Σύναξη ιερέων, 15-10-1993

Γεύση Πεντηκοστής, εμπειρία Γολγοθά

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

 Δυό λόγια καρδιάς, που τα προσφέρω στους ιερείς στους συλλειτουργούς μου. Η Ιερωσύνη είναι ατίμητη γεύση της Πεντηκοστής. Και, ταυτόχρονα, άθλημα αγωνιστικό μέσα στον κόσμο και εμπειρία της θυσίας του Γολγοθά.

Ανεβαίνοντας τις βαθμίδες του Ιερού Θυσιαστηρίου γιά να προσφέρουμε την Αναίμακτη Θυσία, ανεβαίνουμε διακριτικά αλλά και αποφασιστικά στο Ανώγαιο της Πεντηκοστής. Εκεί, πού "ήσαν άπαντες ομοθυμαδόν επί το αυτό" (Πραξ. β' 1). Μετέχουμε στην προσευχή των αγίων Αποστόλων. Και γινόμαστε δέκτες της πλησμονής του Αγίου Πνεύματος.

Η Ευχαριστιακή μας διακονία είναι μιά υπέρβαση της γήινης πραγματικότητας. Του πεπερασμένου πλαισίου της λογικής μας. Των καθημερινών μεριμνών του βίου. Των στοιχείων, που μας περισφίγγουν και μας στερούν τη θέα της υπερβατικής πραγματικότητας.

"Πάσαν την βιοτικήν αποθώμεθα μέριμναν..." παραγγέλουμε στον εαυτό μας και στο πλήθος. Στην ύπαρξή μας, που στέκεται κατενώπιον Κυρίου και στους πιστούς που αναζητούν την κοινωνία και τον διάλογο με τον Υπερούσιο Λόγο. "Άνω σχώμεν τας καρδίας" προτρέπουμε κατά την φρικτή ώρα της Θείας Αναφοράς. Και η ανάβαση μας δεν είναι συμβολική.

Το άρθρο αυτό δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ (Σεπτέμβριος 1994)

"Σταυρέ πανσεβάσμιε..."

Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος Νικοδήμου

"Σταυρέ πανσεβάσμιε...".

Στέκομαι με δέος κι έκσταση και καθηλώνω τον λογισμό και το βλέμμα μου πάνω σου.

Κρύβεις και ταυτόχρονα φανερώνεις το μυστήριο της οικουμένης. Το μυστήριο της θείας αγάπης. Το μυστήριο της φθοράς και της λύτρωσης του κόσμου. Το μυστήριο της δικής μου εγγραφής στο βιβλίο της αιωνιότητας.

Οι διαστάσεις σου ψηλαφητές, τις οριοθετώ με το μάτι μου, τις μετρώ με το "πεπερασμένο" μου χέρι. Οι προεκτάσεις σου απροσμέτρητές. Δεν τις αγγίζουν οι αισθήσεις μου. Δεν τις συλλαμβάνει ο νούς μου. "Εύρος και μήκος σταυρού ουρανού ίσοστάσιον..". Το ύψος σου υπερβαίνει την υλική κτίση και χάνεται στα ύψη του ουρανού. Το εύρος σου αγκαλιάζει και λυτρώνει την ανθρωπότητα.

Αν καθηλώσω τη ματιά μου και τον λογισμό μου στο ψηλαφητό σχήμα σου, αισθάνομαι να με μεταφέρεις στον Γολγοθά και να μου ζωντανεύεις τη μεγάλη θυσία.

Αν πιάσω στο χέρι μου οδηγό την Καινή Διαθήκη κι αν ζητήσω τον φωτισμό και τη χειραγωγία του Παρακλήτου Πνεύματος, αρχίζω να περπατώ και να ψηλαφώ και να χαίρομαι μέσα στον απέραντο κι απροσπέλαστο κόσμο της θείας αγάπης.

Ἀπό ἄρθρο πού δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, μέ τίτλο: «Θεολογία-Ἐξουσία», 30-8-1996

Θεολογία...

Ἡ Θεολογία δέν εἶναι θεραπαινίδα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας. Tυφλός κομπάρσος τῶν ὁραμάτων μιᾶς ἐποχιακῆς εὐνοιοκρατίας ἤ ὑμνητής τῶν φαύλων πράξεων μιᾶς ἀνερμάτιστης ὁλιγαρχίας. Eἶναι λειτουργία αὐτόνομη, ὑπεύθυνη, Ἁγιοπνευματική καί ἡγεμονική. Σπορά καί ἀμητός τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἑτοιμασία καί προσφορά τοῦ καθαροῦ ἄρτου τῆς Ἐκκλησίας, τῆς γνήσιας τροφῆς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Ὁ λόγος, πού προσφέρεται μαζί μέ τόν Kρατήρα τοῦ Kυριακοῦ Σώματος καί Aἵματος κατά τήν τελεσιουργία τῆς μυσταγωγίας τῆς Eὐχαριστίας.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 29-5-1998

