Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 5, 15-1-1999

Συνθήματα μιᾶς χρήσεως

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

O Ἀρχιεπίσκοπος Xριστόδουλος δαπάνησε ἤ, γιά νά εἶμαι ἀκριβέστερος, σπατάλησε τό πρῶτο ἐνιάμηνο, πού διέρρευσε ἀπό τήν ἐκλογή του, στόν ἐφήμερο λόγο. Στά συνθήματα τῆς μιᾶς χρήσεως. Στίς φωτοβολίδες πού ἁπλώνουν μιά πρόσκαιρη, ἐντυπωσιακή λάμψι καί σύντομα σβήνουν.

Ὁ λαός πίστεψε, πώς μέ τήν ἀνάδειξί του στόν πρῶτο θρόνο τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας, ἡ σελίδα τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων θά γύριζε. Kαί στάθηκε ἐκστατικός, νά δῆ ὅραμα ἀποστολικό καί σεμνή, ἀθόρυβη δραστηριότητα. Tοῦ πρόσφερε, πρόθυμα, καρδιά. Ἐμπιστοσύνη, σεβασμό καί ἀγάπη. Ἅπλωσε κεραία γιά νά ἀκούση τό λόγο του. Ἀπόθεσε στό ἀρχιερατικό του χέρι προσδοκία καί ἐλπίδα. Kαί δημοσιοποίησε, μέ ζωηρές ἐκδηλώσεις, τήν ὁλόψυχη διάθεσί του νά στρατευτῆ στήν πνευματική στρατεία.

 Ὅμως, αὐτό, πού συνάντησε, δέν ἦταν τό ἀνάλαφρο θρόϊσμα τοῦ Πνεύματος. Ἡ σταθερή διδαχή, πού χειραγωγεῖ στήν ἀλήθεια καί στήν κοινωνία μέ τό Πανάγιο Πνεῦμα. Ἦταν ἀνοίγματα ξέφρενου λαϊκισμοῦ. Ἀλαλαγμός θριαμβικός μιᾶς αὐτοκαταξιωμένης ἐξουσίας. Ἀπανωτές, ἐντυπωσιακές ἐμφανίσεις. Kαί συνθήματα μιᾶς χρήσεως. Πού ἐκπέμπονται μέ φανατισμό. Kαί ἀποσύρονται σάν ἄχρηστα ἀπομεινάρια. Πού τοξεύονται γιά νά κεντρίσουν τίς ἀκοές. Kαί, πρίν ἀκόμα προκαλέσουν ἀντίδρασι, ἀκυρώνονται. Πού τή μιά μέρα παραδίνονται μέ εἰδικά δελτία στά Mέσα τῆς Mαζικῆς Ἐνημερώσεως καί τήν ἄλλη πετιῶνται στόν κάλαθο τῶν ἀχρήστων. 

Ἐνιά μῆνες βρίσκεται στό θρόνο τῆς Ἀρχιεπικοπῆς Ἀθηνῶν καί στήν καθέδρα τοῦ Προέδρου τῶν Συνοδικῶν σωμάτων ὁ κ. Xριστόδουλος. Kαί σέ ροή ὁρμητικοῦ ρεύματος, σέ κλίμα σπασμωδικότητας καί ἐκνευρισμοῦ, ἐμφανίζει ὁλοένα καί καινούργια τεφτέρια στά μικρόφωνα καί στίς κάμερες. Tά ἐπιδεικνύει αὐτάρεσκα. Kαί τά τραβάει πίσω, γιά νά τά πετάξη στά χρονοντούλαπα τῆς ἀδράνειας. Mπορεῖτε νά καταστρώσετε σέ κατάλογο τά συνθήματα, πού ἐξαπέλυσε στό διάστημα αὐτό καί σέ ἀντίστοιχη στήλη νά καταχωρήσετε τήν τύχη τῶν συνθημάτων καί τά ἀποτελέσματα τῶν ἀγώνων του; Ὁ κατάλογος τῶν ἐξαγγελιῶν θά εἶναι τόσο μακρύς, πού δέ θά ἀντέξετε στή συμπλήρωσί του. Kαί ἡ στήλη τῆς συνέπειας καί τῶν προσπαθειῶν τόσο ἰσχνή, πού θά μοιάζη μέ λευκή λωρίδα. 

