†Mητροπολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος

† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

  • Ἀρχική
  • Καλῶς ὁρίσατε
  • Προσωπικότητα
    • Βιογραφικό
    • Βιογραφικά στοιχεῖα
    • Νεκρολογίες
    • Φωτογραφίες
  • Ἠχητικά
    • Κηρύγματα
      • Ἰωάννης
      • Ματθαῖος
      • Λουκᾶς
      • Μάρκος
      • Μηναῖο
      • Ἀποστολικά
        • Πεντηκοστάριο
        • Κυριακῶν
        • Μηναῖο
        • Τριώδιο
      • Παρακλήσεις
      • Χαιρετισμοί
      • Ἐπέτειος Χειροτονίας
    • Ραδιοφωνικές συζητήσεις
  • Ἄρθρα
    • Ἐκκλησία
    • Σύγχρονη ἐποχή
    • Ἐπίσκοπος
    • Χριστούγεννα
    • Θεολογικά
    • Πάσχα
    • Παναγία
    • Σύνοδος
    • Οἰκουμενικό Πατριαρχεῖο
    • Ἀνθρωπολογία
      • Ἀνθρωπολογικά
      • Τί ἐστιν ἄνθρωπος;
    • Ἀθεΐα
    • Παράδοση
    • Πρόοδος ἤ συντήρηση;
    • Παγκοσμιοποίηση καί Παράδοση
    • Ἀπολογητική: Ὀρθός λόγος-Πίστη
    • Ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη
    • Σχέσεις Ἐκκλησίας-Πολιτείας
    • Ἐκκλησιαστική Ἱστορία
      • Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ
      • Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος
      • Ἀρχιερεῖς
    • Ἑορτολογικά
    • Θεία Εὐχαριστία
  • Ἐκδόσεις "ΣΠΟΡΑ"
    • Εἰσαγωγικά
    • Λειτουργική Θεολογία
    • Ἱερατικά
    • Ἐκκλησιολογία
    • Μοναχικός βίος
    • Ὁμιλητικά βοηθήματα
    • Πατέρες καί σύγχρονη ζωή
    • Σύγχρονη ἐκκλησιαστική ἱστορία
    • Ὀρθόδοξοι προσανατολισμοί
    • Σχολιασμός ἐκκλησ. ἐπικαιρότητας
    • Ὑπαρξιακές άνησυχίες
    • Διηγήματα
    • Ἄλλοι συγγραφείς
  • Περιοδικό "Ἐλεύθερη Πληροφόρηση"
    • Εἰσαγωγικά
    • Εὐρετήριο τευχῶν
  • Ἱερά Μονή Νέου Στουδίου
    • Ἱστορικό
    • Κηρύγματα
      • π. Είρηναῖος Μπουσδέκης
        • Ἠχητικά
        • Κείμενα
      • π. Μάξιμος Ἀναστόπουλος
      • μ. Ἰγνάτιος Βερβέρης
    • Δραστηριότητες
    • Φωτογραφίες
  • ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ
    • Ἄρθρα
    • 12 Μητροπολίτες
      • Ἀττικῆς & Μεγαρίδος Νικόδημος
        • Βιογραφικό
        • Φωτογραφίες
      • Λαρίσης Θεολόγος
        • Βιογραφικά στοιχεῖα
        • Νεκρολογίες
        • Ἱστορικά
        • Φωτογραφίες
      • Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος
        • Βιογραφικό
        • Προσωπικότητα
        • Φωτογραφίες
      • Θεσσαλονίκης Λεωνίδας
        • Φωτογραφίες
        • Νεκρολογίες
      • Ἀλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιος
        • Βιογραφικά στοιχεῖα
        • Φωτογραφίες
      • Διδυμοτείχου Κωνσταντῖνος
        • Φωτογραφίες
      • Κιλκισίου Χαρίτων
        • Φωτογραφίες
      • Χαλκίδος Νικόλαος
        • Ἱστορικά
        • Προσωπικότητα
        • Φωτογραφίες
      • Δημητριάδος Ἠλίας
        • Φωτογραφίες
      • Παραμυθίας Παῦλος
        • Φωτογραφίες
      • Ζακύνθου Ἀπόστολος
        • Φωτογραφίες
      • Τρίκκης & Σταγῶν Σεραφείμ
        • Φωτογραφίες
      • Δημοσιεύματα
  • ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
  • ΑΡΘΡΑ ΑΛΛΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ
    • Ἐλευθέριος Χ. Οἰκονομάκος
    • π. Alexander Schmemann
    • Ἄλλοι συγγραφεῖς
  • ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΟΙΚΟΔΟΜΗ
    • Βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ
    • Θυσίαν αἰνέσεως
    • Σπουδή ἀγάπης
    • Στοχασμοί τοῦ Σαββάτου
    • Συναγμένοι στήν Εὐχαριστία
    • Τό πρόσωπο τοῦ Ἰησοῦ
    • Τό «τραῦμα» τῆς ἀγάπης
    • Ἁγία Γραφή
    • Διάφορα
  • ΠΑΤΕΡΙΚΑ
    • Ἡ ἱκεσία ἑνός ἁγίου
    • Διάφορα Πατερικά

Ἐπικοινωνία

  • Αρχική
  • ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΗ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ
  • Ευρωπαϊκός πειρασμός (α)
Δημοσιεύθηκε : 08 Μαρτίου 2021

Περιοδικό «’Ελεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 101, 16-1-2003

Εὐρωπαϊκός πειρασμός (α) 0227 χριστόδουλος 35

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Αὐτοπαγιδευμένος μόνιμα ὁ προκαθήμενος τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος. Στήν ἔπαρσή του. Στήν εἰδωλοποίηση τοῦ προσώπου του. Στήν ἐπίδειξη ἐξουσιαστικῆς δύναμης. Στό μονόλογο τῆς δῆθεν ὑπεροχῆς του. ᾿Ακόμα καί ὅταν ἐγγίζει ἐκρηκτικά προβλήματα, πού συγκλονίζουν τή σύγχρονη κοινωνία καί ἐπηρεάζουν ἀρνητικά τήν ἱερή παρεμβολή τῆς ᾿Εκκλησίας, δέ δείχνεται ἱκανός νά ξεπεράσει τό φράγμα τῶν ἀτομικῶν του φιλοδοξιῶν. Τήν ἀκόρεστη δίψα γιά προβολή. Καί τήν ἑστίαση τοῦ ἐνδιαφέροντός του σέ μεθοδεύσεις, πού στιλβώνουν τό προφίλ του καί πολλαπλασιάζουν τά μόρια τῆς δημοτικότητάς του.

Δέ θά σταθμεύσω σέ ὅλους τούς ἐνδιάμεσους σταθμούς, στά πολλά θέματα καί προβλήματα, πού ἐμφάνισε ἐπιδεικτικά, ἀλλά καί ἀναποτελεσματικά, στή Σύνοδο τῆς ῾Ιεραρχίας τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος τοῦ περασμένου ᾿Οκτωβρίου. Θά μείνω στό ἕνα, πού, πραγματικά, ἀποτελεῖ τή μεγάλη πρόκληση πρός τή διοίκηση τῆς ᾿Ορθόδοξης ᾿Εκκλησίας μας καί πρός ὁλόκληρο τό ἐκκλησιαστικό πλήρωμα. Πρόκειται γιά τό μηχανισμό τοῦ θρησκευτικοῦ ἀποχρωματισμοῦ, πού ἔχουν βάλει σέ λειτουργία τά μεγάλα καί κρυφά κέντρα ἀποφάσεων. ᾿Εκεῖνα, πού διασκέπτονται μυστικά καί μανουβράρουν τούς λαούς τῆς οἰκουμένης στήν ἀποδοχή τῶν δεσμῶν τῆς παγκοσμιοποίησης καί στήν “ἄνευ ὅρων” ὑποταγή στούς δυνάστες τῆς πολιτικῆς καί τῆς οἰκονομικῆς παντοδυναμίας.

Δυό εἶναι τά κανάλια, στά ὁποῖα διοχετεύεται ἡ φτιαχτή ἀντιθρησκευτική κουλτούρα τῆς ἐποχῆς μας. Τό πρῶτο εἶναι, τό γνωστό ἐδῶ καί τρεῖς αἰῶνες, ρεῦμα τοῦ ὑλισμοῦ, πού θέλησε νά παρασύρει στόν ἀφανισμό τή γόνιμη, τήν ἀνεκτίμητη Παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας, νά ἀπογυμνώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τίς θρησκευτικές του ἐμπειρίες  καί νά τόν ἀποδείξει γέννημα τῆς ὕλης καί νομέα τῆς εὐμάρειας. Καί τό δεύτερο, νεώτερο σχετικά, εἶναι ἡ συγκαταβατική ἀποδοχή τῆς θρησκευτικότητας, μέσα στή χοάνη τοῦ συγκρητισμοῦ, τῆς ἀνάμιξης, δηλαδη, ὅλων τῶν παραδόσεων καί τῆς δημιουργίας ἑνός θρησκευτικοῦ κοκτέιλ, ἱκανοῦ νά λειτουργήσει ὡς ὑποκατάστατο τῆς θρησκευτικῆς ἐμπειρίας καί νά ὁδηγήσει, σταδιακά, στήν πλήρη ἀπεξάρτηση ἀπό τό θρησκευτικό βίωμα καί στήν ὁλοκληρωτική ἐξάρτηση ἀπό τή διαλεκτική καί τήν πρακτική τῆς κατανάλωσης” καί τῆς εὐμάρειας.

῾Υπαρκτό αὐτό τό πρόβλημα σήμερα. Καί σέ ἐπικίνδυνη ἔξαρση. Προτεραιότητα, πού δέν μπορεῖ, οὔτε γιά λίγο, νά τήν παραμερίσει ἡ ᾿Εκκλησία ὡς κοινωνία καί οἱ ποιμένες της ὡς Σῶμα, πού βουλεύεται καί πού ἀνοίγει ὁρίζοντες μέσα στή σκοτεινιά τῆς παγκόσμιας ἀνακατάταξης. 

Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος δέν ἀντιπαρέρχεται τίς ζυμώσεις καί τήν ἀναταραχή. ᾿Από τήν πρώτη στιγμή τῆς ἐγκατάστασής του στά ἀρχιεπισκοπικά δώματα καθήλωσε τό φακό τῆς προσοχῆς του καί τό μεγάφωνο τῶν ἀνακοινώσεών του σ᾿ αὐτή τή λαθεμένη ἱστορική ἐπιλογή, πού ἀπονοηματίζει τήν ὕπαρξη καί ἐντάσσει τόν ἄνθρωπο στή διαδικασία τῆς μηχανῆς. ᾿Αλλά, ἐνῶ ἐγγίζει τό πρόβλημα, μπροστά στά μικρόφωνα ἤ στά ἀνοικτά τηλεοπτικά παράθυρα, καί προσπαθεῖ νά τό προσδιορίσει καί νά τό ἀναλύσει, κάπου μπερδεύεται καί παγιδεύεται. Μπαίνει στό νέφος τῶν προσωπικῶν του φιλοδοξιῶν. Καί ἀρχίζει νά γυροφέρνει στό βάθρο τῆς αὐτοπροβολῆς.

Οἱ χειρισμοί του πομπώδεις, καταντοῦν ἐντελῶς ἀνάποδοι. Καί ἀτελέσφοροι. Δρομολογοῦνται ἀδέξια. Μέ τήν ἐπικοινωνιακή καί μόνο ἐπιδότηση. Καί καταλήγουν νά ἐνισχύουν τό ἀντίπαλο, τό ἀθεϊστικό στρατόπεδο. Καί νά ἀπογοητεύουν τήν παρεμβολή τῆς ᾿Εκκλησίας. 

Ὁ “ἐξ ὁρισμοῦ” σιτοδότης τῆς ἀλήθειας καί τοῦ νοήματος τῆς ζωῆς βρίσκεται, ὁ ἴδιος, θεληματικά, δεμένος καί ὑποταγμένος στήν ἐκκοσμίκευση καί στή δοξομανία. ῾Υποδύεται, δίχως εἰδικό βάρος προσωπικότητας, τό χαρισματικό ἡγέτη τῆς ᾿Εκκλησίας καί τόν ἀποκλειστικό φύλακα τῶν ἱστορικῶν περγαμηνῶν τοῦ ῎Εθνους. Λέει πολλά. Καί ὁ λόγος του κυμαίνεται στά ὅρια τῆς φλυαρίας καί τῆς κενολογίας. ῾Υπόσχεται ὑπεράσπιση καί ἀξιοποίηση τῶν θησαυρισμάτων τῆς ᾿Ορθοδοξίας. Καί διαφημίζει πρωτοβουλίες ἐντυπωσιακές καί “δῆθεν” σωστικές στά  μονοπάτια τῆς μετανεωτερικῆς ἱστορίας. ᾿Αλλά, ἀντί γιά τήν ἐντατική καί εὐσυνείδητη προσφορά, ἀντί γιά τήν ἀξιοποίηση τοῦ ᾿Ορθόδοξου πλούτου καί τή διαβίβασή του, μέ θέρμη καρδιᾶς, στό λαό, ἐπιλέγει τελικά τή διαφυγή ἀπό τό καθῆκον καί τήν προσφυγή στό δημοσκοπικό γήπεδο. Κυνηγάει, ἀχόρταγα, κοσμική ἀναγνώριση. Διαπλέκεται ἀγρίως μέ τά Σοῦπερ Μάρκετς τῆς ὑλοφροσύνης. Μέ τούς θεσμούς καί τά πρόσωπα τῆς ἀθεΐας. Καί ἐπιμένει νά περιορίζει καί νά συνοψίζει τή δραστηριότητά του καί τόν ἀγώνα του στή θεσμική καί συμβατική ἀναγνώριση τῆς χριστιανικῆς πολιτιστικῆς παράδοσης ἀπό κείνους, πού, συνειδητά καί συστηματικά, τήν ἀρνοῦνται. Ζητάει τή σύγκλιση ὅλων τῶν πολιτικῶν καί πνευματικῶν(!) ἡγετῶν τῆς “γηραιᾶς ἠπείρου” στό consensus, ὅτι ὁ νεώτερος εὐρωπαϊκός πολιτισμός ἔχει ἁπλωμένες τίς ρίζες του καί ἀκουμπάει τά θεμέλιά του στόν ἀσάλευτο βράχο τοῦ Χριστιανισμοῦ. Καί στό χρέος, νά τόν ἐκθέσουν, οἱ ἡγέτες καί οἱ διανοούμενοι, στίς πολιτιστικές τους βιτρίνες, ὡς κληρονομιά ἀναπαλλοτρίωτη καί ὡς τροφή ἱκανή νά ζωογονήσει καί νά ἀνακαινίσει τήν ἐποχή μας.