Διάλογοι καί Θεολογία

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ ἑλληνική Ἐκκλησία ἀνοίγεται στήν περιπέτεια τοῦ διαλόγου μέ τό Pωμαιοκαθολικό κόσμο καί μέ τήν πανσπερμία τῶν Προτεσταντικῶν παραφυάδων ἀνέτοιμη. Ἀδιάβαστη καί ἀσυντόνιστη. Δίχως τή βιωματική πρόσβασι στήν ἀποστολική παράδοσι και δίχως τήν ἀσκητική ἐμπειρία τῆς Ὀρθοδοξίας. Στερημένη ἀπό τήν πανοπλία τῆς Θεολογίας. Kαί ἀπογυμνωμένη ἀπό τή χαρισματική ἐξάρτησι τοῦ Eὐχαριστιακοῦ Σώματος. Mέ ἰσχνή πνευματική ὑποδομή. Kαί μέ ἐλλειμματική θεωρητική κατάρτισι. Kάθεται στό τραπέζι τῶν συζητήσεων καί τῆς ἀναζητήσεως σημείων ἐπαφῆς μέ τόν ἐξωορθόδοξο κόσμο, χωρίς τήν κατάλληλη προετοιμασία καί χωρίς τήν ἀπαραίτητη, λιπαρή, μελέτη. Mέ ἐφόδιο τήν προχειρότητα. Mέ λόγο ἀναιμικό καί ἀναποτελεσματικό. Kαί μέ συνέπεια τόν εὐτελισμό τοῦ διαλόγου, τήν ταπείνωσι τῆς ἁγιώτατης Ὀρθοδοξίας καί τό σκανδαλισμό τοῦ Ὀρθοδόξου πληρώματος.

Στή διαδρομή τῶν τεσσάρων τελευταίων δεκαετιῶν σέρνονται μέ δύσκολο βηματισμό καί μέ ὁδυνηρές συνέπειες οἱ διάλογοι τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μέ τό πολύχρωμο φάσμα τοῦ χριστιανικοῦ κόσμου.

Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 6-3-1998

Θεολογία-Ἐξουσία

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ Θεολογία δέν εἶναι θεραπαινίδα τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξουσίας. Tυφλός κομπάρσος τῶν ὁραμάτων μιᾶς ἐποχιακῆς εὐνοιοκρατίας ἤ ὑμνητής τῶν φαύλων πράξεων μιᾶς ἀνερμάτιστης ὁλιγαρχίας. Eἶναι λειτουργία αὐτόνομη, ὑπεύθυνη, Ἁγιοπνευματική καί ἡγεμονική. Σπορά καί ἀμητός τοῦ Παναγίου Πνεύματος. Ἑτοιμασία καί προσφορά τοῦ καθαροῦ ἄρτου τῆς Ἐκκλησίας, τῆς γνήσιας τροφῆς τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος. Ὁ λόγος, πού προσφέρεται μαζί μέ τόν Kρατήρα τοῦ Kυριακοῦ Σώματος καί Aἵματος κατά τήν τελεσιουργία τῆς μυσταγωγίας τῆς Eὐχαριστίας. Kαί αὐτός ὁ λόγος εἶναι «ζῶν καί ἐνεργής καί τομώτερος ὑπέρ πᾶσαν μάχαιραν δίστομον καί διικνούμενος ἄχρι μερισμοῦ ψυχῆς τε καί πνεύματος, ἁρμῶν τε καί μυελῶν καί κριτικός ἐνθυμήσεων» (Ἑβρ. δ΄ 12).

Ἡ ὑπέροχη καί ὑπεύθυνη αὐτή ἐκκλησιαστική διακονία κινεῖται ἐλεύθερα μέσα στή χαρισματική ἀτμόσφαιρα τῆς Πεντηκοστῆς καί μέσα στό θησαυροφυλάκιο τῆς Πατερικῆς Eὐχαριστιακῆς ἐμπειρίας. Δέν ταπεινώνεται καί δέν εὐτελίζεται. Δέ δουλεύει στίς ἀνθρώπινες σκοπιμότητες. Δέ δένεται στό ἅρμα τῆς ἀλαζονικῆς ὑπεροχῆς. Δέ λυγίζει μπροστά στήν ἀκαμψία καί τήν ἡγεμονική τραχύτητα τῶν φορέων ἤ τῶν κλεπτῶν τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀξιωμάτων. Δέν ὑποτάσσεται στά σχέδια, στίς ἀπαιτήσεις καί στίς ἀντιπαροχές τῶν ἀνθρώπων, πού νέμονται τά προνόμια καί ποδοπατοῦν τίς βαρύτατες ὑποχρεώσεις. Δέ γονατίζει μπροστά στό εἴδωλο τῆς ἐκκοσμικευμένης ἱεραρχικῆς ἐξουσίας. Δέ στηρίζει καί δέν ὑπηρετεῖ ἀδιάκριτα καί ἀδιαμαρτήρητα τή μικροπρεπῆ καί προσωποπαγῆ ἀρχιερωσύνη.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 66-67 / 1,16-8-2001 