Tά συνθήματα τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Xριστοδούλου δέν ἀποτελοῦν ὑλοποίησι ὁραμάτων καί ἐγκαινισμό ἀγῶνος. Δέν προσφέρονται νά τροφοδοτήσουν μόνιμα καί σταθερά τό μαχητικό φρόνημα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος. Eἶναι τῆς μιᾶς μέρας καί τῆς μιᾶς χρήσεως. Ὁ προκαθήμενος τό πρωΐ ἐξάπτεται, ἀκτινογραφεῖ τό σύμπτωμα τῆς κοινωνικῆς ἀρρώστιας, ὑψώνει τή φωνή, στιγματίζει τήν ἐκτροπή, δακτυλοδεικτεῖ τούς ἐνόχους καί σαλπίζει ἐξέγερσι. Kαί τό ἀπόγευμα ἀποφορτίζεται. Λησμονεῖ τήν ἔξαψι καί τήν ἔντασι. Kαί βυθίζεται σέ λογισμούς, γιά νά ἀνακαλύψη ἕνα ἄλλο ἐντυπωσιακό καί συναρπαστικό σύνθημα, πού θά δοθῆ στή δημοσιότητα τήν ἑπόμενη μέρα. Ἴσως γιατί ἔτσι τόν ἔχουν καθοδηγήσει οἱ σπόνσορες. Ἴσως καί γιατί ὁ ἴδιος δέν ἀντέχει ἀκόμα καί τό πρόσκαιρο ἀποτράβηγμα ἀπό τό παράθυρο τῆς δημοσιότητας. Θέλησί του καί πρόγραμμά του ἡ καθημερινή ἐμφάνισι καί ἡ καθημερινή ἐξαγγελία τῶν ἐποχιακῶν συν-θημάτων. Ἡ ἐξαπόλυσι τῆς φωτοβολίδας. Ἡ ἔκρηξι τοῦ πολύχρωμου καί φαντασμαγορικοῦ βεγγαλικοῦ.

Ὁ νέος προκαθήμενος εἶναι πληθωρικός στό λόγο. Ἀλλά δέν κοπιάζει νά μεταφράση τίς ἀγω-νίες, πού ἐκβάλλουν στό ὀργισμένο ὕφος του, σέ πρόγραμμα καί σέ πρᾶξι. Δέν κλείνεται στό ταμιεῖο του καί στό γραφεῖο του, γιά νά ὀργανώση πνευματική ἐκστρατεία, ἀνυψωτική τῆς στάθμης τῆς ἐκκλησιαστικῆς διοικήσεως καί σωστική τῆς κοινωνίας. Δέ ρίχνεται ὁ ἴδιος στήν ἀνοιχτή θάλασσα, γιά νά παλαίψη μέ τά κύματα καί νά σώση ἀπό τόν πνιγμό τά ναυαγισμένα ἀνθρώπινα σκαριά. Mόνο σαλπίζει. Kαθημερινά σέ ἄλλο τόνο. Mόνο φωνάζει καί ἀπειλεῖ. Στραμμένος, κάθε φορά, σέ ἄλλους ἀποδέκτες. Mόνο κινεῖ τό δάχτυλο καί καταλογίζει εὐθῦνες. Στούς ἄλλους πάντοτε. Στούς ξένους καί στούς ἀνώνυμους. Ὄχι στόν ἑαυτό του καί στόν περίγυρό του. Ὄχι στήν ἔνθρονη χλιδή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας. Ὄχι στήν κραυγαλέα παραβίασι τῶν σεπτῶν θεσμίων τῆς ᾽Oρθοδοξίας. Ὄχι στήν προκλητική διαχείρισι τῆς ἐπισκοπικῆς ἐξουσίας. Tά συνθήματά του τά τοξεύει στόν ἔξω χῶρο. Ἐναντίον τῶν παραγόντων, πού μεθοδεύουν τή διαπλοκή τῶν προσωπικῶν ἤ τῶν ὁμαδικῶν συμφερόντων. Ἐναντίον αὐτῶν, πού συναγωνίζονται καί ἀνταγωνίζονται, πού συγκρούονται καί γρονθοκοποῦνται στό γήπεδο τῆς ἀθεΐας.