***

῾Η κύρια ἐνασχόλησή του εἶναι ὁ ἔλεγχος. Στηλιτεύει, εὐκαίρως ἀκαίρως, μέ προσποιητό πάθος καί μέ ἀνεξέλεγκτη ὀργή τά πρόσωπα, τά μεταλλαγμένα στά ἐργαστήρια τῆς διαφθορᾶς. Περνάει ἀπό τό κόσκινο τῆς κρίσης του τούς “ἐκπεσόντες” θεσμούς, πού ἀλλοιώθηκαν καί ἀλλοτριώθηκαν στήν τριβή μέ τή συμβατικότητα καί τήν τυποποίηση. Καί ἀραδιάζει σχέδια, οὐτοπικά στή μεγάλη τους ἔκταση, πού, ὅπως νομίζει, θά ἀποκαταστήσουν τό σεβασμό στήν ᾿Ορθόδοξη Πράδοση καί τήν ἀνθοφορία τῆς ᾿Εκκλησίας.

Καθιερωμένη πιά ἡ εἰσαγγελική μετάλλαξη τοῦ προκαθήμενου τῆς ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας. Σχεδόν ἀποδεκτή, ἐνδεχόμενα καί ἐπαινετή, ἀπό κείνους, πού ἠλεκτρίζονται μέ τούς σπινθῆρες τῶν δημαγωγικῶν συνθημάτων καί ἀπό τήν κοινωνική παράταξη, πού, δίχως γνήσιο ᾿Ορθόδοξο ὅραμα, στρατεύεται στό ἀντιπολιτευτικό πολιτικό φυλάκιο καί τοξεύει τά βέλη της στούς ἐποχιακούς διαχειριστές τῆς ποικίλης ἐξουσίας.

῾Ο μεταλλαγμένος Χριστόδουλος δείχνει πώς δέν κατάφερε ποτέ νά ἐμβαθύνει στό γλυκύτατο λόγο τοῦ πρώτου καί μοναδικοῦ ποιμένα, τοῦ Κυρίου μας ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ, πού ἀποτελεῖ, ταυτόχρονα, καί διδαχή καί προσταγή· “Μάθετε ἀπ᾿ ἐμοῦ, ὅτι πρᾶός εἰμι καί ταπεινός τῇ καρδίᾳ, καί εὑρήσετε ἀνάπαυσιν ταῖς ψυχαῖς ὑμῶν” (Ματθ. ια΄ 29). ᾿Αντί τῆς πραότητας καί τῆς ταπεινότητας καί τῆς προσφορᾶς πνευματικῆς ἀνάπαυσης, πού ἀποτελοῦν εἰκόνα καί ἀντανάκλαση τοῦ θεϊκοῦ κάλους στήν ἐπισκοπική ψυχή καί γέφυρα πρόσβασης στίς ταραγμένες ψυχές τῶν ἀνθρώπων, ἐπέλεξε καί ἐνεργοποίησε τήν τραχύτητα καί τόν καταιγισμό τῶν ἐλέγχων. “᾿Εν παντί καιρῷ καί τόπῳ”, στίς ἀνοικτές δημόσιες ἐμφανίσεις του ἤ στή μυσταγωγική ἀτμόσφαιρα τῆς Εὐχαριστιακῆς λατρείας, κουνάει ἀπειλητικά τό δάχτυλο καί καταμερίζει εὐθῦνες. Σέ ὅλους. ᾿Εκτός ἀπό τόν ἑαυτό του. Σέ θεσμούς καί σέ πρόσωπα, πού κινοῦνται καί δραστηριοποιοῦνται μακριά ἤ γύρω ἀπό τόν περίβολο τῆς ᾿Εκκλησίας. ᾿Αλλά ὄχι σέ κείνους, πού ἔχουν ἐπωμιστεῖ ἤ, γιά νά εἴμαστε ἀκριβέστεροι, ἔχουν διακοσμηθεῖ μέ τήν ἀρχιερατική εὐθύνη τῆς διατήρησης τῆς ῾Ιερῆς Παράδοσης καί τῆς ἄσκησης τῆς  ποιμαντορίας.

Τολμῶ νά ὑπογραμμίσω, μέ προσέγγιση στοιχήματος, πώς ὁ μακροβιότερος εἰσαγγελέας, πού στάθηκε στήν εἰσαγγελική ἕδρα δεκαετίες ὁλόκληρες, δέν θά μπορέσει νά ἐμφανίσει καταλογισμούς ποινῶν ἰσάριθμους μέ τίς ἐξαγγελίες καί τούς καταλογισμούς, πού παρουσίασε ὁ κ. Χριστόδουλος στά τέσσερα πρῶτα χρόνια τῆς ἀρχιεπισκοπικῆς του θητείας. Οἱ διαχειριστές τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας, οἱ λειτουργοί τοῦ κλάδου τῆς ὑγείας, οἱ ὑπεύθυνοι τῆς ἐκπαίδευσης, οἱ διανοούμενοι καί οἱ ἁπλοί βιοπαλαιστές, οἱ ἀχθοφόροι τῆς ἀγωνίας, τῆς κριτικῆς καί τῆς προσευχῆς, γιά τίς στρεβλώσεις τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς καί τίς διαστροφές τῶν ὑποτιθέμενων ποιμένων, ὅλοι ἔχουν ἀντιμετωπίσει τό ἀπειλητικό δάχτυλο τοῦ ᾿Αρχιεπισκόπου Χριστόδουλου καί ὅλοι ἔχουν βομβαρδιστεῖ μέ τό ἐκνευριστικό τσίριγμα τῆς φωνῆς του.

Μετά ἀπό ὅλη αὐτή τή λεκτική πολυπραγμοσύνη, ξεφουσκώνει. Ξεχνάει τίς ὑποσχέσεις του. Τά “θά...” του. ᾿Επιστρέφει στήν πλαδαρότητα τῆς χλιδῆς. Στή νάρκη τῆς ἀπραγμοσύνης. Στήν ὑπεροψία τοῦ ἀξιώματος.

Κενός ὁ λόγος  του. Κενή καί ἡ πράξη του. Δέν ἀναβαθμίζουν τό χῶρο του, τήν ἡγετική παρεμβολή τῆς ᾿Ορθόδοξης ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας. Καί δέν τρέφουν τό λαό, κατά τήν περίοδο τῆς ὑλιστικῆς ἀβιταμίνωσης, πού  περνᾶμε, ὥστε νά δημιουργηθεῖ μιά εὔρωστη, σύγχρονη ᾿Ορθόδοξη κοινωνία. ῎Αν μαζέψεις κάποια ἀποσπάσματα ἀπό τόν πληθωρικό του λόγο καί τά βάλεις στό μικροσκόπιο τῆς λογικῆς ἤ στό φασματοσκόπιο τῆς θεολογικῆς ἔρευνας, θά φτάσεις στήν κρίση, πώς μιλάει μόνο γιά νά μιλάει. Καί ἐξαγγέλλει πρωτοβουλίες μόνο καί μόνο γιά νά σπρώξει πρός τά πάνω, ἔστω καί γιά μιά μόνη μονάδα, τό δείκτη τῆς δημοτικότητάς του.

***

Μέ δεδομένη αὐτή τήν ἐκτίμηση, πού ἀποτελεῖ εὐρύτατη, ἀπογοητευτική  ἐμπειρία, καλῶ τούς ἀναγνῶστες μου νά προσεγγίσουν τό διογκωμένο “Κηφισό” τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ λόγου, πού φούσκωσε, περίπου ταυτόχρονα μέ τό ἱστορικό ποτάμι τῆς ἑλληνικῆς πρωτεύουσας. Τήν ἀτέλειωτη, φλύαρη καί χωρίς οὐσιαστικό περιεχόμενο εἰσήγησή του, πού τήν ξέχυσε κατά τή Συνέλευση τῆς ῾Ιεραρχίας τοῦ περασμένου ᾿Οκτωβρίου, φαλκιδεύοντας τό Συνοδικό χρόνο καί ἀποκλείοντας, ἔξω ἀπό τήν αἴθουσα τῶν συνεδριάσεων, τήν ὑπεύθυνη ἐπεξεργασία τῶν ζωτικῶν θεμάτων καί τίς ἀναγκαῖες ψηφοφορίες.

Μέσα στόν ὄγκο τῶν θεμάτων, πού κυριολεκτικά τά συμπίεσε στήν εἰσήγησή του ὁ κ. Χριστόδουλος, σά νά τά φτυάρισε καί νά τά σώρευσε μπροστά στούς Συνοδικούς ἀκροατές του, ἦταν καί τό “μεῖζον” θέμα τῆς ἐποχῆς. ῾Ο πνευματικός ἀποχρωματισμός τοῦ ἀνθρώπου καί τῶν θεσμῶν, πού σφραγίζει τήν ὑλοκρατούμενη ἐποχή μας καί τόν πολιτισμό μας.

Εἶναι περίεργος ὁ τρόπος, μέ τόν ὁποῖο ὁ ᾿Αρχιεπίσκοπος ἔθεσε τό κολοσσιαῖο αὐτό πρόβλημα στή Συνέλευση τῆς ῾Ιεραρχίας. Δέν τόλμησε νά προχωρήσει σέ βάθος. Δέ φωτογράφισε τά στρατηγικά καί ἀποφασιστικά πλάνα τῆς ἱστορίας. Δέν ἰχνηλάτησε μέ θεολογική ἐπιστημοσύνη καί μέ ἱεροπρέπεια τήν ἱστορική διαδρομή τῆς ᾿Εκκλησίας. Δέν ἀναζήτησε τήν ἐπιταγή τοῦ Παναγίου Πνεύματος στήν ἀντιμετώπιση τῆς ἐπικαιρότητας. Μίλησε, σάν ἐκπρόσωπος ἤ σάν ἡγετικό στέλεχος ἑνός ἐπί πλέον ὀργανισμοῦ, ἀπό αὐτούς, πού διακινοῦνται καί ἀντιπαρατίθενται στόν οἰκουμενικό στίβο. Διαβάζοντας τίς ἀπόψεις του καί τίς “ὑποτιθέμενες” προτάσεις του, ψηλαφεῖς τή ρηχότητα. Καί νοιώθεις νά βομβαρδίζουν τά μηνίγγια σου τά ἀναπάντητα ἐρωτηματικά.

Γιά νά ἔχουν οἱ ἀναγνῶστες μου αὐθεντική πληροφόρηση καί προσωπική ἐμπειρία, μεταφέρω τά δυό χαρακτηριστικά ἀποσπάσματά του, ὅπως δημοσιεύτηκαν στό ἐπίσημο, περιληπτικό ἀνακοινωθέν, πού ἐκδόθηκε ἀπό τήν ᾿Αρχιεπισκοπή ᾿Αθηνῶν.

“...῞Ολα ὅμως αὐτά (τά ἐσωτερικά προβλήματα τῆς ᾿Εκκλησίας) φαίνονται μικρά καί ἀσήμαντα μπροστά στήν ἐκρηκτική κατάσταση πού διαμορφώνεται στόν κόσμο καί τή χώρα μας στήν ἀρχή τῆς τρίτης χιλιετίας, μέ τήν ἀναδιατύπωση τῆς ἱστορίας τῆς Εὐρώπης, τήν ἐπιβολή μιᾶς πολιτικῆς πού ἀγνοεῖ ἐπιδεικτικά τή θρησκεία καί τή συμβολή της στόν πολιτισμό καί τήν πρόοδο καί τήν κρούση τῆς θύρας τῆς ᾿Εκκλησίας ἀπό τήν ἐκκοσμίκευση...”.

“῾Ο Μακαριώτατος τόνισε ὅτι τό μεῖζον ζήτημα εἶναι ἡ ἔνταξη τῆς ᾿Εκκλησίας μας στήν Εὐρώπη, ὑπογραμμίζοντας ὅτι αὐτή μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ μόνον ἄν γίνει κοινή συνείδηση στή Γηραιά ῎Ηπειρο ὅτι ἡ ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος ἀποτελεῖ συνεργάτη στήν οἰκοδόμηση τοῦ εὐρωπαϊκοῦ οἴκου. ῾Ο οἶκος αὐτός δέν μπορεῖ, ἐπισήμανε, νά ἀρνεῖται ἀνιστόρητα τή Χριστιανική ταυτότητά του καί ἐμεῖς, μέ βάση τό Γραφεῖο τῆς ᾿Αντιπροσωπείας μας στίς Βρυξέλλες, μαζί μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς καί τούς Προτεστάντες, ὀφείλουμε νά ἀγωνιστοῦμε καί  νά διατυπώσουμε τίς ἀπό αἰώνων ἀπαρασάλευτες ἀρχές πού τά ἁρμόδια ὄργανα τῆς Ε.Ε. ἔχουν ὑποχρέωση νά λάβουν ὑπ᾿ ὄψιν τους ὅταν θά συντάξουν καί θά ψηφίσουν τό νέο Εὐρωπαϊκό Σύνταγμα. ᾿Εν ὄψει αὐτῶν τῶν κοσμογονικῶν ἀλλαγῶν, πού κυοφοροῦνται καί γιά τίς ὁποῖες εἶναι ἐνημερωμένοι ἀπό τίς κυβερνήσεις τους ὅλοι οἱ φορεῖς τῆς κοινωνίας τῶν  πολιτῶν σέ ὅλες τίς ἄλλες εὐρωπαϊκές χῶρες, σημείωσε, στή χώρα μας μόνο ἡ ᾿Εκκλησία προέβη στήν δημόσια διατύπωση καί ὑποβολή ἀπόψεων καί μόνο Αὐτή ἐνδιαφέρθηκε νά ἐνημερώσει τόν λαό καί νά ζητήσει τή γνώμη του, ὥστε νά γίνει γνωστό τί ζητεῖ ἀπό τήν Ε.Ε.”.

Αὐτός εἶναι ὁ σκελετός τῶν ἀπόψεων, πού ξεδίπλωσε ὁ κ. Χριστόδουλος στήν ῾Ολομέλεια τοῦ ἱεραρχικοῦ Σώματος. Καί μέ αὐτές τίς θέσεις του κάλυψε τή μεγάλη πρόκληση τῆς ἐποχῆς μας. Τήν ἀθεΐα, μέ τίς ποικίλες της προεκτάσεις καί ἀποχρώσεις. Τή διαγραφή τοῦ Χριστιανισμοῦ ἀπό τόν κατάλογο τῶν συντελεστῶν τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Τήν παραχώρηση ὑπεροχικῆς πλατφόρμας στίς οἰκονομικοτεχνικές δομές. Τήν ἀπώθηση, ἀπό τά κέντρα τῶν πρωτοβουλιῶν καί τῶν ἀποφάσεων, τῆς Θρησκείας καί τῆς ἐνσυνείδητης θρησκευτικότητας. Καί τήν -κατά συγκατάβαση- καλλιέργεια τοῦ θρησκευτικοῦ συγκρητισμοῦ μέσα στίς “δῆθεν” ἀνεκτικές σύγχρονες κοινωνίες. 