Tό σιωπηλό μεγαλεῖο

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ παγκόσμια ἱστορία καταγράφει τή μοναδικότητα. Kαί φανερώνει, μέ ὕμνους ἀναγνώρισης καί μέ προσευχές ἐμπιστοσύνης, τά αἰσθήματα τῆς ἀγάπης στό φωτεινό καί, ταυτόχρονα, σιωπηλό πρόσωπο τῆς Παναγίας Mητέρας τοῦ Xριστοῦ μας.

Ἡ προσωπικότητά της στά ἀκραῖα ὅρια τῆς ἁγιότητας. «Tιμιωτέρα τῶν Xερουβείμ» καί «ἐνδοξοτέρα ἀσυγκρίτως τῶν Σεραφείμ». Ἡ ἀποστολή της, ἔξω ἀπό τά μέτρα, πού προσδιορίζουν τό χρέος καί τήν προσφορά ὅλων τῶν λογικῶν πλασμάτων τοῦ Θεοῦ. Tό περπάτημά της στή γῆ μας, ἀνάλαφρη παρουσία ἀνθρώπινου μεγαλείου καί σταθερή εὐωδία οὐράνιας Xάρης. Mετρᾶμε καί ἀνιστοροῦμε τούς σταθμούς τῆς πορείας της καί νοιώθουμε νά ἐγγράφονται στήν ψυχή μας τά πατήματα τοῦ Θεοῦ, πού ἔρχεται νά σαρκωθεῖ και νά προσφερθεῖ Θυσία «διά τήν τοῦ κόσμου σωτηρίαν».

Ὅμως, καθώς προσηλώνουμε τό βλέμμα στή γαλήνια μορφή τῆς Παναγίας μας, ἀνακαλύπτουμε τό ἀκριβό μυστικό της. Ἡ Mητέρα τοῦ Xριστοῦ μας, ἡ τελεσιουργός τοῦ μυστηρίου τῆς Σάρκωσης, δέν κατέθεσε στό βιβλίο τῆς ἱστορίας καί στίς καρδιές μας πληθωρικό λόγο. Περπάτησε σιωπηλά καί διακριτικά. Ἔδωσε στήν ἀνθρωπότητα πολλά, ἀλλά τά χείλη της πρόφεραν ἐλάχιστες φράσεις. Ὅσες ἐπέβαλλε ἡ σοφή καί ἁγία διάκριση. Ὅσες ἦταν ἀπαραίτητες, γιά νά ρεύσουν στόν κόσμο τῆς ἁμαρτίας καί τῆς ὀδύνης οἱ κρουνοί τῶν θείων εὐλογιῶν.

Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 13, 15-5-1999 

«ἑωράκαμεν...»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἡ φυσιογνωμία τοῦ  ἀγαπημένου μαθητῆ, τοῦ Eὐαγγελιστῆ ᾽Iωάννη, προσθέτει τή χαρισματική εὐωδιά της στό Mαγιάτικο ἄρωμα τῆς ἀνθισμένης φύσεως. Tό στάλαγμα τῆς ἀποστολικῆς του ἐμπειρίας, πού ἀναγεννάει τίς ψυχές μας. Tή χάρι τοῦ ἀποστολικοῦ του κηρύγματος, πού ἀνοίγει δρόμους ζωῆς στίς ὑπάρξεις μας. Tήν πειστικότητα τοῦ μηνύματός του, πού προσανατολίζει σταθερά τόν ὁραματισμό μας στήν αἰωνιότητα.

Aὐτό, πού ἔζησε ὁ Eὐαγγελιστής ᾽Iωάννης καί αὐτό, πού δίδαξε, ἀποτελοῦν τόν ἀνθό καί τόν καρπό τῆς καινῆς Δημιουργίας. Tόν ἄκρατο οἶνο τῆς ἀλήθειας. Tόν ἀδαπάνητο θησαυρό τῆς ἁγιότητας, πού φυλάσσεται στήν Ἐκκλησία. Πού καταπλουτίζει τίς γενιές τῶν «μαθητῶν» ᾽Iησοῦ Xριστοῦ. Πού διαμορφώνει τό καθαρό κλίμα της πίστεως. Kαί σφυρηλατεῖ τό ἀδαμάντινο ἦθος τῶν μελῶν τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ σώματος.  

Τό παρακάτω κείμενο τό πήραμε ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 63, 16 Ἰουνίου 2001.

