Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 198, 1 Φεβρουαρίου 2007

Κατάθεση συντριβῆς

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Τήν προσέγγισή μου στό ἐπαναστατημένο γήπεδο τῶν ἀθέων δέν τή διανοοῦμαι καί δέν τή βιώνω, ὡς δοκιμή σκληρῆς ἀπόκρισης στίς πολεμικές ἰαχές καί ὡς ἀπόρριψη τῶν προσώπων, πού, μέ τόν ἕνα ἤ τόν ἄλλο τρόπο, στήθηκαν στήν πολεμική ἔπαλξη καί ἄνοιξαν παρτίδα ἀμφισβήτησης καί μάχης ἐνάντια στό Πρόσωπο τοῦ Θεοῦ καί στήν Ἐκκλησία Του. Κατά τή μακρότατη ἐκκλησιαστική μου διακονία, ὄχι λίγες φορές, πίσω ἀπό τό ξάναμμα τῆς ὀργῆς, διέκρινα τή συνταρακτική, ὑπαρξιακή ἀγωνία. Καί, στή συναρμοσμένη δέσμη τῶν ἀντιρρήσεων, μαγνητοσκόπησα τήν ἀπογοήτευση καί τήν πικρία, πού ἀφήνει πίσω της ἡ δική μας -τῶν κατά τεκμήριο μελῶν τῆς Ἐκκλησίας- ἀσυνέπεια.

Ἡ ἀταίριαστη μέ τήν κλήση μας καί τήν ὁμολογία μας, ἐκδίπλωση τῶν, πέρα γιά πέρα, ἐκκοσμικευμένων ὁραμάτων μας. Καί ἡ θολή καί ἔνοχη καθημερινή πρακτική μας. Μέ ἀπόθεμα ψυχῆς αὐτές τίς διαπιστώσεις καί τίς ὀδυνηρές ἐμπειρίες, στέκομαι, μπροστά στούς ἄθεους ἀδελφούς μας, συγκλονισμένος. Ἀναγνωρίζω καί “κατ᾿ ἰδίαν” καί “δημόσια”, τό μερίδιο τῆς δικῆς μας εὐθύνης. Ἀρνοῦμαι τή χρήση τοῦ ἔντονα ἀντιρρητικοῦ, τοῦ ὀργισμένου καί ἐπιθετικοῦ λόγου. Καί δοκιμάζω νά ἐγκαινίσω ἐγκάρδια, πέρα ἀπό κάθε ἐγκόσμια σκοπιμότητα, κοινωνία ὑπάρξεων καί λιτό, τίμιο διάλογο, στά ἐρωτήματα, πού συνοδεύουν ὅλους μας καί μᾶς συγκλονίζουν κατά τή σύντομη ἤ τή μακρά πορεία τοῦ βίου μας.

Φίλοι μου καί ἀδελφοί μου, νοιώθω τήν ὑποχρέωση νά σᾶς ἐνημερώσω, ὅτι ὑπάρχουν δυό στοιχεῖα ἀρνητικά, τυπωμένα, μέ μελανά γράμματα, στό βιβλίο τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ἱστορίας. Αὐτά, ὅλους ἐσᾶς, σᾶς ἔχουν σκανδαλίσει καί σᾶς ἔχουν ἀποστασιοποιήσει ἀπό τήν ἀγαπητική κοινωνία τοῦ Σώματος ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά -σᾶς τό καταθέτω ὑπεύθυνα- καί ἐμᾶς, δέν μᾶς ἔχουν ἀφήσει ἀδιάφορους. Μᾶς ἔχουν στρατεύσει σέ ἐγρήγορση καί σέ ἀγώνα, γιά τήν ἀντιμετώπιση καί τήν ἀποσόβηση τῶν νοσηρῶν συμπτωμάτων τους, ὥστε νά διατηρεῖται ἡ ὑγεία, ἡ καθαρότητα καί ἡ χαρισματική δυναμικότητα, πού λιτανεύει ἡ ᾿Εκκλησία στή μακρά λεωφόρο τῆς ἱστορίας. 

Τό πρῶτο σύμπτωμα, εἶναι ἡ -κατά καιρούς ἤ κατά περιφέρειες- εἰσροή νοσταλγῶν τῆς ἐξουσίας στίς ἐκκλησιαστικές ἡγετικές ἐπάλξεις, πού ὑφαρπάζουν τήν ὑπευθυνότητα καί νοσφίζονται, ἐγωϊστικά καί ἀντιευαγγελικά, τά θυσιαστικά προνόμια τοῦ ὑψηλοῦ, ποιμαντικοῦ λειτουργήματος. Καί τό δεύτερο, εἶναι ὁ ράθυμος βηματισμός κάποιων μελῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ Σώματος στούς τεχνητούς παραδείσους τῆς σύγχρονης, ἐγωκεντρικῆς καί ὑπερκαταναλωτικῆς κοινωνίας μας καί ἡ ἀπώλεια τῆς συνειδησιακῆς ἐγρήγορσης καί τῆς ἠθικῆς ἀκεραιότητας.