᾿Αλλά τί σημαίνουν ὅλα αὐτά, πού ἀράδιασε; Ποιό εἶναι τό ᾿Ορθόδοξο, θεολογικό ὑπόβαθρο αὐτῆς τῆς εἰσήγησης; Ποιά τά συγκεκριμένα, ἀποστολικά ἀνοίγματα, πού καλεῖται νά πραγματοποιήσει ἡ ᾿Ορθόδοξη ἑλληνική ᾿Εκκλησία μέσα στόν ἀποχρωματισμένο κόσμο; Ποιοί οἱ διάδρομοι πρόσβασης πρός τίς ἐκκοσμικευμένες δομές; Καί ποιές οἱ δυνατότητες γόνιμου διαλόγου μέ τό σημερινό ἄνθρωπο καί ἀναδόμησης τῆς Εὐχαριστιακῆς κοινωνίας τῆς λατρείας καί τῆς ἀγάπης;

Σ᾿ αὐτά τά ἐρωτήματα καί σέ μιά σειρά ἄλλων, πού περνοῦν ἀλυσιδωτά ἀπό τόν ἐρευνητή λογισμό, δέ δίνει καμμιά ἀπάντηση ὁ “ρέκτης” ᾿Αρχιεπίσκοπος. ᾿Ανοίγει τήν ὀθόνη του. ᾿Εμφανίζει τό ζοφερό πνευματικό κλίμα, πού περιρρέει τήν πατρίδα μας καί ὁλόκληρη τή “γηραιά ἤπειρο” καί περιορίζεται στό νά προτείνει καταπλάσματα. Καμμιά ἀναφορά στή συμπυκνωμένη ἐμπειρία τῆς ἱστορίας καί στή διαλεκτική τῶν Πατέρων μας. Καμμιά μνημόνευση τοῦ χρέους τῆς δικῆς μας πνευματικῆς ἀνακαίνισης. Κανένα πρόγραμμα ἄσκησης καί δουλειᾶς στό κλειστό κλάμπ τῆς ἀρχιερωσύνης καί στόν ἀνοικτό αὐλόγυρο τοῦ λαϊκοῦ στοιχείου. Καμμιά ὑπόσχεση γιά ὑπέρβαση τῆς στασιμότητας καί τῆς ἐπαγγελματικότητας. Καί καμμιά παρακίνηση, πρός τή χαρισματική ἱερωσύνη, γιά ἀναδοχή τοῦ ἱεραποστολικοῦ μόχθου καί τοῦ πνεύματος τῆς θυσίας.   

῾Ο ᾿Αρχιεπίσκοπος ἔδειξε καί τούτη τή φορά, πώς δουλεύει, σταθερά καί ἀποκλειστικά, στόν καμβά τῶν ἐντυπώσεων. ῞Οτι πιστεύει στήν ἑλκτική ἱκανότητα τῆς προσωπικῆς του ἡγεμονικῆς χλιδῆς. Καί ὅτι θεωρεῖ, πώς ἡ φτιαχτή δημοτικότητα ἑνός ἐκκλησιαστικοῦ ἡγέτη εἶναι ἱκανή νά ἐμπνεύσει καί νά παρακινήσει τά πλήθη σέ ὁλόκαρδη ἀποδοχή τῶν μηνυμάτων του καί, κατά προέκταση, τῶν μηνυμάτων τῆς ᾿Εκκλησίας.

***

Τό πρῶτο συμπέρασμα, πού βγαίνει ἀπό τή συνολική θεώρηση τῶν δυό παραγράφων τῆς εἰσηγήσής του: ῾Ο ᾿Αρχιεπίσκοπος “τό παίζει οἰκουμενικός ἡγέτης” καί οἰκουμενικός “εἰσαγγελέας”. Σέ στάθμη κοσμικῆς διπλωματίας. Καί μέ τή μέθοδο, πού χρησιμοποιοῦν οἱ περιφερειακοί καί οἱ διεθνεῖς πολιτικοί μηχανισμοί. ᾿Αντί νά ἀξιοποιεῖ, ταπεινά καί εὐλαβικά, τό θησαύρισμα τῆς ᾿Ορθόδοξης Παράδοσης γιά νά θρέψει, μέ τό ἀνεξάντλητο μάνα τῆς Εὐαγγελικῆς ᾿Αποκάλυψης τό λαό, ἀγωνίζεται ἀπεγνωσμένα νά μπεῖ στά ἀθεϊστικά καί ἡμιαθεϊστικά κέντρα ἀποφάσεων. Καί νά κάνει συμπολίτευση ἤ ἀντιπολίτευση. Νά ἐπηρεάσει, νά συμφωνήσει, νά συμπορευτεῖ, ἤ νά φωνάξει, νά ἀντιδράσει, νά ἐλέγξει. ῞Ολα ἐποχιακά. ῞Ολα συμβατικά. ῞Ολα σέ στάθμη μετριότητας καί ἀναποτελεσματικότητας. ῞Ολα μέ ἀπώτερο στόχο τή δική του προβολή καί τήν ἀνάδειξή του σέ μπροστάρη.  

***

῾Η περίληψη τῆς εἰσηγητικῆς ἀρχιεπισκοπικῆς ἔκθεσης στήν ῾Ιεραρχία τοῦ ᾿Οκτωβρίου 2002, γεννάει σειρά ἀποριῶν καί ἀναγκάζει στή σύνταξη μιᾶς μακρᾶς λίστας ἐρωτημάτων. 

1. ῾Ο κ. Χριστόδουλος, στήν ἀρχή τοῦ ἐπίμαχου κειμένου του, κάνει ἀντιδιαστολή τῶν σημερινῶν, ἐσωτερικῶν, καυτῶν προβλημάτων τῆς ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας, μέ τό πρόβλημα, πού τό θεωρεῖ “μέγιστο” καί, πού ἀναφέρεται στήν τάση τῶν ἡγετικῶν στελεχῶν τῆς ῾Ενωμένης Εὐρώπης, νά ἀναδιατυπώσουν τήν ἱστορία τῆς ἠπείρου μας καί νά ἀποσιωπήσουν ἤ καί νά διαγράψουν τή συμβολή τοῦ Χριστιανισμοῦ στόν πολιτισμό καί στήν πρόοδο. “῞Ολα αὐτά (τά ἐσωτερικά προβλήματα τῆς ᾿Εκκλησίας μας) φαίνονται μικρά καί ἀσήμαντα μπροστά στήν ἐκρηκτική κατάσταση πού διαμορφώνεται στόν κόσμο καί τή χώρα μας στήν ἀρχή τῆς τρίτης χιλιετίας, μέ τήν ἀναδιατύπωση τῆς ἱστορίας τῆς Εὐρώπης, τήν ἐπιβολή μιᾶς πολιτικῆς πού ἀγνοεῖ ἐπιδεικτικά τή θρησκεία καί τή συμβολή της στόν πολιτισμό καί τήν πρόοδο”.

Δέ θά καταθέσω, σέ τούτη τήν παράγραφο, τίς σκέψεις μου καί τήν προσωπική μου διαλεκτική, γιά τήν ἀξιοπιστία ἤ τή σημασία, πού μπορεῖ νά ἔχει μιά ἀναδιατύπωση τῆς ἱστορίας τῆς Εὐρώπης. Στό ἄρθρο τοῦ ἑπόμενου φύλλου καί στήν ἐκδίπλωση τῶν γενικότερων προβληματισμῶν θά βρεῖ ὁ ἀναγνώστης τή σχετική, δική μου ἐκτίμηση.

Τώρα ὑποβάλλω καί ὑπογραμμίζω ἕνα πρῶτο, θεμελιακό ἐρώτημα στό Μακαριώτατο εἰσηγητή, πού εἶναι πρόεδρος τῶν δυό Συνοδικῶν Σωμάτων τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος καί κεντρικός ὑπεύθυνος γιά ὁ,τιδήποτε συμβαίνει στήν αὐλή τῆς ᾿Εκκλησίας.

῞Ωστε, ἡ διατάραξη τῆς ἐσωτερικῆς ἰσορροπίας τῆς ᾿Εκκλησίας εἶναι πρόβλημα δεύτερης διαλογῆς;

Μπορεῖ νά μπεῖ στό ἀρχεῖο(!) ἤ νά μείνει στά “πρός ἐνέργειαν”, ἴσαμε νά λυθοῦν τά προβλήματα στήν ἀνοικτή καί πολυσυλλεκτική οἰκογένεια τῆς Εὐρώπης;

Εἶναι ἐπιτρεπτό ἤ ἀνεκτό νά κατατρώγουν τίς σάρκες τῆς ἀμώμητης ᾿Ορθόδοξης ᾿Εκκλησίας μας τά ἀνοιχτά ἕλκη τῶν ἐπισκοπικῶν σκανδάλων, νά διαχέεται ἀπό τή μιά ἄκρη τῆς ἑλληνικῆς πατρίδας ἴσαμε τήν ἄλλη ἡ δυσοσμία, νά καταπιέζει τίς ψυχές ἡ ἀπογοήτευση καί ὁ προκαθήμενος ῾Ιεράρχης νά πασκίζει νά καθηλώσει τό ἐνδιαφέρον τῆς ῾Ιεραρχίας, τήν προσοχή ὅλων τῶν ῾Ελλήνων ᾿Επισκόπων στά μαγειρεῖα τῆς εὐρωπαϊκῆς ἀθεΐας, ἐκεῖ, πού ἐπιχειρεῖται τό ἱστορικά ἀνέφικτο, ἡ στρέβλωση τῆς αὐτοσυνειδησίας τῶν λαῶν τῆς γηραιᾶς ἠπείρου;

῎Αν ἡ ῾Ιεραρχία πειστεῖ νά ἀφήσει ἀνέγγιχτη τήν ἐσωτερική γάγγραινα καί τίς παρενέργειες τῆς διαφθορᾶς καί τολμήσει νά ὑψώσει τό ἀνάστημά της στά κέντρα τῶν ἄθεων ἑταίρων μας, δέ θά συναντήσει τό χλευαστικό μειδίαμα καί δέ θά δεχτεῖ ἠχηρό ράπισμα, ἄν, ἀντί γιά ἄλλη ἀπάντηση, ἀκούσει τήν περιφρονητική προτροπή: κυττάξτε τά χάλια σας; 

***

Τό δεύτερο ἐρώτημά μου· Στήν ἴδια συνάφεια τοῦ πληθωρικοῦ καί συγκεχυμένου προβληματισμοῦ του, ὁ ὁμιλητής Χριστόδουλος προεκτείνει τήν ἀνησυχία του στό γεγονός, ὅτι, ταυτόχρονα μέ τίς εὐρωπαϊκές ἀνακατατάξεις, “κρούεται ἡ θύρα τῆς ᾿Εκκλησίας ἀπό τήν ἐκκοσμίκευση”.

Αὐτή ἡ διαπίστωση, δυστυχῶς, ἀποτελεῖ ἄγγιγμα τῆς πληγῆς. Τήν ἑλληνική ᾿Εκκλησία μας, τήν ἀχθοφόρο τῆς βαρειᾶς καί ἁγιοποιοῦ ᾿Αποστολικῆς καί  Πατερικῆς μας Παράδοσης, τήν κυκλώνει καί τήν ἀποδυναμώνει ἡ ἐκκοσμίκευση. Καί ἡ φθορά δέν ἔχει πλήξει μόνο τήν περιφέρεια, κάποια ἀπό τά μέλη τῆς ἐκκλησιαστικῆς οἰκογένειας, πού γοητεύτηκαν καί αἰχμαλωτίστηκαν ἀπό τή συνθηματολογία τοῦ κόσμου καί “ἐσεβάσθησαν καί ἐλάτρευσαν τῇ κτίσει παρά τόν κτίσαντα” (Ρωμ. α΄ 25). Διέβρωσε σέ ἔκταση καί σέ βάθος τήν ἐπισκοπική ἡγεσία καί ἔκανε τούς ᾿Επισκόπους ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ νά συμπεριφέρονται ὡς κοσμικοί ἄρχοντες, ὑποδουλωμένοι στά δαιμόνια τῆς ἐξουσίας καί τῶν ποικίλων ἀπολαύσεων. Εἰσεχώρησε καί σ᾿ αὐτό τό ἀρχιεπισκοπικό μέγαρο καί ἔκανε τήν κατοικία τοῦ ἐκπροσώπου ᾿Εκείνου, πού δέν εἶχε “ποῦ τήν κεφαλήν κλίνῃ” (Ματθ. η΄ 20), ἄντρο χλιδῆς καί ἐντευκτήριο σκανδαλοποιῶν.

᾿Αλλά, μέ δεδομένη τήν ἅλωση τῶν ἱερῶν χώρων τῆς ᾿Εκκλησίας μας ἀπό τήν ἐκκοσμίκευση, προβάλλουν σκληρά τά ἐρωτήματα:

Ποιές ἐνέργειες ἔκανε ὁ προκαθήμενος γιά νά ἀνακόψει τό ρεῦμα τῆς ἐκκοσμίκευσης στούς κόλπους τῆς ῾Ιεραρχίας καί στό ἴδιο του τό σπίτι;

Πῶς ἀντιμετώπισε τή χλιδή καί τή διαφθορά τοῦ περιβάλλοντός του καί τῆς ὁμάδας τῶν στενῶν φίλων του;

Ποιό εἶναι τό νέο δεῖγμα γραφῆς, τό ἐλευθερωμένο ἀπό τό φόρτο καί ἀπό τή σαπρία τῆς ἐκκοσμικευμένης διαπλοκῆς, πού προσφέρει στό ποίμνιό του καί, κατ᾿ ἐπέκταση, σ᾿ ὅλους ἐκείνους, πού ἀναζητοῦν γνήσιες φόρμες ζωῆς καί νόημα γιά τό δρομολόγιο τῆς ὕπαρξής τους; 

Γιατί ἡ ῾Ιεραρχία, στίς πέντε Συνελεύσεις της, πού προεδρεύονταν ἀπό τόν κ. Χριστόδουλο, δέν ἀσχολήθηκε μέ τό ἐκρηκτικό φαινόμενο τῆς ἐκκοσμίκευσης;

Γιατί τά διοικητικά καί τά δικαστικά σώματα τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος δέν ἀπομόνωσαν καί δέν ἔκοψαν ἀπό τόν κορμό τῆς ἀρχιερωσύνης καί τῆς ἱερωσύνης τά σαπρά στοιχεῖα, πού ἐπιμένουν νά περιφέρουν προκλητικά τή κοσμικότητά τους καί τή διαφθορά τους καί νά σύμπαρασύρουν τό ποίμνιο στήν ἔσχατη βαθμίδα τῆς ἐκκοσμίκευσης;

***

Τό τρίτο ἐρώτημα: “῾Ο Μακαριώτατος τόνισε ὅτι τό μεῖζον ζήτημα εἶναι ἡ ἔνταξη τῆς ᾿Εκκλησίας μας στήν Εὐρώπη”.

῏Αραγε, πῶς τήν ἐννοεῖ αὐτή τήν ἔνταξη τῆς ᾿Εκκλησίας μας στήν Εὐρώπη; Θά ὑποβάλει ἡ ᾿Εκλησία μας αἴτηση, ὅπως ὑποβάλλουν οἱ διάφορες ὑποψήφιες χῶρες καί θά ἀποφασίσει ἡ διάσκεψη τῶν πρωθυπουργῶν τήν εἰσδοχή της ἤ τή μή εἰσδοχή της;

῎Αν ἡ φιλοδοξία καί ὁ ὁραματισμός τοῦ Χριστόδουλου δέ φτάνει στό ἀκραῖο αὐτό αἴτημα, ἀλλά τό κείμενό του ἔστω καί κακοδιατυπωμένο ἐκφράζει τήν οἰκουμενικότητα τῆς᾿Ορθοδοξίας καί τό χρέος τῶν λειτουργῶν Της νά μεταφέρουν τό χαροποιό καί σωστικό μήνυμα εἰς “πάντα τά ἔθνη” (Ματθ. κη΄ 19) καί πάλι καταλείπει στή συνείδησή μας ἐρωτηματικά.