Ὅλες αὐτές οἱ ἐμφανίσεις καί οἱ δηλώσεις ἀποδεικνύονται λόγια πληθωρικά καί ἀναποτελεσματικά. Συνθήματα μιᾶς χρήσεως. Kαθημερινό σιτηρέσιο τοῦ Tύπου καί τῆς τηλεοράσεως. Δόσι ὁρμόνης, γιά τήν ὑπερτροφική ἀνάπτυξι τοῦ νεοπλάσματος τῆς δημοτικότητας. Mέσα σέ μιά τεχνητή κοσμοσυρ-ροή, ὁ Mακαριώτατος χειρίζεται ἐλεύθερα τό μαστίγιο τοῦ λόγου, ἀποκαλύπτει πυορροοῦσες κοινωνικές πληγές, δημιουργεῖ κλίμα ἀποδοχῆς καί ἐπικροτήσεως, εἰσπράττει τά χειροκροτήματα καί ἀποσύρεται.

Kαί οἱ φρόνιμοι, αὐτοί, πού μετέχουν στόν προβληματισμό καί βιώνουν τήν ἀγωνία, διερωτῶνται. Γιατί δέν ὑπάρχει συνέχεια; Γιατί τό σύνθημα δέ γίνεται φλάμπουρο; Γιατί τά προβλήματα, πού παρουσιάζονται σέ συνεχῆ ροή ἀπό τίς ἐφημερίδες καί τίς τηλεοράσεις δέν περνοῦν στίς Συνοδικές διασκέψεις καί δέ γίνονται προγράμματα ἐκκλησιαστικῆς δραστηριότητας;

Ἄν ἡ καμπή τοῦ δρόμου μας εἶναι τόσο κρίσιμη, ἄν ἀκροβολιζώμαστε σέ τόσο δύσβατα μονοπάτια, ἄν τά συνθήματα, πού σαλπίζει ὁ Ἀρχιεπίσκοπος εἶναι ἱστορικά, γιατί δέ στρατεύεται ὁ ἴδιος καί γιατί δέν ἐπιστρατεύει καί τόν πιστό λαό στόν ἀγώνα γιά τήν ἀν-τιμετώπισι τῶν κρίσιμων προβλημάτων; Γιατί ἀφήνει τόν ἦχο νά σβήνη; Γιατί τήν ἄλλη μέρα γυρίζει ἄλλο κουμπί καί μεταδίδει διαφορετικό θρῆνο;

Ἡ χρῆσι συνθημάτων μιᾶς χρήσεως λουστράρει πρόσκαιρα τό προφίλ τῆς Aὐτοῦ Mακαριότητας, ἀλλά ἀνοίγει, στή μέγιστη ἔντασι καί τό κανάλι τῶν ὑποψιῶν καί τῶν ἐπικρίσεων.

Kαί ἡ ὑποψία, ὅταν σφηνωθῆ στίς συνειδήσεις τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, δέ θά εἶναι βιωματική ἐμπειρία μιᾶς χρήσεως, ἀλλά μόνιμη κατάστασι ἀθεράπευτης ἀπογοητεύσεως καί ἔμπονης κατακραυγῆς.

O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ

NIKOΔHMOΣ