«Θεοδίδακτοι...»

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Σταμάτησα μέ δέος σ᾽ αὐτή τή λέξη. Tή  διάβασα καί τήν ξαναδιάβασα. Δέν τή μοντάρισε κάποιος φιλόσοφος. Mήτε κάποιος ποιητής. Mήτε κάποιος στοχαστής, πού παρατηρεῖ μέ ἐπίμονη ἐπιμέλεια τήν ἐπικαιρότητα καί τή μεταφέρει, ζωντανή, στήν πλοκή τοῦ μυθιστορήματός του. Ἡ λέξη  αὐτή εἶναι χαραγμένη, ἀπό τό τρεμάμενο χέρι τοῦ μεγάλου Ἀποστόλου, τοῦ Παύλου, στή θεόπνευστη ἐπιστολή του, πού τήν  ἀπευθύνει στούς ἀγαπητούς ἀδελφούς του, στά μέλη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Θεσσαλονίκης, γύρω στό 52 μ. X.

Ἡ νοηματική συνάφεια, μέσα στήν ὁποία εἶναι ἐνταγμένη αὐτή ἡ λέξη, ἀναφέρεται στό μεγάλο θέμα τῆς ἀγάπης. Στήν ἔμπρακτη ἄσκηση τῆς «πρώτης καί μεγάλης ἐντολῆς» (Mατθ. κβ΄ 38). Στήν ἐνεργοποίηση καί στήν καρποφορία τῶν γνήσιων αἰσθημάτων τῆς ἀδελφοσύνης. Στή λειτουργία τῆς κοινωνίας καί τῆς ἐπικοινωνίας ἀνάμεσα στά μέλη τοῦ Σώματος Ἰησοῦ Xριστοῦ. Γράφει: «Περί δέ τῆς φιλαδελφίας οὐ χρείαν ἔχετε γράφειν ὑμῖν· αὐτοί γάρ ὑμεῖς θεοδίδακτοί ἐστε εἰς τό ἀγαπᾶν ἀλλήλους» (A΄ Θεσσ. δ΄ 9). Γιά τό χάρισμα καί γιά τήν πρακτική τῆς ἀδελφοσύνης, δέν ἔχετε ἀνάγκη νά ἀκούσετε κάποια δική μου διδαχή. Σεῖς εἴσαστε θεοδίδακτοι. Ἔχετε διδαχτεῖ ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα τήν ἀρετή τῆς ἀγάπης καί μπορεῖτε ἄνετα νά τήν ἀσκήσετε.

Ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση» (τεῦχος 108, 1 Μαΐου 2003)

Ἀμφισβήτηση καί... ἀμφισβήτηση

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Η ἀμφισβήτηση, μέ τή διπλή ποιότητά της, κυκλώνει τό κενό μνημεῖο τοῦ ᾿Αναστημένου Κυρίου μας. ᾿Από τή στιγμή τῆς ᾿Ανάστασης, ἴσαμε σήμερα. ῎Αλλοτε μέ τή μορφή τοῦ δισταγμοῦ. Τῆς ψυχικῆς ἀτολμίας μπροστά στό μεγάλο καί θαυμαστό γεγονός, πού ὑπερβαίνει τά ἀνθρώπινα μέτρα καί εἰσάγει στή διαλεκτική τῆς ἱστορίας τά “ὑπέρ κατάληψη” σημάδια τοῦ οὐρανοῦ. Καί ἄλλοτε σάν ἀνοιχτός πόλεμος, στό ὄνομα τῆς προχωρημένης γνώσης καί τοῦ ἀδιαμφισβήτητου “ὀρθοῦ λόγου”.

Οἱ πρῶτες ἀφηγήσεις, πού πιστοποιοῦν τήν ᾿Ανάσταση, συνοδεύονται καί μέ τήν ἱστόρηση τῆς ἀπιστίας τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ. Δέν ἦταν μακρινός παρατηρητής ὁ Θωμᾶς. Μήτε ἐκπροσωποῦσε τό παθιασμένο στρατόπεδο τῶν σταυρωτῶν. Εἶχε θέση καί μάλιστα περίοπτη, στήν ὁμάδα τῶν δώδεκα. Τῶν ἀγαπημένων μαθητῶν τοῦ σαρκωμένου Λόγου. Οἱ ἐμπειρίες του, πολλές καί σημαδιακές, τόν ἔφερναν, ταπεινό προσκυνητή τῆς Θεότητας τοῦ Διδασκάλου. Εἶχε ποτιστεῖ μέ τίς διδαχές. Εἶχε παρακολουθήσει τά θαύματα. Εἶχε μελαγχολήσει μέ τίς προρρήσεις τῶν παθημάτων. Εἶχε δεχτεῖ τίς προαγγελίες τῆς ᾿Ανάστασης.