Γιατί δέ μιλάει γιά τήν ᾿Ορθοδοξία ὡς σύνολο; Γιά ὁλόκληρη τήν ᾿Ορθόδοξη ᾿Αποστολική ᾿Εκκλησία, τήν “ἀπό περάτων ἕως περάτων τῆς οἰκουμένης”; Γιατί διαχωρίζει τήν ἑλληνική ᾿Ορθοδοξία καί αὐτή ἐπιδιώκει νά τήν τοποθετήσει στήν καρδιά τῆς ἑνωμένης Εὐρώπης;

Θέλει, ἆραγε, μόνη ἡ ἑλληνική ᾿Εκκλησία, προνομιακά, νά κληθεῖ νά δώσει μήνυμα στούς ἀδελφούς μας Εὐρωπαίους; Θέλει, μόνη αὐτή, νά καλεῖται στούς ὀργανωτικούς μηχανισμούς τῆς Εὐρώπης, γιά νά καταθέτει τήν ἄποψή της καί νά ἐπηρεάζει τίς ἀποφάσεις της; 

Καί ἄν -ὅπως τό συνηθίζει- ταυτίζει τήν ᾿Εκκλησία μέ τό πρόσωπό του, μήπως, μέ τήν εἰσήγησή του αὐτή αὐτοπροδίδεται, ὅτι ὁραματίζεται προσωπικό ρόλο στά κέντρα τῶν εὐρωπαϊκῶν ἀποφάσεων;

Τήν ὑποψία αὐτή τήν ἐνισχύει καί ἡ συνέχεια τῆς εἰσηγητικῆς του πρότασης· “...ἡ ἔνταξη τῆς ᾿Εκκλησίας μας στήν Εὐρώπη... μπορεῖ νά ἐπιτευχθεῖ μόνον ἄν γίνει κοινή συνείδηση στή Γηραιά ῎Ηπειρο ὅτι ἡ ᾿Εκκλησία τῆς ῾Ελλάδος ἀποτελεῖ συνεργάτη στήν οἰκοδομή τοῦ εὐρωπαϊκοῦ οἴκου”.

Δηλαδή ὄχι ἡ οἰκουμενική ᾿Ορθοδοξία, ἀλλά ἡ ἑλληνική ᾿Εκκλησία ἀποτελεῖ συνεργάτη στήν οἰκοδομή τοῦ εὐρωπαϊκοῦ οἴκου. ῞Ολοι οἱ ἄλλοι πρέπει νά μείνουν ἀπ᾿ ἔξω. Καί, φυσικά, ὅλοι οἱ ἐκκλησιαστικοί ἡγέτες, πού βρίσκονται ἀκροβολισμένοι στίς εὐρωπαϊκές ἐπάλξεις, πρέπει νά συστείλουν καί τό λόγο τους καί τό μόχθο τους, γιά νά ἀφήσουν τόν ἱεραποστολικό ἀγρό ἐλεύθερο, κτῆμα ἐκμεταλλεύσιμο καί βῆμα προβολῆς τοῦ κ. Χριστόδουλου. 

***

Τό τέταρτο ἐρώτημα ἐπικεντρώνεται στό περιεχόμενο τῆς συνέχειας τῆς φράσης του:

“῾Ο οἶκος αὐτός δέν μπορεῖ νά ἀρνεῖται ἀνιστόρητα τή Χριστιανική ταυτότητά του καί ἐμεῖς, μέ βάση τό Γραφεῖο τῆς ᾿Αντιπροσωπείας μας στίς Βρυξέλλες, μαζί μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς καί τούς Προτεστάντες, ὀφείλουμε νά ἀγωνιστοῦμε καί νά διατυπώσουμε τίς ἀπό αἰώνων ἀπαρασάλευτες ἀρχές, πού τά ἁρμόδια ὄργανα τῆς Ε.Ε. ἔχουν ὑποχρέωση νά λάβουν ὑπ᾿ ὄψιν τους, ὅταν θά συντάξουν καί θά ψηφίσουν τό νέο Εὐρωπαϊκό Σύνταγμα”.

᾿Αγωνία τοῦ Χριστόδουλου, νυχθήμερο ὄνειρό του καί ἀγώνας του εἶναι νά ἐγγραφεῖ στήν Χάρτα τῆς Εὐρωπαϊκῆς ῞Ενωσης ἡ χριστιανική ταυτότητα τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ. Μέ τό Γραφεῖο τῶν Βρυξελλῶν (πού στοίχισε κάμποσα δίς στήν ἑλληνική ᾿Εκκλησία) καί σέ συνεργασία μέ τούς Ρωμαιοκαθολικούς καί τούς Προτεστάντες, προσπαθεῖ νά κάμψει τήν πεισματική ἀντίσταση τῶν ἁρμόδιων ὀργάνων τῆς Ε. Ε. Νά πετύχει τό χαρακτηρισμό τοῦ εὐρωπαϊκοῦ πολιτισμοῦ ὡς χριστιανικοῦ”. Καί νά τούς πείσει νά συμπεριλάβουν “τίς ἀπαρασάλευτες” εὐαγγελικές ἀρχές στό Εὐρωπαϊκό Σύνταγμα.

᾿Αλλά ποιά ὀργανική σχέση καί ποιά πνευματική περιχώρηση μπορεῖ νά ἔχει τό Σύνταγμα τῆς Εὐρώπης μέ τό Εὐαγγέλιο; Τό Συμβόλαιο, πού διαμορφώνει ἤ ρυθμίζει τίς κρατικές, τίς κοινωνικές καί τίς οἰκονομικές ἐξαρτήσεις τῆς ἀποχρωματισμένης θρησκευτικά καί πνευματικά Εὐρώπης, μέ τίς ἐμπειρίες τῆς ἐκκλησιαστικῆς ζωῆς, πού προϋποθέτουν σχέση δυναμική μέ τό Θεό καί ἐπανατοποθέτηση τοῦ ἀνθρώπου στήν ἀνοιχτή ἀγκαλιά τῆς θείας ἀγάπης;

Τό Εὐρωπαϊκό Κοινοβούλιο καί τά Κοινοβούλια τῶν μελῶν Κρατῶν δουλεύουν αὐτή τή στιγμή -ἴσως ἀνεπίγνωστα, ἴσως καί θριαμβικά, ἴσως καί ἐξ αἰτίας τῶν ἱστορικῶν λαθῶν τοῦ χριστιανικοῦ ἱερατείου- μέ τίς προδιαγραφές τῆς ἀθεΐας. Τή θρησκευτικότητα καί τίς ἐκκλησιαστικές κοινότητες δέν τίς πολεμοῦν, ὅπως συνέβηκε στίς χῶρες τοῦ ἄλλοτε ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ, ἀλλά τίς ἀπωθοῦν εὐγενικά καί διακριτικά στό περιθώριο τοῦ ἰδιωτικοῦ βίου τῶν ἀνθρώπων. Τίς ἀναγράφουν στόν κατάλογο τῶν προσωπικῶν δεδομένων καί δέν τούς παραχωροῦν τό δικαίωμα πρόσβασης στό γήπεδο τῆς κοινῆς, ὑπερεθνικῆς καί ὑπερθρησκευτικῆς  δραστηριότητας.

῾Η καθημερινότητα καί οἱ πολιτιστικές ἐπιλογές ἐκτυλίσσονται στό γήπεδο τῆς θρησκευτικῆς ἄρνησης ἤ, τό πολύ, στό πεζοδρόμιο τῆς ἀνεκτικότητας.

Καί τό ἐρώτημα, πού τίθεται, εἶναι τοῦτο: Τί θά ὠφελήσει ἄν ἡ Εὐρώπη συμπεριλάβει στό Σύνταγμά της καί μιά ἐπίσημη ἀναγνώριση, πώς ὁ εὐρωπαϊκός πολιτισμός ἔχει τίς ρίζες του στό Χριστιανισμό; Θά ἀποτελέσει ἡ ἀναγραφή αὐτή συνειδητή ἀξιοποίηση τοῦ θησαυροῦ τῆς πολιτιστικῆς δημιουργίας, θεμελίωση τοῦ καινούργιου, κοινοῦ οἴκου τῶν Εὐρωπαίων στίς πνευματικές ἐμπειρίες τῶν πατέρων τους; ῎Η, ἁπλῶς, ἡ δήλωση τῆς πνευματικῆς καταγωγῆς θά λειτουργήσει ὡς ἕνα ἐπί πλέον μουσειακό ἔκθεμα, ἐξυπηρετικό τῆς ἱστορικῆς περιέργειας, ἀλλά ἐντελῶς ἀσύμβατο μέ τήν ἐπικαιρότητα;

Καί ἄν ἀκόμα οἱ Εὐρωπαῖοι ἑταῖροι μας συμφωνήσουν νά ἐντάξουν στίς ἀρχές τοῦ πρωτότυπου εὐρωπαϊκοῦ Συντάγματος κάποιες ἀπό τίς ἀρχές τῆς Χριστιανωσύνης, πού ἔθρεψαν τούς πατέρες μας καί δραστηριοποίησαν τόν πνευματικό τους δυναμισμό, πιστεύει κανείς ἀπό τούς Εὐρωπαίους πολίτες, ὅτι οἱ ἀρχές αὐτές θά ἐπηρεάσουν τήν πρακτική μας καί πώς θά γίνουν ἀφετηρίες ὑπέρβασης τῆς ὑλοκρατίας καί ἀναζήτησης τοῦ οὐσιαστικοῦ νοήματος τῆς ἀνθρώπινης ζωῆς;

Αὐτή τή στιγμή ὑπάρχει ἕνα status qwo. Εἶναι ὁ θρησκευτικός ἀποχρωματισμός τῆς Εὐρωπαϊκῆς ἡγεσίας, μέ τίς προεκτάσεις του σέ ἕνα σημαντικό κομμάτι τῆς λαϊκῆς μάζας. Μέσα σ᾿ αὐτό τό διαμορφωμένο κλίμα ὑπάρχει καί ἡ ἱστορική ἤ ἡ φιλολογική ἤ ἡ πολιτιστική διερεύνηση τῶν καταλοίπων τῶν περασμένων αἰώνων. Τῶν πολιτικῶν, τῶν οἰκονομικῶν καί τῶν θρησκευτικῶν. ῾Η διερεύνηση αὐτή γίνεται μέσα στά σπουδαστήρια ἤ στίς αἴθουσες διαλόγου καί ἀλληλοενημέρωσης. ᾿Αλλά δέν ἐπηρεάζει τούς μοχλούς τῶν οἰκουμενικῶν ἀποφάσεων καί δέ διαχύνεται, ὡς ὑπόδειγμα καί ὡς ἐπίτευγμα, στήν καθημερινή ζωή.

῎Αν κάποτε ὁ κ. Χριστόδουλος καί οἱ ὁμόφρονές του πετύχουν νά ἀναγραφοῦν οἱ ἀρχές τοῦ Χριστιανισμοῦ στό Εὐρωπαϊκό Σύνταγμα, δέν θά καταγράψουν ἀποφασιστική νίκη. Αὐτό, πού θά προκύψει, θά εἶναι μιά “Χάρτα”. ῞Ενα κείμενο, στή δέσμη τῶν πολλῶν, πού ἔχουν συνταχτεῖ ἴσαμε σήμερα. ῾Ο Χριστόδουλος θά ἐμφανιστεῖ στίς τηλεοπτικές ὀθόνες καί θά καυχηθεῖ. Θά σηκώσει λάβαρο νίκης. ᾿Αλλά, στήν Εὐρώπη, δέ θά ὑπάρξει στροφή. Δέν θά ἀλλάξει τή ροή του τό αὐλάκι τῆς μετανεωτερικῆς κουλτούρας. Καί δέ θά γεμίσουν μέ Πνεῦμα ῞Αγιο οἱ καρδιές.

***

Καί τό πέμπτο μας ἐρώτημα:

῾Η ἑλληνική ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία μόνο, πρωταγωνίστρια καί ὁδηγητική δύναμη στήν Εὐρώπη! Δίχως τήν παράπλευρη, ἰσότιμη καί ἰσόκυρη παρουσία τῶν ἄλλων ᾿Ορθοδόξων ᾿Εκκλησιῶν! ῞Ομως, ὁ ἀγώνας γίνεται καί θά γίνεται μέ τή συνεργασία τῶν Ρωμαιοκαθολικῶν καί τῶν Προτεσταντῶν. ῎Εξω ἀπό τό πεδίο τῆς μάχης οἱ ἀδελφοί μας ᾿Ορθόδοξοι. Μέσα οἱ κοινότητες τῶν ἑτεροδόξων, πού ἀποτελοῦν καί τήν πλειοψηφία στόν εὐρωπαϊκό χῶρο.

᾿Αλλά ἄν τά προγράμματα καί οἱ εἰσηγήσεις, πού θά ὑποβληθοῦν στήν Εὐρώπη, δέν ἔχουν τό ἄρωμα τῆς οἰκουμενικῆς ᾿Ορθοδοξίας, ἄν ἀποτελοῦν ἀμάλγαμα στοχασμῶν καί προτάσεων, στή συντριπτική τους πλειοψηφία προτεσταντικῶν -μιά καί οἱ προτεσταντικές ὁμολογίες πλημμυρίζουν τήν Εὐρώπη- ποιά θά εἶναι ἡ συμβολή τῆς ἑλληνικῆς ᾿Εκκλησίας; Καί ποιό τό ἀποτέλεσμα, πού θά προκύψει ἀπό τή συνεργασία καί ἀπό τήν κοινή ὑποβολή κειμένων στούς ἰσχυρούς ἐξουσιαστές τῆς Εὐρώπης;

***

Θά ἦταν, βέβαια, ἀστεῖο, ἄν ἡ ῾Ιεραρχία τῆς ᾿Εκκλησίας τῆς ῾Ελλάδος παρασυρόταν καί μεταποιοῦσε τά “εὐρωπαϊκά ὄνειρα” Χριστόδουλου σέ Συνοδικές ἀποφάσεις. Τότε θά γινόμασταν περίγελος.

Εὐτυχῶς, πού τό Σῶμα δέν παρασύρθηκε. ῎Ετσι, τό ἀτύχημα περιορίστηκε στήν καταπόνηση τῶν Συνοδικῶν Συνέδρων μέ τήν ἀκατάσχετη πολυλογία τοῦ Χριστόδουλου. Γλύτωσε, ὅμως, τό Συνοδικό κύρος ἀπό τό διεθνή διασυρμό. Δέν ἀκούστηκαν ἔξω παράταιρες ἀποφάσεις. Καί δέ μᾶς πῆραν στά στόματά τους ὅλοι ἐκεῖνοι, πού ἔχουν λόγο ἤ καί συμφέρον νά μᾶς γελοιοποιοῦν.

