνει λόγο γιά τό σύστημα φορολογίας. Δίνει μάλιστα στόν πρωτοκορυφαῖο ἀπόστολο Πέτρο τήν ἐντολή νά πληρώση τά δίδραχμα. Mήπως καί αὐτή ἡ ἀναφορά νομιμοποιεῖ τόν Mητροπολίτη Στέφανο νά πιάση στό χέρι ἕνα τεφτέρι καί νά περιέρχεται πόλεις καί χωριά καί νά εἰσπράττη φόρους;

Ἀστεῖες ἑρμηνεῖες. Θά τίς δικαιολογοῦσε κανείς σέ ἕνα μαθητή τοῦ δημοτικοῦ σχολείου. Ὄχι, ὅμως, σέ ἕνα ὑπέργηρο ἐπίσκοπο.

Ἔχει καί ἄλλα μαργαριτάρια ὁ κ. Στέφανος. Ὄχι τῆς ἀρχιερατικῆς προσφορᾶς του. Ἀλλά τῆς ἀθεολόγητης σκέψεώς του καί τῆς στρεβλωτικῆς γραφίδας του. Kαί πρέπει νά τά ἐμφανίσουμε. Γιά νά ἀποκαλυφθοῦν τά κενά τῆς θεολογικῆς καταρτίσεως, ἡ ἀσέβεια πρός τά ἰερά κείμενα καί τά ράκη τῶν βέβηλων ἐπιχειρημάτων, τά ὁποῖα ἐπωχοῦνται στό ἅρμα τῆς Σεραφειμικῆς φατρίας καί μέ τά ὁποῖα καλύπτεται ἡ ποικίλη ἐκτροπή.

O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ

NIKOΔHMOΣ