Οἱ καταστάσεις αὐτές, ποτέ, μά ποτέ, δέν ἔγιναν ἀποδεκτές ἀπό τό ἀνύστακτο ἐκκλησιαστικό πλήρωμα. Ποτέ δέ νομιμοποιήθηκαν ὡς θεμιτές ἐκδηλώσεις τοῦ θρησκευτικοῦ βιώματος. Ἀντιμετωπίστηκαν, πάντοτε, ὡς πληγές. Προκάλεσαν πόνο. Καί διέγειραν ὁλόκληρη τήν ἐκκλησιαστική οἰκογένεια σέ ἀγώνα γιά τή θεραπεία τους ἤ τήν ἀπομόνωσή τους. Ὁ ἴδιος ὁ Κύριός μας, στά πλαίσια τῆς Ἀποκάλυψής Του καί τῆς σωστικῆς διδαχῆς Του, ἐπισημαίνει τή βαρύτητα καί τίς σκανδαλοποιές συνέπειες τῶν ποικίλων ἐκτροπῶν καί ἁπλώνει τό θεϊκό Του χέρι, γιά νά σώσει καί τούς ἔνοχους καί τό ἀνυποψίαστο πλῆθος. Τό ἴδιο καί οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι παραγγέλλουν ἀδελφικά καί συνιστοῦν μέ πατρικό ἐνδιαφέρον: “Παραγγέλλομεν δέ ὑμῖν, ἀδελφοί, ἐν ὀνόματι τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ, στέλλεσθαι ὑμᾶς (νά ἀποχωρίζεστε) ἀπό παντός ἀδελφοῦ ἀτάκτως περιπατοῦντος καί μή κατά τήν παράδοσιν ἥν παρέλαβον παρ᾿ ἡμῶν” (Β’ Θεσσ. γ’ 6). Καί, κατά προέκταση, οἱ Πατέρες καί οἱ μεγάλοι Δάσκαλοι τῆς ᾿Εκκλησίας μας δέ σταμάτησαν ποτέ νά διδάσκουν. Νά ἀπομονώνουν τά νόθα συνθήματα. Καί νά ὁδηγοῦν σέ μετάνοια τούς παραχαράκτες τῆς ἀκεραιότητας τῆς πίστης καί τῆς καθαρότητας τοῦ ἤθους. Ἄν ἀφιερώσετε λίγο ἀπό τό γόνιμο χρόνο σας στό πλησίασμα τῶν ἁγίων Πατέρων μας καί στόν ἀνήσυχο στοχασμό τους, θά μείνετε κατάπληκτοι. Θά ἐντυπωσιαστεῖτε, θετικά, ἀπό τήν ἀκεραιότητα τοῦ χαρακτήρα τους καί ἀπό τήν κρυστάλλινη διαλεκτική τους. Καί θά ἐνημερωθεῖτε γιά τούς ἀγῶνες, πού δρομολόγησαν, μέ κόπο καί μέ θυσίες προσωπικές ἀπεριόριστες, γιά νά μείνουν κλειστές οἱ πῦλες τοῦ Θυσιαστηρίου στίς κοσμικές ἐπεμβάσεις. 

Ἡ διακριτική ἐπιφύλαξη καί, πρό παντός, ἡ ἔμπονη αὐτοκριτική ἀποτελοῦν τά δυναμικά ἀντισώματα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ μας σώματος. Καί -πρέπει νά τό ὑπογραμμίσω- ἀποτελοῦν καί μοναδικό φαινόμενο στήν πορεία ἤ στήν ἀντιμαχία τῶν ποικίλων κοινωνικῶν ὁμάδων. Σέ καμμιά ἄλλη ὁμάδα ἤ συσπείρωση δυνάμεων δέ συναντᾶμε τήν ἔντιμη καί ἔντονη αὐτοκριτική, ὅπως τή συναντᾶμε στήν Ἐκκλησία Ἰησοῦ Χριστοῦ. Οἱ ἄλλες ὁμάδες ἐπικαλύπτουν τά λάθη, ἀκόμα καί τά ἐγκλήματα καί ἐπαγγέλλονται πρόοδο καί πολιτιστική ἀναβάθμιση. Ἡ Ἐκκλησία κηρύττει μετάνοια. Ἀποκοπή ἀπό τά δεσμά τοῦ ἐγωκεντρικοῦ σκοταδισμοῦ καί ἀνάπτυξη μέσα στό φῶς καί στήν καθαρότητα τοῦ Παναγίου Πνεύματος.

Ἀδελφοί μου, πού σᾶς σκανδάλισαν οἱ ἐκτροπές κάποιων ρασοφόρων ἤ κάποιων “ἀνδρῶν διψύχων” πού εἶναι ἀκατάστατοι “ἐν πάσαις ταῖς ὁδοῖς αὐτῶν” (Ἰακώβ. α’ 8). ᾿Εκτιμεῖστε τήν αὐτοκριτική τῆς Ἐκκλησίας, πού ἐπιτιμάει καί ἀπομονώνει τούς “ἀτάκτως περιπατοῦντας”. Καί ἀγκαλιάστε Την, μέ ἀγάπη καί ἐμπιστοσύνη.