Συνεχίζεται

Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ

ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Print Friendly, PDF & Email

† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)

  • Βιογραφικό
    • Βιογραφικό
    • Ἰδιόχειρος Διαθήκη
    • Αὐτοβιογραφικά
    • Προσωπικότητα
    • Νεκρολογίες
  • Ἐκλογή
  • Ἐκλογή Ἐπισκόπων
  • Ἱστορικά
  • Ἱερώνυμος - Δικτατορία
  • Ποιμαντικό Ἔργο
    • Ποιμαντικό Ἔργο ὡς Ἀρχιεπίσκοπος
      • Σχέδιο ἀναδιοργανώσεως τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
      • Ἑτερόδοξοι
    • Ἐκκλησιαστική περιουσία
  • Ὁμιλίες
    • Ποιμαντικές
    • Ἐπετειακές
    • Ὁμιλίες περιστασιακές
  • Ἄρθρα
    • Ὁ ἀγώνας Ὀρθοδοξίας κατά ἀθεΐας
    • Πρός μαθητές...
  • Συγγραφικό Ἔργο
  • Ἐπιστολές

Ἡμερολόγιο Ἄρθρων

  • ► 2023 (9)
    • ► Μάρτιος (5)
      • • Παναγία η χαρά μας-Δ Χαιρετισμοί
      • • Εὐνοεῖ ἡ Ἐκκλησία τό φανατισμό
      • • Κήρυγμα Κυριακῆς Σταυροπροσκυνήσεως
      • • Ποιότητες συνάντησης με τον Κύριο Κήρυγμα
      • • Η Παναγία χαρά μας- Β' Χαιρετισμοί
    • ► Ιανουάριος (4)
      • • Ιεροί Κανόνες και επικαιρότητα πρόλογος
      • • Η ιερατική λειτουργία του Προδρόμου
      • • Η κόπωση
      • • Εκκοσμίκευση και επαγγελματισμός
  • ► 2022 (135)
    • ► Δεκέμβριος (7)
      • • Το αδικαίωτο πάθος
      • • Στιχηρό του Εσπερινού των Χριστουγέννων
      • • "Αυγούστου μοναρχήσαντος..."
      • • Για να μην ξεχνούν οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεώτεροι
      • • Αυτονομία ή θεονομία;
      • • Μελαγχολική αναδρομή στην πορεία του Εκκλησιαστικού προβλήματος χθες και σήμερα
      • • Κήρυγμα και ευτελισμός
    • ► Νοέμβριος (13)
      • • Οι δημοσκοπήσεις και ο Αρχιεπίσκοπος
      • • Κλέφτες όλου του κόσμου ενωθήτε...
      • • Επιβάλλεται άμεση αποκατάσταση
      • • Το κλειστό κύκλωμα
      • • Ορθοδοξία Η εν διωγμοίς αντίστασις των Αγίων Πατέρων
      • • Η εμπορευματοποιημένη αλήθεια
      • • Ερώτημα στον Μακαριώτατο κ. Χριστόδουλο (2)
      • • Περιοδεύων θίασος
      • • Εκσυγχρονισμός ή εξανδραποδισμός;
      • • Ερώτημα στον Μακαριώτατο κ. Χριστόδουλο
      • • Η εκκλησιαστική δικαιοσύνη στις ημέρες μας
      • • Το μαύρο κουτί
      • • Πανηγυρίσαμε και μετά;
    • ► Οκτώβριος (7)
      • • Ποιός θα "κονταροχτυπηθεί με το κακό...";
      • • Το ζητούμενο
      • • "Εδώ και τώρα..."
      • • Η μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα (2)
      • • Εξοχώτατε κύριε Πρόεδρε
      • • Το θανάσιμο τρόπαιο
      • • Η ηχορρύπανσι
    • ► Σεπτέμβριος (2)
      • • Με το βλέμμα στον Εσταυρωμένο
      • • Το επιτίμιον της ακοινωνησίας
    • ► Αύγουστος (10)
      • • Η ακόρεστη πείνα
      • • Τα 25 χρόνια της εκκλησιαστικής ανωμαλίας
      • • Το χάος του παρασκηνίου
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...11
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...10
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...9
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...8
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...7
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (7)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (6)
    • ► Ιούλιος (6)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (5)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (4)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (3)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων! (2)
      • • Ο μύθος της αντικανονικότητας των 12 εκθρονισθέντων αρχιερέων!
      • • Η λυτρωτική αγάπη του Θεού-Αποστολικό κήρυγμα 3ης Κυριακής-σ Νικόδημος
    • ► Ιούνιος (11)
      • • Ο έμφυτος ηθικός Νόμος-Αποστολικό κήρυγμα 2ης Κυριακής π Ειρηναίος
      • • Αποστολικό κήρυγμα 2ης Κυριακής σ Νικόδημος
      • • Ο δρόμος των Αγίων, δρόμος Σωτηρίας Αποστολικό κήρυγμα Κυριακής αγίων Πάντων μον. Ιγνάτιος Βερβέρης
      • • Αποστολικό κήρυγμα Κυριακής Αγίων Πάντων
      • • Κανονικότητα χρήσεως του τίτλου του: "Αττικής και Μεγαρίδος"
      • • Γεύση Πεντηκοστής, εμπειρία Γολγοθά
      • • Υποθήκες προς πρεσβυτέρους-αποστολικό κήρυγμα Κυριακής Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 6ο
      • • Εγρήγορση της Εκκλησίας
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 5ο
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 5ο (2)
    • ► Μαϊος (27)
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 4ο
      • • Δαιμονική αντιπαράθεση-αποστολικό κήρυγμα Κυριακής Τυφλού
      • • Αποστολικό κήρυγμα Κυριακής Τυφλού
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 3ο
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 3ο
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 2ο
      • • Παρά το πλευρόν των πολιτικών κρατουμένων 1ο
      • • Αγαπητική και όχι εξουσιαστική παρουσία στις τοπικές Εκκλησίες
      • • Κυριακή Σαμαρείτιδος
      • • Το χρέος της Ιεραρχίας: η μετά θάνατον αναγνώριση των αδικηθέντων 12 μητροπολιτών
      • • Το χρέος της Ιεραρχίας: η μετά θάνατον αναγνώριση των αδικηθέντων 12 μητροπολιτών (2)
      • • Εκτεθειμένη η Σύνοδος
      • • Το ιστορικό στίγμα του μάρτυρα
      • • Διωγμός Μητροπολιτών
      • • Η Αγάπη γίνεται Ανάσταση
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Αποστολικό κήρυγμα εορτής Ιωάννου Θεολόγου
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (7)
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (6)
      • • Κυριακή Μυροφόρων
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (5)
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (4)
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (3)
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (2)
      • • Η συνέπεια στην πνευματική ζωή (1)
      • • Αποστολικό κήρυγμα Κυριακής Θωμά
      • • Ειρήνη και χαρά
    • ► Απρίλιος (15)
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής του Θωμά
      • • Α΄ και γ΄ ωδή του Κανόνα του Πάσχα (κείμενο-μετάφραση)
      • • Πάσχα 2022
      • • Αναστάσιμη εμπειρία
      • • "Σταυρέ πανσεβάσμιε..."
      • • Αγωνία στη Γεθσημανή και αγωνία στο σύγχρονο κόσμο
      • • Άνθη από την ποίηση του Γολγοθά-Μεγάλη Τρίτη
      • • Η Ιερά Εξέταση
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Βαΐων
      • • Η αλλοπρόσαλλη τακτική του Μακ. Αρχιεπισκόπου Αθηνών κ. Χριστοδούλου
      • • Το υπόμνημα της ντροπής
      • • "Εις" και η αλήθεια
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Ε' Νηστειών-2
      • • Από την επιφάνεια στο βάθος
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Δ' Νηστειών_2
    • ► Μάρτιος (7)
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Σταυροπροσκυνήσεως (Γ' Νηστειών)
      • • Κήρυγμα Ευαγγελισμού της Θεοτόκου
      • • Θεολογία...
      • • Το θύμα και... ένας από τους θύτες
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Β' Νηστειών
      • • Κήρυγμα αποστολικό Κυριακής Ορθοδοξίας (Α' Νηστειών)
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Τυρινής
    • ► Φεβρουάριος (11)
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Απόκρεω
      • • Προς Μακαριώτατο...
      • • Λαός του Θεού-Θεμελιακά χαρακτηριστικά της Λειτουργικής, "Θεωρητικής" και Μυστηριακής ζωής
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 34ης Κυριακής (Ασώτου)
      • • Διάλογοι και Θεολογία
      • • Λατρεία και Βίβλος-Η πρώτη ακτίνα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Τελώνου και Φαρισαίου σ Νικόδημος
      • • Το σπασμένο πηδάλιο
      • • Τα μηνύματα του πένθους
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 17ης Κυριακής
      • • Κήρυγμα Υπαπαντής
    • ► Ιανουάριος (19)
      • • Εύρος γνώσης ή έπαρσης;
      • • Η Πύλη του Ουρανού-Μπροστά στη μυστική Τράπεζα
      • • Καιροί παρακμής
      • • Μπαλόνια... ή καρδιές;
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΔ' Λουκά (Τυφλού Ιεριχούς)
      • • Αναζητείται επιμόνως Ιερός Κανών
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Αγίου Αντωνίου
      • • Ο ρατσισμός του αντιρατσισμού
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Λουκά (Δέκα λεπρών)
      • • Εξόδιο
      • • Θεολογία-Εξουσία
      • • Πειρασμοί του εκκλησιαστικού σώματος
      • • Υπόμνησι στους σύγχρονους πλαστογράφους
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά τα Φώτα-Ιωάννου Προδρόμου
      • • Θρίλερ στη Μητρόπολη
      • • Ένα αλλοιώτικο γαμήλιο δώρο
      • • Κανονικές και Νομικές επισημάνσεις σε αρχιερατικές δηλώσεις
      • • Το ειδικό βάρος της Συνοδικής αξιοπρέπειας
      • • Ο χρόνος
  • ► 2021 (347)
    • ► Δεκέμβριος (29)
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ Φώτων
      • • Η υπακοή
      • • Η συμπαράσταση των εγκαλουμένων κληρικών με λαϊκό συνήγορο ενώπιον των εκκλησιαστικών δικαστηρίων
      • • Στοχασμοί του Σαββάτου-Θα σκύψω στο καινό μνημείο
      • • Η έκθεση-ντοκουμέντο ενός γενναίου Αρχιερέα πριν από το ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων
      • • Στη Φάτνη...
      • • Το χαμένο μονοπάτι
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Χριστού Γέννηση
      • • Επιστολή στο Μητροπολίτη, που πλαστογραφήθηκε η ψήφος του
      • • Προοδευτικότητα ή αντιγραφή;
      • • "Ήλθε... και απήλθε"
      • • Ο Ιούλιος του 1974 και το σήμερα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής προ Χριστουγέννων
      • • Η υπόθεση των επιτιμίων ενώπιον του Ανωτάτου Ειδικού Δικαστηρίου
      • • Οι δυο κόσμοι
      • • Ο Αμβρόσιος κρίνει το Χριστόδουλο
      • • Συναγμένοι στην Ευχαριστία-Άγιοι του Θεού
      • • Προς τη Διαρκή Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος
      • • Η πορεία της πτώσεως
      • • Η πλαστογραφία στην ανώτατη δικαιοσύνη
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΑ' Λουκά
      • • Έκθεση γραφολογικής και γραφοτεχνικής γνωμοδότησης
      • • Εκζήτηση εξηγήσεων και απάντησης για αδικία
      • • Χάραγμα βαρυτάτου πένθους
      • • Αιχμαλωσία συνειδήσεων
      • • Μεταμοντέρνα θρησκευτικότητα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ι' Λουκά
      • • Η λειτουργία του συνοδικού συστήματος στο χώρο της διοικήσεως της εκκλησιάς
      • • Θλιβερές αναμνήσεις
    • ► Νοέμβριος (32)
      • • Χριστόδουλε, λησμόνησες τους σταυρωμένους
      • • Χριστόδουλε, λησμόνησες τους σταυρωμένους (2)
      • • Το σιωπηλό μεγαλείο
      • • "εωράκαμεν..."
      • • Στον αγρό του Παπισμού
      • • Η προσφυγή κληρικών παντός βαθμού στα πολιτειακά δικαστήρια
      • • Κήρυγμα Κυριακής 23ης σ Νικόδημος
      • • Ο Μακαριστός Λαρίσης Θεολόγος σε δικαστική εκκρεμότητα
      • • "Για μια φούχτα δολλάρια"
      • • Ο Μεσσιανισμός της τεχνολογίας
      • • Όταν οι πηγές μιλούν
      • • Κήρυγμα Εισοδίων της Θεοτόκου
      • • Το μαρτύριο ενός σύγχρονου αγίου ιεράρχη
      • • Μοναξιά και μοναξιά
      • • Αφανείς ή αιχμάλωτοι;
      • • Μυστικισμός και ρεαλισμός
      • • Οι πληγές
      • • Ομιλία προ της εξορίας Αγίου Ιωάννη Χρυσοστόμου
      • • Μια είδησι, που δε βγήκε στον αέρα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 10ης Κυριακής
      • • Μ. Βασίλειος: Προς Ευστάθιον τον Σεβαστηνόν
      • • Μια επιστολή του αγίου Νεκταρίου
      • • Ποιος έχει το πρόβλημα
      • • Ποιος έχει το πρόβλημα (2)
      • • Το παράτολμο πήδημα
      • • «Θεοδίδακτοι...»
      • • Η φωνή της Εκκλησίας πρέπει να ακούγεται
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 20ής Κυριακής
      • • Εν ου παικτοίς Πράξι δεύτερη
      • • Τα όρια του ανθρωπισμού μας
      • • Εν ου παικτοίς Πράξι πρώτη
      • • Τα είδωλα της TV
    • ► Οκτώβριος (30)
      • • Μεταβίβαση της ευθύνης
      • • Ανθρώπινα Δικαιώματα: Χρήσης ή επιλογής;
      • • Το όνειδος
      • • Σύμβολα και εμπειρίες
      • • Πρόσκληση σε υπακοή
      • • Το λάβαρο ή την εμπειρία;
      • • Συνοδικά Πρακτικά, πλαστογραφίες και γραφικότητες
      • • Κορεσμός-πείνα
      • • Η σύγχυση που επικρατεί σήμερα περί τα επιτίμια ακοινωνησίας
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 18ης Κυριακής
      • • Ο συνήγορος των δυο Μητροπολιτών γράφει:
      • • Παγκοσμιοποιημένος φαρισαϊσμός
      • • Η αποτρόπαιη καταδίκη
      • • Παγκοσμιοποίηση και Εκκλησία-2
      • • Η σιωπή του Αρχιεπισκόπου
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Πατέρων Ζ' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Συνθήματα μιας χρήσεως
      • • Κραυγές αγωνίας... άγονες
      • • Ο Καλαβρύτων Αμβρόσιος γράφει:
      • • Μοναχική Κουρά
      • • Η δύναμη της προσευχής
      • • Αξιοκρατία ή φαυλοκρατία;
      • • Η αρνητική αυτοσυνειδησία
      • • Κήρυγμα Κυριακής Γ' Λουκά
      • • Τα επιτίμια της ακοινωνησίας μετά τις αποφάσεις ΔΙΣ και ΙΣΙ
      • • Ποιμένες πολλοί διέφθειραν τον αμπελώνα...
      • • Ο Πειραιώς Καλλίνικος για το "επιτίμιο ακοινωνησίας"
      • • Η φθορά των θεσμών
      • • Προς το δευτεροβάθμιο για τους αρχιερείς δικαστήριο
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 15ης Κυριακής
    • ► Σεπτέμβριος (26)
      • • Μηδέν άγαν...
      • • Η ευθύνη του "ορθοτομείν" και η υπακοή των επισκόπων
      • • Η επιστολή μου προς τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο
      • • Η επιστολή μου προς τον αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο (2)
      • • Η γνώμη των πλειόνων
      • • Ο Μητροπολίτης Καλαβρύτων γράφει για τα επιτίμια...
      • • Η καπηλεία
      • • Καταγγέλω...
      • • Η εισήγηση του Μητροπολίτου Κονίτσης Ανδρέα
      • • Ευσεβιστές-ασεβιστές
      • • Παγκοσμιοποίηση και Εκκλησία
      • • Αρετές
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Ύψωση-2
      • • Δογματική διδασκαλία και πνευματικός βίος
      • • Μέτρο κρίσεως
      • • Μη πυροβολείτε τους θεσμούς
      • • Η πλαστή "παραίτησι"
      • • Η αυθεντία της Εκκλησίας
      • • Λαρισαίων δικαίωσι
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Υψώσεως-2
      • • Το εξάμβλωμα Κακλαμάνη
      • • Αμφίπλευροι δεσμεύσεις
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΑ' Ματθαίου
      • • Το βαθύ τραύμα (1)
      • • Ένα ψευδοπρόβλημα
      • • Μαθητεία και θητεία
    • ► Αύγουστος (30)
      • • Υπέρβαση της συμβατικότητας
      • • Άκυρο...
      • • Κήρυγμα Αρχής Ινδίκτου
      • • Συνοδική συνείδησι
      • • Στον Επίσκοπο της Εκκλησίας
      • • Οι αντιστασιακοί ακροβολίζονται
      • • Η ευθύνη της ηγεσίας
      • • Θεέ μου και Σωτήρα μου
      • • Εν τη Κοιμήσει...
      • • Ηγεσία της Εκκλησίας
      • • Η βοήθεια του Θεού
      • • Κήρυγμα Κυριακής Θ' Ματθαίου
      • • Καλά έργα
      • • Παιδιά της "Πλατυτέρας"
      • • Ενάρετος και συνάνθρωποι
      • • Στον τάφο της Θεοτόκου...
      • • Εξομολόγηση και μετάνοια
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...6
      • • Ταπεινοί δούλοι
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...5
      • • Φαντασία
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...4
      • • Μελωδία και ύμνοι
      • • Χαρισματούχοι
      • • Εάν αγαπάτε με
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...3
      • • Για την ταπείνωση
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...2
      • • Επίσκοπε της αγάπης και της θυσίας, φώτισε τους σημερινούς διαδόχους σου
      • • Κήρυγμα Παράκλησης / Κύριε, εισάκουσον...1
    • ► Ιούλιος (27)
      • • Σχέδιο διχασμού
      • • Αξιύμνητε Μιχαήλ Αρχάγγελε...
      • • Κήρυγμα Κυριακής Στ' Ματθαίου-Παραλυτικού
      • • Ο συμπαθής επισκέπτης των διωκομένων
      • • Ευρώπη και Ορθοδοξία
      • • Σταυρός: Σφραγίδα ελευθερίας και ζωής
      • • Εκκλησιαστική δημοσιογραφία
      • • Η ευπρέπεια εμπνέει την υπακοή
      • • Φιλάνθρωπος προς τους μετανοούντες
      • • Δημοσιογραφία και Εκκλησία
      • • Η στρέβλωση των ιερών κειμένων
      • • Κήρυγμα Προφήτου Ηλιού
      • • Εκκλησία ή "Χριστιανικός Πολιτισμός";
      • • Η θαυμαστή αλιεία των λαών
      • • Κήρυγμα Κυριακής Πατέρων Δ' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Έσχατη κατάπτωσι
      • • Θεμελιακή πράξη
      • • Χριστιανισμός και Ευρώπη
      • • Κυριακή Γ' Ματθαίου
      • • Η ανθρώπινη φύση μας στην αγκαλιά του Θεού
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος χουντικός; Στέλιος Αλλαμανής
      • • Ο Σεραφείμ φοβάται τους έντιμους
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος χουντικός; Ξενοφών Ζολώτας
      • • Παναγία
      • • Κήρυγμα Αποστολικό 2ης Κυριακής
      • • Το μέγεθος της επισκοπικής ευθύνης
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος χουντικός; Κωνσταντίνος Μανιαδάκης
    • ► Ιούνιος (29)
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Μιμηταί μου γίνεσθε καθώς καγώ Χριστού
      • • Πρόγευση
      • • Κήρυγμα Αγίων Αποστόλων
      • • Ύψωση Ιερού Ευαγγελίου
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Αγίων Πάντων
      • • Σταυρός και Ανάσταση
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος χουντικός; Κωνσταντίνος Τσάτσος
      • • Κρυμμένοι επίσκοποι
      • • Προσκόληση καρδιάς στον πλούτο
      • • Πάσιν εμαυτόν εδούλωσα
      • • Οι μεγιστάνες
      • • Ιεραποστολή εν μέσω διωγμών
      • • Ανάγκη επισκοπικού προτύπου!
      • • Το κόστος της ελευθερίας
      • • Η χιονοστιβάδα
      • • Κατενώπιον του λαού του Θεού
      • • Το ναρκωτικό
      • • Κήρυγμα Κυριακής των Αγίων Πατέρων
      • • Πίστη: όραμα και πράξη
      • • Τα τρία δείγματα
      • • Μίμηση Ιησού Χριστού
      • • Ιεροί κανόνες και επικαιρότητα
      • • Πρόσθες ημίν πίστην
      • • Κήρυγμα Κυριακής του τυφλού
      • • Αναπνοή ελπίδας
      • • Οι βιαστές της ελευθερίας μας
      • • Η ένοχη σιωπή
      • • Πίστις και έρευνα
    • ► Μαϊος (28)
      • • Τραγούδι ή θρήνος;
      • • Η μεγάλη κλήση
      • • Η προς το Έθνος παρακαταθήκη του Κωνσταντίνου Παλαιολόγου
      • • Η ανασφάλεια
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής της Σαμαρείτιδος
      • • Ειπέ τη Εκκλησία...
      • • Είμαστε άφοβοι;
      • • Ελεύθερος ή σε γκέττο;
      • • Κρίσις εις τας σχέσεις Αθηνών-Φαναρίου
      • • Κήρυγμα Κυριακής Παραλύτου
      • • Χέρι ευλογίας ή χέρι βίας;
      • • Αντίθετα στο ρεύμα
      • • Τριγμοί εις τας σχέσεις της Εκκλησίας της Ελλάδος με το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως
      • • Η σκυταλοδρομία της αγάπης
      • • Επίλογος κακότητας και ντροπής ενός συγχρόνου μητροπολίτου
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής των Μυροφόρων
      • • Το εκκλησιαστικό πρόβλημα
      • • Χωρίς προκλητικότητα
      • • Σε καιρό πειρασμού
      • • Η ανεκτίμητη επένδυση
      • • Επαναφορά στην πρώτη ζωή
      • • Μοιρολατρεία ή αγών;
      • • Οι ψυχές δεν νιώθουν κορεσμό
      • • Στα προπύλαια της Ολυμπιάδας
      • • Αγάπη προς τόν Θεό
      • • Χριστός Ανέστη!
      • • Αναστηθήκαμε μαζί με το Χριστό
      • • Στοχασμοί του Σαββάτου (2)
    • ► Απρίλιος (31)
      • • Προσευχή χωρίς περισπασμό
      • • Άνθη από την ποίηση του Γολγοθά
      • • Οι άγιοι
      • • Το "χθές" και το "σήμερα" και το "αιώνιο"
      • • Και νέο φράγμα
      • • Αποκαλυπτικά σημειώματα
      • • Κήρυγμα Κυριακής των Βαΐων
      • • Ο Καστορίας Δωρόθεος
      • • Έγγραφα Ιακώβου Βαβανάτσου
      • • Κατάλοιπα πρωταγωνιστών
      • • Η ευχή
      • • Η κακή πληγή: Δικαιοδοσιαρχία (5)
      • • Η κακή πληγή: Δικαιοδοσιαρχία (4)
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Ε' Νηστειών
      • • Η κακή πληγή: Δικαιοδοσιαρχία (3)
      • • Η κακή πληγή: Δικαιοδοσιαρχία (2)
      • • Η κακή πληγή: Δικαιοδοσιαρχία (1)
      • • Ανήκουμε σ' Αυτόν
      • • Το βαθύ χάσμα
      • • Συμπόσιον των δέκα Παρθένων
      • • Το μάθημα του Σταυρού
      • • Προσφορά και αντιπροσφορά
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής Δ' Νηστειών
      • • Ο ακατάληπτος Θεός
      • • Η συνθηματολογία της άρνησης
      • • Ηθική
      • • Ομάδα αγάπης
      • • Συγγνώμη χωρίς αντίκρυσμα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Γ' Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως)
      • • Το σύνδρομο της εξωστρέφειας
      • • Κήρυγμα Γ' Χαιρετισμών
    • ► Μάρτιος (27)
      • • Προσέγγιση στο μυστήριο της Εκκλησίας-2
      • • Το θησαύρισμα των γενεών
      • • Πειρασμοί
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β' Νηστειών
      • • Σύναξη Θεού και ανθρώπων
      • • Κήρυγμα Β' Χαιρετισμών
      • • 150 χρόνια από την επανάσταση του 1821
      • • Δοξολογία
      • • Κατανόηση και βοήθεια
      • • Το πνεύμα της 28 Οκτωβρίου
      • • Γογγυσμός
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ορθοδοξίας (Α' Νηστειών)
      • • Υπερβαίνοντας την ατομικότητα
      • • Η Κανονικότητα της εκλογής μου
      • • Το χρυσό κύκλωμα
      • • Η δική σας συμμετοχή
      • • Ευρωπαϊκός πειρασμός (β)
      • • Κήρυγμα Κυριακής Τυροφάγου
      • • Εκγύμναση και ευσέβεια
      • • Ευρωπαϊκός πειρασμός (α)
      • • Καχεκτικό το όραμα
      • • Αττικής Νικόδημος προς Αγωνιζομένους Λαρισαίους
      • • Κήρυγμα Κυριακής Απόκρεω
      • • Προς νοσταλγούς της γαλήνης
      • • Ομάδα ψυχαγωγίας
      • • Συνάντηση και κοινωνία
      • • Αρνούμαι τη μοναξιά
    • ► Φεβρουάριος (28)
      • • Προσδοκίες καρδιών
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΖ' Λουκά (Ασώτου υιού)
      • • Ο μεγάλος εξόριστος
      • • Η εκμετάλλευση των ονείρων
      • • Φυγή από το χρέος;
      • • Ευκαιρίες αμέτρητες
      • • Η ανδρεία των εκκλησιαστικών ανδρών
      • • Κατηγορώ κι απολογούμαι
      • • 5. Η θύελλα μετά την αδιαλλαξία του Αρχιεπισκόπου Σεραφείμ
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΣΤ' Λουκά (Τελώνου και Φαρισαίου)
      • • 4. Το ναυάγιο της Ιεραρχίας της 7ης-3-1991
      • • Ο παραγωγός
      • • 3. Η εννεαμελής επιτροπή
      • • Ποιό ήταν το λάθος
      • • 2. Οι πρώτες προσπάθειες Η πρώτη επιτροπή-ο Δωρόθεος
      • • Η εξομολόγηση μιας γενιάς
      • • 1. Μετά τις αποφάσεις του Σ.τ.Ε.
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΖ' Ματθαίου (Χαναναίας)
      • • Το υπέροχο πλάσμα
      • • Η μάζα και ο ένας
      • • Πατέρες
      • • Πατέρες (2)
      • • Το ολέθριο λάθος
      • • Πλάνες και Εκκλησία
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 16ης
      • • Χαρακτηριστικά Κυρίου
      • • Ιερώνυμος Κοτσώνης. Ο Αρχιεπίσκοπος των αποστολικών οραματισμών.
      • • 20 Χρόνια "Ελεύθερη Πληροφόρηση"
    • ► Ιανουάριος (30)
      • • Η διάδοσις του Χριστιανισμού κατά τους χρόνους των Τριών Ιεραρχών
      • • Προφητεία και θαύμα
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΕ' Λουκά (Ζακχαίου)
      • • Εξήγηση προς τους λίγους
      • • Κορεσμός ακόρεστος
      • • Καθυστερημένο ξύπνημα
      • • Επιτάφιος και συντομή του αυτού βίου
      • • Μαρτυρία απ' τα σπλάχνα της γης
      • • Η παρουσία Του
      • • Προσευχή εις Χριστόν
      • • Ευμάρεια και ευτυχία
      • • Το μυστήριο
      • • Κήρυγμα Αγίου Αθανασίου
      • • Προς Χριστόν (2)
      • • Η ολοκληρία της ζωής
      • • Η ολοκληρία της ζωής (2)
      • • Αρχίζοντας αμέσως
      • • Παρακλητικόν
      • • Εκκλησία σήμερα; (2)
      • • Η νέμεση της ιστορίας
      • • Πόσο θα περιμένουμε;
      • • Η μυστική χάρη
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά τα Φώτα
      • • Το οδοιπορικό μιας μοναχής
      • • Η ιερατική λειτουργία του Προδρόμου
      • • Το ένα και σπουδαίο
      • • Η παθολογία της Συνοδικής απορρύθμισης
      • • Λατρεία και Βίβλος
      • • Δἐησις εν τη νόσω
      • • “Τι εστιν άνθρωπος;”
  • ► 2020 (322)
    • ► Δεκέμβριος (36)
      • • Ποιό από τα τρία;
      • • Ξόδεμα;
      • • Ξόδεμα; (2)
      • • Το πρόσωπο του Ιησού
      • • Άλλη
      • • Σκοταδιστική πτώχευση
      • • Ένα μέρος για τους φτωχούς
      • • Το βαθύτερο νόημα των Χριστουγέννων
      • • Η πύλη της αγάπης
      • • Η πύλη της αγάπης (2)
      • • Τρία σπουδαία πράγματα
      • • Δέησις προς τον Χριστόν
      • • «Εις εαυτόν»
      • • Η μεγάλη εκτροπή
      • • Η μεγάλη εκτροπή (2)
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Χριστού Γεννήσεως
      • • Η "ανία" της ευμάρειας
      • • Εις εαυτόν
      • • Ποιό βάζουμε πρώτο;
      • • Έλλειμμα κρίσης ή έλλειμα συνέπειας;
      • • Η ελπίδα μου
      • • Επικοινωνιακή απάτη (2)
      • • Τα δυο μοτίβα
      • • Το πραξικόπημα
      • • Βαδίζοντας με τον Χριστό
      • • Το βαθύ τραύμα (2)
      • • Φωνή θρηνούντων ποιμένων
      • • Το είδωλο της εποχής μας
      • • Το είδωλο της εποχής μας (2)
      • • Μοναχικοί οδοιπόροι
      • • Θρήνος
      • • Για να γίνωμε άφοβοι
      • • 2004 μετά Χριστό...
      • • Η ενότητα της Ορθοδοξίας
      • • Εμπλοκή και διαπλοκή
      • • Πήχης προόδου!!!
    • ► Νοέμβριος (32)
      • • Στον υπουργό της Δικαιοσύνης κ. Χατζηγάκη
      • • Καμουφλαρισμένη δειλία
      • • Αδελφοσύνη
      • • Το «τραύμα» της αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΓ' Λουκά
      • • Κριτική-αυτοκριτική
      • • Ανώμαλη προσγείωση
      • • Θρήνος προς τον Χριστόν
      • • Η εκλογή του Ιερωνύμου
      • • Ο Νέος Αρχιεπίσκοπος
      • • Ιστορικά αποτυπώματα
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 24ης
      • • Υπάρχει έλεγχος ποιότητας;
      • • "Η μέριμνα η καθ' ημέραν"
      • • Η αξία της μικρής θυσίας
      • • Τρία πορτρέτα Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Χριστόδουλος
      • • Μαθητεία στο σχολείο της ερήμου
      • • Προς Χριστόν
      • • Απόσταγμα σοφίας
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Υπόδειγμα φιλανθρωπίας
      • • Το κέντρισμα
      • • Θυσίαν αινέσεως
      • • Πόθος του θανάτου
      • • Το ιστορικό απόκτημα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ζ' Λουκά (Αιμορρούσης)
      • • Υπόδειγμα αγάπης
      • • Ο φόβος της μικρής θυσίας
      • • Ο κώδικας της αγάπης
      • • Το αλφαβητάριο της προσευχής
      • • Γνήσια αγάπη
      • • Όραμα με απόρρητη ταυτότητα
    • ► Οκτώβριος (34)
      • • Η αγωνία του Αρχιεπισκόπου
      • • Η πνοή του Θεού
      • • Καταφιλήσω...
      • • Αμοιβαία πιστότητα και εκσυγχρονισμός
      • • Πατήματα και στραβοπατήματα
      • • Τρία πορτρέτα
      • • Επικήδειος Αρχιεπισκόπου Αθηνών Χρυσοστόμου Β'
      • • Η λαϊκή απόρριψη
      • • Εκκλησία σήμερα;
      • • Κήρυγμα Κυριακής Στ' Λουκά
      • • Ο στεναγμός ενός μάρτυρα
      • • Η αδόκιμη δοκιμή
      • • Ανήκουμε στον Εσταυρωμένο
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος πρώην Αθηνών Ιερώνυμος-Βιογραφικά στοιχεία
      • • Θρήνος
      • • Προσέγγιση στο μυστήριο της Εκκλησίας
      • • Το όραμα της "κοινωνίας"
      • • Επιλογές... "στο πόδι"
      • • Ελπίδα αιώνιας ζωής
      • • Προς το Δ' Πανελλήνιον Συνέδριον Θεολόγων
      • • Δἐησις προς Χριστόν τη επαύριον
      • • Λαός του Θεού
      • • Δυό πλάνα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σπορέως (Δ' Λουκά)
      • • Επικαλούμαι την κρίση σας
      • • Τό "όχι" του Αρχιεπισκόπου Χρυσάνθου
      • • Έπεσεν η δρυς
      • • Εκλογή Μητροπολιτών επί Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η αγωνία ενός ιερέως
      • • Εκσυγχρονισμός ή μιμητισμός;
      • • Οι κοινές μας επιφυλάξεις
      • • Η άλλη δίαιτα
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β' Λουκά
      • • Ομιλία αρχιεπ. Ιερωνύμου Α' σε συνέδριο Ελλήνων που ζουν στην Αμερική
    • ► Σεπτέμβριος (34)
      • • Λόγος περί διαφθοράς
      • • Μνησθείη Κύριος ο Θεός
      • • Πρόταση ζωής, ή πρόταση χλιδής;
      • • Κοινές διαδρομές
      • • Το Άγιο Πνεύμα
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος της Αγάπης
      • • Κήρυγμα Κυριακής Α' Λουκά
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι"
      • • Γράμματα σ' ένα νέο Ιερέα
      • • Το σκάφος της Εκκλησίας
      • • Σημαίες δίχως ταυτότητες
      • • Το παράσημο
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1970
      • • Η καταγγελία της σιμωνίας
      • • Κήρυγμα Κυριακής μετά την Ύψωση
      • • Γίνε ιερεύς μου
      • • Πιέσεις-εμπολκαί-αναστολαί
      • • Πρόοδος ή συντήρηση;
      • • Προς εσπέραν θρήνος
      • • Επιστολή αρχιεπ. Ιερωνύμου για πολιτικούς κρατουμένους-1969
      • • Αγιασμός
      • • Η Πύλη του ουρανού
      • • Κήρυγμα Κυριακής προ της Υψώσεως
      • • Πατριαρχικαί νουθεσίαι
      • • Λαχανιασμένοι δρομείς
      • • Τα γραπτά μένουν. Και προδίδουν.
      • • Η εκδημία του π. Αρχιεπισκόπου Αθηνών (Ιερωνύμου Α')
      • • Άλλο
      • • Στοχασμοί του Σαββάτου
      • • Προσευχόμενοι
      • • Κήρυγμα Αποστολικό Κυριακής 13ης
      • • Μάταιος μόχθος
      • • Ευχή Εωθινή
      • • Κάλεσμα σε πνευματική επιστράτευση
    • ► Αύγουστος (41)
      • • Συναγμένοι στην Ευχαριστία
      • • Κήρυγμα Αρχής Ινδίκτου
      • • Έγκληση κατά των Συνοδικών Αρχιερέων για την κηδεία του Λαρίσης Θεολόγου
      • • Το κολύμπι στην ακροθαλασσιά
      • • Τότε και τώρα!
      • • Κήρυγμα Κυριακής ΙΒ' Ματθαίου (Πλούσιου νεανίσκου)
      • • Θύμιση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Ο Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ μοχλός της δικτατορίας
      • • Γιατί οι εκρήξεις;
      • • Το "ενέχυρο"
      • • Το πολίτευμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας
      • • Ικετήριον
      • • Στην παρυφή του παράλογου
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Εμπειρίες ιατρού με τον αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο
      • • Εις τόν πονηρόν
      • • Από το ίδιο εφαλτήριο
      • • "Ας σκεφτόμαστε τα άνω"
      • • Επιλογές ευθύνης
      • • Νοσούντος ευχή προς Χριστόν
      • • Ευθύνη των δημοσιογράφων
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Οι ζάλες του βίου
      • • Ομολογία πίστεως
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Χαρά
      • • Ενταγμένη και στρατευμένη αθεΐα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Μεσιτεία
      • • Προς τους φθονούντας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Ελπίδα
      • • Μια μεγάλη μορφή
      • • Η διελκυστίνδα
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Αθυμία
      • • Η θεοποίηση της εξουσίας
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Βοήθεια
      • • Τα δυό ντοκουμέντα
      • • Ομιλία στη Ριζάρειο Σχολή για τον Αθηνών Χρυσόστομο Παπαδόπουλο
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Παρρησία
      • • Κοινωνία ή απομόνωση;
      • • Κήρυγμα Παράκλησης - Θεία Αγάπη
      • • Ασυμμάζευτη έπαρση
      • • "Κοινωνία"... δίχως κοινωνία
      • • Ειδική μέριμνα υπερηλίκων
    • ► Ιούλιος (35)
      • • Φύλλα μητρώου
      • • Εκκλησία και Ευρωπαϊκός Πολιτισμός
      • • Ο αρχιεπίσκοπος της Συγγνώμης
      • • Ο δικαιωμένος αδικαίωτος
      • • Γιατί;...
      • • Εκλογή Λαρίσης Θεολόγου
      • • Η αποστολή των Θεολόγων και η ευθύνη απέναντι στη νεολαία
      • • Προς Κανονολόγους παραχαράκτες
      • • Από την αγνωσία στη γνώση
      • • Λυπητερό!
      • • Κρίσεις στο ταμείο της ιστορίας
      • • Οι ανάγκες του ανθρώπου και η πίστη
      • • Η πλασματική παγγνωσία μας
      • • Προφήτου Ηλιού (Θ. Λειτουργία)
      • • Αρχή και τέλος
      • • Ο Προκαθήμενος της Αγάπης
      • • Ζητώ πιστή αποτύπωση της ιστορίας
      • • Η οδυνηρή εμπειρία μου
      • • Μιά γενιά χάνεται
      • • Μήνυμα για τον ιερέα του Θεού του Υψίστου
      • • Έμπονη διάγνωση
      • • Η προσωπικότης του κοινωνικού εργάτου
      • • Κυριακή Ε' Ματθαίου
      • • Αθεϊσμός σκοπιμότητας;
      • • Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: Ο προσδοκώμενος
      • • Κυριακή 5η
      • • Ιστορικός ισολογισμός
      • • Ιερώνυμος ο κλητός του Θεού
      • • Διαφωτιστές και σκοταδιστές
      • • Ιδιόχειρος Διαθήκη αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Η κοινή αγωνία
      • • Ό,τι και να γράψη κανείς...
      • • Κατάθεση συντριβής
      • • Κυριακή Δ' Ματθαίου
      • • Η Σύνοδος του Αρχ. Ιερωνύμου για την Οικουμενική Κίνηση
    • ► Ιούνιος (16)
      • • Μια αμερόληπτη κρίση...
      • • Μιμηταί μου γίνεσθε...
      • • Αδύνατο, χωρίς την αγάπη
      • • Οι ασεβείς και οι δίκαιοι
      • • Άλλη εις ταυτό προσευχή
      • • Απόκτηση της αληθινής πίστεως
      • • Αγάπη και πίστη
      • • Άλλη περί ευοδίας προσευχή
      • • Η πικρία του πληρώματος
      • • Επανάπαυση στο θείο έλεος
      • • Στη σκιά του Σταυρού
      • • Δόξα στο Θεό
      • • Και ένα υστερόγραφο
      • • Πάθη
      • • Μνήμη Δικαίου Ιερώνυμος Κοτσώνης Ο Αρχιεπίσκοπος της αγάπης
      • • Θεογνωσία
    • ► Μαϊος (35)
      • • Ο Τρισάγιος ύμνος
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Ιερώνυμος καί εκλογές επισκόπων 2
      • • “Ρήματα ζωής αιωνίου”
      • • Ιερώνυμος και εκλογές επισκόπων
      • • Κυριακή Πατέρων Α' Οικουμενικής Συνόδου
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Εκ βαθέων...(3) Αυτοβιογραφικό
      • • Λυτρωτική Χάρη
      • • Επίκλησις προ της των Γραφών αναγνώσεως
      • • Ύπαρξη του Θεού
      • • Κυριακή Τυφλού
      • • Ο Λαρίσης Θεολόγος Ο στεφανωμένος μάρτυρας
      • • Θυμίαμα, στόν ιερομάρτυρα της Λαρίσης Θεολόγο
      • • Στόμα της Αλήθειας
      • • Μνήμη δωρεών
      • • Ευχαριστήριον
      • • Θεία Κοινωνία εν μέσω πανδημίας
      • • Αγάπη και προσφορά
      • • Θεία Λειτουργία
      • • Αρετή
      • • Ύμνος άλλος
      • • Σχέση αγάπης
      • • "Θεοδίδακτοι..."
      • • Ο νους μας στο Θεό
      • • Το ήθος της Ορθοδοξίας
      • • Ισοτιμία ανθρώπων
      • • Η αλήθεια σχετικά με τά περί παραιτήσεως του Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου (Χατζησταύρου)
      • • Τέλεια αγάπη
      • • "Ο πάμπλουτος επαίτης"
      • • Θεία Κοινωνία
      • • Η καπηλεία...
      • • Η μεσιτεία των Αγίων
      • • Ο κοινός παρανομαστής
      • • Καθαρή συνείδηση
    • ► Απρίλιος (46)
      • • Ύμνος εις τον Θεόν
      • • Η εκζήτηση του ελέους
      • • Τα ξηλώματα
      • • Τα ξηλώματα
      • • Το έλεός σου, Κύριε
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Η άλλη όψι του εκκλησιαστικού προβλήματος
      • • Το Κύριε ελέησον
      • • Κυριακή του Θωμά
      • • Ο λαός έχει μνήμη
      • • Κύριε ελέησον
      • • Δυναμικό καί δυναμισμός
      • • Η ειρήνη
      • • Τα κίνητρα της αγάπης
      • • Μια προφητική φωνή
      • • Ιερά Αναγνώσματα
      • • Γευόμαστε την ειρήνη
      • • Εγκληματούν οι αρχιερείς;
      • • Δοξολογική λατρεία
      • • Tά νυσταγμένα μας μάτια
      • • Αλληλένδετα
      • • Στόν κολοφώνα της «ορθοπολιτικής» ζούγκλας
      • • Προσευχή και αγάπη
      • • Κήρυγμα Κυριακής Βαΐων
      • • Αποστολική παράδοση καί παραχάραξη
      • • Η δοξολογία του Κυρίου
      • • Συνοδικές ακυρότητες
      • • Μίμηση Χριστού
      • • "Λέγουσι και ου ποιούσι..."
      • • Η εκούσια στέρηση
      • • Mύρο πνευματικής ευωδίας
      • • Βιογραφικό Τρίκκης καί Σταγών Σεραφείμ
      • • Βιογραφικό Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Βιογραφικό Παραμυθίας Παύλου
      • • Βιογραφικό Δημητριάδος Ηλία
      • • Βιογραφικό Χαλκίδος Νικολάου
      • • Βιογραφικό Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Βιογραφικό Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Βιογραφικό Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Βιογραφικό Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Βιογραφικό Λαρίσης Θεολόγου
      • • Κήρυγμα Κυριακής Ε΄ Νηστειών
      • • Προχωρούμε και νικάμε
      • • Ένοχη ανοχή!!!
      • • Ο αδιάσπαστος δεσμός
    • ► Μάρτιος (12)
      • • Μπροστά σέ Κείνον
      • • Mνήμη Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Αμφισβήτηση καί... αμφισβήτηση
      • • Κήρυγμα Κυριακής Δ΄ Νηστειών
      • • Ο Mακαριστός Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ήταν εκλεκτός τίνος;
      • • Κήρυγμα Δ' Χαιρετισμών
      • • Μισή αλήθεια... γεμάτο ψέμα
      • • Δ΄ Κυριακή Νηστειών
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σταυροπροσκυνήσεως (Γ΄ Νηστειών)
      • • Κήρυγμα Κυριακής Β΄ Νηστειών
      • • "Απόφαση" χωρίς ψηφοφορία
    • ► Φεβρουάριος (1)
      • • Κηρύγματα - Επίκαιρα
  • ► 2019 (301)
    • ► Δεκέμβριος (37)
      • • Φωτογραφίες Χαλκίδος Νικολάου
      • • Φωτογραφίες Τρίκκης Σεραφείμ
      • • Φωτογραφίες Παραμυθίας Παύλου
      • • Φωτογραφίες Λαρίσης Θεολόγου
      • • Φωτογραφίες Κιλκισίου Χαρίτωνα
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Θεσσαλονίκης Λεωνίδα
      • • Φωτογραφίες Ζακύνθου Αποστόλου
      • • Φωτογραφίες Διδυμοτείχου Κωνσταντίνου
      • • Φωτογραφίες Δημητριάδος Ηλία
      • • Φωτογραφίες Αλεξανδρουπόλεως Κωνστάντιου
      • • Το πλαστό όραμα
      • • Τί εστιν άνθρωπος;
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (7)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (6)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (5)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (4)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (3)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (2)
      • • Σχέδιον αναδιοργανώσεως της Εκκλησίας της Ελλάδος (1)
      • • Συνειδησιακός διχασμός
      • • Προσευχόμενοι με τους ύμνους της θείας Λειτουργίας
      • • Μηνύματα... με πολλούς αποδέκτες
      • • Μαζί Σου πάντοτε!...
      • • Κλήρος και λαός
      • • Η φρικτή θυσία
      • • Η συνοδικότητα της Εκκλησίας
      • • Η κοινή μας αγωνία
      • • Η δική μας προσφορά στον Κύριο
      • • Η Αναστάσιμη θεία Λειτουργία
      • • Εμπειρίες αιώνων
      • • Διάλογος με την ύπαρξή μου
      • • Βαβέλ και Πεντηκοστή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Αποστολική Διαδοχή
      • • Ανάσταση όλων των αγαπημένων μας
      • • Ανάστα, ο Θεός, κρίνον την γην...
    • ► Οκτώβριος (11)
      • • Και Συνοδική πράξι
      • • Η αποστολική γνησιότητα
      • • Κληρονομιά ο διχασμός
      • • Τα ταξίματα
      • • Περί Μοναστηριού και "Εγκλείστρας"
      • • Μια τρελή πρόταση
      • • Ελπίδα Αναστάσεως
      • • Εκκλησία και Θεσμοί
      • • Αγάπη στον άνθρωπο
      • • Η κούρσα
      • • Σχέση αδελφωσύνης
    • ► Σεπτέμβριος (35)
      • • Ουχ ούτως έσται εν υμίν...
      • • Μίσος και αγάπη
      • • Το μονοπάτι της υπέρβασης
      • • Το μίσος
      • • Απελευθέρωση από τα ειδωλικά σχήματα
      • • Το υπερούσιο φως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Κωνστάντιος Χρόνης Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως
      • • Το άπειρο φως
      • • Ορθός λόγος-Πίστη
      • • Αγάπη και γνώση
      • • Ιδιόγραφη Διαθήκη του Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Ο Επίσκοπος και η Εκκλησία
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (2) Αυτοβιογραφικό
      • • Ολοκληρωτικό δόσιμο
      • • Μας λείπει...
      • • Φυσική εκδήλωση
      • • Η σταυρωμένη αρχιερωσύνη μου (1) Αυτοβιογραφικό
      • • Η εμπειρία της πίστης
      • • Σταυρωμένος Μέγας Αρχιερέας και Σταυρωμένη Αρχιερωσύνη
      • • Απάθεια
      • • Θρόμβοι αίματος
      • • Η ελπίδα
      • • Άξιος εργάτης της Εκκλησίας
      • • Η εγκράτεια είναι απελευθέρωση
      • • Στον απόηχο της Κοιμήσεώς του
      • • Φόβος Θεού
      • • Σταυρωθήτω
      • • Η πνευματική λειτουργία της πίστης
      • • Στιγμές αδυναμίας
      • • Αγάπη και πνευματική ζωή
      • • Μνημόσυνο διωγμών και εξορίας
      • • Το μυστήριο της θείας Αγάπης
      • • Στην Κουκουσό της Πάρνηθας
      • • Το χάρισμα του Αγίου Πνεύματος
    • ► Αύγουστος (26)
      • • Και νυν άγοις εσθλόν επί τέρμα πορείας
      • • Υποκατάστατα αγάπης
      • • Σελίδες αυτοκριτικής
      • • Οι Άγιοι
      • • Ο πόλεμος
      • • Μετοχή στην αποκάλυψη του Θεού
      • • Το ιερότερο και δυσκολότερο έργο
      • • Πίστη στην Ανάσταση
      • • Διά πίστεως περιπατούμεν...
      • • Μη στενάζετε εναντίον του άλλου
      • • Η έγκληση
      • • Όλα όσα κάνετε, ας γίνονται με αγάπη
      • • Προσωπικοί προβληματισμοί
      • • Θα καταδιωχθούν όλοι οι ευσεβείς;
      • • Προσοχή! Κυκλοφορούν σχισματικοί επίσκοποι
      • • Πειστήρια αναστάσεως
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Η αξία "άνθρωπος"
      • • Η αξία “άνθρωπος”
      • • Ο κλειστός ορίζοντας
      • • Δίψα ψυχής
      • • Άγιοι Πατέρες: φωτεινοί οδηγοί
      • • Η πλατειά αγάπη
      • • Ο παράδεισος των Γραφών
      • • Η ανταπόκριση του Κυρίου
      • • Παρακλήσεις στη Μονή Νέου Στουδίου
    • ► Ιούλιος (34)
      • • Η κατανόηση του Θεού
      • • Η απιστία και η πίστη
      • • Το παράθυρο του Θεού
      • • Η προσευχή
      • • Το αξίωμα-γέφυρα
      • • Συνδαιτημόνες, όχι θεατές
      • • Τα όρια του ορθού λόγου
      • • Το καλλιτέχνημα του Θεού
      • • Η καταξιωμένη ηγεσία
      • • Η διαφορά με την άλογη κτίση
      • • Το παρασκήνιο...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Σκύψε, αδελφέ μου, στη Φάτνη...
      • • Η αποκάλυψη
      • • Η σωτήρια κίνηση
      • • Ο ανθρώπινος στεναγμός
      • • Ο κόσμος του πνεύματος
      • • Εις εαυτόν
      • • Ένα θαύμα
      • • Υπεύθυνοι διαχειριστές
      • • Το μεγαλύτερο θαύμα
      • • Άρχων επλάσθης
      • • Πληρότητα και αιωνιότητα
      • • Πανήγυρις Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Η διαλεκτική των Πατέρων
      • • Η πρωταρχική αγωνία
      • • Εκτίμηση ή υποτίμηση;
      • • Κραυγαλέα αντίφαση
      • • Η Χαοτική απόσταση
      • • Ουδέν άνθρωπος και μέγα άνθρωπος
      • • Τα πρώτα σημάδια
      • • Η ψηλάφηση του κάλλους
      • • Η αναγνώριση των προσόντων μας
      • • Νυν πάντα πεπλήρωται φωτός
    • ► Ιούνιος (9)
      • • Χάρτης
      • • Η έκτη αίσθηση
      • • Περιφέρουμε την εικόνα του Θεού
      • • Μιλούν οι εικόνες του ναού
      • • Η κίνηση στη λατρεία
      • • Ευθύνη-Εξουσία-Ελευθερία
      • • Το ατίμητο δώρημα
      • • Η πλαστή ταυτότητα
      • • Ποίημα λογικόν
    • ► Μαϊος (26)
      • • Κηρύγματα - π. Μάξιμος
      • • Κήρυγμα Κυριακής Σαμαρείτιδος
      • • Συμμετοχή στη λατρεία κυρίως με την ψυχή
      • • Μυστήριο αλλά όχι ακαθόριστο η θ. Λειτουργία
      • • Να ξαναγυρίσουμε στα λόγια του Κυρίου
      • • Το κέντρο της Εκκλησίας
      • • Εις παράταξιν μάχης
      • • Ραγιά ξύπνα
      • • Η δουλωμένη Εκκλησία. Το καταχθόνιο σχέδιο.
      • • Ξενόφερτη εισβολή
      • • Η ακαταμάχητη Ελληνική Ορθοδοξία
      • • Μαχητική Ορθοδοξία
      • • Και οι τριακόσιοι!
      • • Ημών το Πολίτευμα
      • • Και τώρα θα περιμένουμε πότε θα γίνουν εκλογές;
      • • Κυριακή Παραλύτου
      • • Θεμέλιο μετανοίας
      • • Η αλήθεια τρομάζει
      • • Το μικρό δίπτυχο
      • • Η συμμετοχή όλης της Εκκλησίας
      • • Η ρουτίνα στην πνευματική ζωή
      • • Η Ιεραρχία. Σώμα χαρισματικό ή ομάδα ασύδοτης εξουσίας;
      • • Δυο οδηγητικά κείμενα
      • • Δικαιοσύνη δυο ταχυτήτων
      • • Ο Μοναχισμός στην Ορθοδοξία
      • • Συνδέομαι μαζί Του
    • ► Απρίλιος (30)
      • • Ο εκκολαπτόμενος «ανθρωποβόρος» Νέος Κόσμος
      • • Αναστάσιμο μήνυμα της Ιεράς Μονής Στουδίου
      • • Αργύρια ικανά έδωκαν...
      • • Μεγάλη Εβδομάδα στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Η Θεία Λειτουργία είναι πηγή ζωής
      • • Το γλωσσόκομον
      • • Κηρύγματα - μ. Ιγνάτιος
      • • Κηρύγματα - π. Ειρηναίος
      • • Ο «Εκτρωσικός» Δημογραφικός Μαρασμός των Ελλήνων
      • • Κραυγή οδύνης (2)
      • • Κραυγή οδύνης
      • • Συγχωρεί όσους τον πίκραναν
      • • Αγάπη στην Εκκλησία
      • • Περί εκκλησιολογικών και εκκλησιαστικών θεμάτων
      • • Κήρυγμα Ε΄ Νηστειών
      • • Ο λαός ξυπνάει
      • • Έμπνευσι ή καταναγκασμός;
      • • Προτεσταντισμός και Φεμινισμός
      • • Ίση αγάπη σε όλους
      • • Προηγιασμένη Θεία Λειτουργία στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Προσευχή και αγάπη στο Θεό
      • • Μεγάλος Κανόνας στη Μονή Νέου Στουδίου
      • • Αγάπη στα φθαρτά ή στον Κύριο;
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Οι διωγμοί των επισκόπων
      • • Κυριακή Δ΄ Νηστειών
      • • Κύρος ή γόητρο;
      • • Η έκβασι της αναστροφής
      • • Ο πειρασμός των δημοσίων σχέσεων
      • • Μίσος προς την αμαρτία
    • ► Μάρτιος (36)
      • • Ευθιξία
      • • Εξαετές μνημόσυνο Μητροπολίτη Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Κήρυγμα Γ΄ Νηστειών
      • • Η ασυλία της σιωπής
      • • Χρωστάτε εξήγησι
      • • Δανεική μίτρα
      • • Χαιρετισμοί της Θεοτόκου
      • • Κάθε Κυριακή Εκκλησιασμός
      • • Άμβων ή πασαρέλα;
      • • Κυριακή Β' Νηστειών
      • • Καταργήθηκε το Αυτοκέφαλο;
      • • Το προδομένο ράσο
      • • Ο πειρασμός της «Pώμης»
      • • Αγάπη: βασική επιλογή ζωής
      • • Σημερινοί ιεραπόστολοι
      • • Ο άνθρωπος μετά την ενανθρώπιση του Θεού
      • • Πάντοτε να χαίρεστε
      • • Κυριακή της Ορθοδοξίας
      • • Το “μείζον” θέμα
      • • Γνωρίσματα πίστεως
      • • Μεταμεσονύκτια αγωνία ενός Ποιμενάρχη
      • • Γεύτηκα το γλυκό δάκρυ
      • • Δεν ήταν ο εκλεκτός της Χούντας ο Ιερώνυμος
      • • Χουντικός ο Ιερώνυμος (Κοτσώνης);
      • • Επιστημονικό και συγγραφικό έργο Ιερωνύμου
      • • Κυριακή Τυρινής
      • • Υψηλός δείκτης δημοτικότητας
      • • Η γνώσις φυσιοί, η δε αγάπη οικοδομεί
      • • Η μητρότητα στο νεωτερικό «άφυλο» κόσμο
      • • Η προσέγγιση του αοράτου
      • • Επιστροφή στις πηγές
      • • Διωγμός: γνήσιος τρόπος ζωής
      • • Η θεολογική αναιμία
      • • Μετάνοια, Mεταβίβασι της ευθύνης
      • • Το θυμίαμα της αθεΐας
      • • Το εύρος της παράδοσης
    • ► Φεβρουάριος (57)
      • • Κυριακή Απόκρεω
      • • Έχει ο Θεός
      • • Η μεταλλαγμένη θρησκευτικότητα
      • • Πρόσωπο πρός πρόσωπο
      • • Η φυγάδευση της ειρήνης
      • • Η διαπλοκή της αγάπης
      • • Αγαπάτε αλλήλους
      • • Η Χάρι της μυστικότητας
      • • Η διαφήμισι
      • • Διάσημοι και άσημοι
      • • Το όραμα της σύνθεσης
      • • Ουκ ερίσει ουδέ κραυγάσει...
      • • Η μετάνοια
      • • Μη ρυπαίνετε το καλλιτέχνημα
      • • Ερήμην του λαού;
      • • Η υπακοή
      • • Το κόστος της «ευπρέπειας»
      • • Το κόστος της «απρέπειας»
      • • Το νέο ήθος
      • • Συνδιδασκαλίτης
      • • Εν “λόγῳ” και εν “διαλόγῳ”
      • • Νεοχωρίτης
      • • Περιπατείν εν αληθεία
      • • Ιδιωτικοποίηση ή κοινωνία;
      • • Ιστορικό Ιεράς Μονής
      • • Βιογραφικό Αττικής Νικοδήμου
      • • Βιογραφικό Ιερώνυμου Κοτσώνη
      • • Κηρύγματα - Παρακλήσεις
      • • Κηρύγματα - Χαιρετισμοί
      • • Καλώς ορίσατε
      • • Εκδόσεις Σπορά - Άλλοι συγγραφείς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Διηγήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Υπαρξιακές ανησυχίες
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σχολιασμός της εκκλησιαστικής επικαιρότητας
      • • Εκδόσεις Σπορά - Σύγχρονη εκκλησιαστική ιστορία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ορθόδοξοι προσανατολισμοί
      • • Εκδόσεις Σπορά - Πατέρες και σύγχρονη ζωή
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ομιλητικά βοηθήματα
      • • Εκδόσεις Σπορά - Μοναχικός βίος
      • • Φωτογραφίες Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου
      • • Επικοινωνία
      • • Ραδιοφωνικές Συζητήσεις
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Κυριακών
      • • Κηρύγματα - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Μάρκος
      • • Κηρύγματα - Ματθαίος
      • • Κηρύγματα - Ιωάννης
      • • Κηρύγματα - Λουκάς
      • • Εκδόσεις Σπορά - Εκκλησιολογία
      • • Εκδόσεις Σπορά - Ιερατικά
      • • Εκδόσεις Σπορά
      • • Ελεύθερη Πληροφόρηση
      • • Φωτογραφίες Ιεράς Μονής Νέου Στουδίου
      • • Εκδόσεις Σπορά - Λειτουργική Θεολογία
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Πεντηκοστάριο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Μηναίο
      • • Κηρύγματα - Αποστολικά - Τριώδιο