Ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση» (τεῦχος 108, 1 Μαΐου 2003)

Ἀμφισβήτηση καί... ἀμφισβήτηση

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Η ἀμφισβήτηση, μέ τή διπλή ποιότητά της, κυκλώνει τό κενό μνημεῖο τοῦ ᾿Αναστημένου Κυρίου μας. ᾿Από τή στιγμή τῆς ᾿Ανάστασης, ἴσαμε σήμερα. ῎Αλλοτε μέ τή μορφή τοῦ δισταγμοῦ. Τῆς ψυχικῆς ἀτολμίας μπροστά στό μεγάλο καί θαυμαστό γεγονός, πού ὑπερβαίνει τά ἀνθρώπινα μέτρα καί εἰσάγει στή διαλεκτική τῆς ἱστορίας τά “ὑπέρ κατάληψη” σημάδια τοῦ οὐρανοῦ. Καί ἄλλοτε σάν ἀνοιχτός πόλεμος, στό ὄνομα τῆς προχωρημένης γνώσης καί τοῦ ἀδιαμφισβήτητου “ὀρθοῦ λόγου”.

Οἱ πρῶτες ἀφηγήσεις, πού πιστοποιοῦν τήν ᾿Ανάσταση, συνοδεύονται καί μέ τήν ἱστόρηση τῆς ἀπιστίας τοῦ ἀποστόλου Θωμᾶ. Δέν ἦταν μακρινός παρατηρητής ὁ Θωμᾶς. Μήτε ἐκπροσωποῦσε τό παθιασμένο στρατόπεδο τῶν σταυρωτῶν. Εἶχε θέση καί μάλιστα περίοπτη, στήν ὁμάδα τῶν δώδεκα. Τῶν ἀγαπημένων μαθητῶν τοῦ σαρκωμένου Λόγου. Οἱ ἐμπειρίες του, πολλές καί σημαδιακές, τόν ἔφερναν, ταπεινό προσκυνητή τῆς Θεότητας τοῦ Διδασκάλου. Εἶχε ποτιστεῖ μέ τίς διδαχές. Εἶχε παρακολουθήσει τά θαύματα. Εἶχε μελαγχολήσει μέ τίς προρρήσεις τῶν παθημάτων. Εἶχε δεχτεῖ τίς προαγγελίες τῆς ᾿Ανάστασης.

῞Ομως ἡ ἐκπλήρωση τῆς πρόρρησης τόν αἰφνιδίασε. Κυριολεκτικά, τόν ἀναστάτωσε. ῾Η ἀσυγκράτητη χαρά τῶν ἄλλων μαθητῶν καί ἡ πληροφόρηση, ὅτι ἀναστήθηκε ὁ Διδάσκαλος, τοῦ προκάλεσαν σόκ. Τό γεγονός δέ χώρεσε στό “πεπερασμένο” μυαλό του. ῎Εμεινε ἐμβρόντητος καί σχεδόν ἄφωνος. ῾Η μόνη φράση, πού βγῆκε ἀπό τά σφιγμένα του χείλη ἦταν ἡ ἀμφισβήτηση· “᾿Εάν μή ἴδω ἐν ταῖς χερσίν αὐτοῦ τόν τύπον τῶν ἥλων καί βάλω τόν δάκτυλόν μου εἰς τόν τύπον τῶν ἥλων καί βάλω τήν χεῖρά μου εἰς τήν πλευράν αὐτοῦ, οὐ μή πιστεύσω” (᾿Ιωάν. κ΄ 25).

῞Ομως, ἡ προσωπική συνάντηση ἀνάτρεψε τό κλίμα. ῾Ο Θωμᾶς εἶδε τόν Κύριο καί ψηλάφησε τίς πληγές του. Καί πίστεψε. ῎Εγινε μάρτυρας τῆς ᾿Ανάστασης. Καί μετάδωσε τήν ἐμπειρία του, τήν ἔκπληξή του καί τήν ἐπαλήθευσή του στήν οἰκουμένη. Στό Σῶμα τῆς ᾿Εκκλησίας. Στούς ἐρευνητές τῆς ἱστορίας. Στούς πιστούς καί στούς ἄπιστους.

Ἕνα φιλοσοφημένο τροπάριο τούτων τῶν ἡμερῶν, πού ἀναφέρεται στό περιστατικό, σημειώνει μέ διακριτική διεισδυτικότητα· “῏Ω καλή ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ, τῶν πιστῶν τάς καρδίας εἰς ἐπίγνωσιν ἦξε...”. ῏Ω καλή ἀπιστία! Μέ τό δισταγμό της καί μέ τήν ἔκφραση τῆς μελαγχολίας της, ἔδωσε τήν ἀφορμή νά πληροφορηθοῦν οἱ καρδιές τῶν πιστῶν καί νά ἀνοιχτοῦν διάπλατα στήν ἀποδοχή τοῦ ὑπερφυσικοῦ γεγονότος.

Καί ἡ μαρτυρία μένει. Θησαύρισμα ἐμπειρίας καί ἀποδεικτική πληροφόρηση. Πιστοποιεῖ, μέ τόν αὐθεντικότερο τρόπο, τό γεγονός τῆς ᾿Ανάστασης. Καί κατατίθεται στίς καρδιές τῶν συγχρόνων νοσταλγῶν τοῦ Θεοῦ. Εἶναι τό κεφάλαιο τῆς πίστης, πού δέ διατυπώνει νεφελώδη σχήματα, ἀλλά ἀποδέχεται γεγονότα, σημαδεμένα στίς σελίδες τῆς ἱστορίας καί πιστοποιημένα ἀπό αὐτόπτες μάρτυρες. ᾿Από ἀνθρώπους, πού δίστασαν, πού ἀμφισβήτησαν, ἀλλά ψηλάφησαν, συνταράχτηκαν καί ὁμολόγησαν.

Αἰχμάλωτη στόν “ὀρθό λόγο” ἡ ἐποχή μου, δέν παύει νά ὑποδαυλίζει τήν ἀμφισβήτηση. ῎Οχι τό δισταγμό τοῦ δέους μπροστά στό ὑπερφυσικό καί ἀνεξήγητο θαῦμα (τῆς Ἀνάστασης). ᾿Αλλά τήν πεισματική ἄρνηση καί τόν πόλεμο. ῞Ο,τι ξεπερνάει τή ροή τῶν φυσικῶν φαινομένων, εἶναι γι᾿ αὐτούς ἀνύπαρκτο. ῞Ο,τι ὑπερβαίνει τό δέκτη καί ἐπεξεργαστή τῆς λογικῆς, δέν ἔχει θέση στόν καμβά τῆς ἱστορίας. ῞Ομως καί γι᾿ αὐτούς τούς ἄπιστους, ἡ “καλή ἀπιστία” τοῦ Θωμᾶ ἀποτελεῖ πρόκληση. Τούς ἀναγκάζει σέ περίσκεψη. Καί τούς χειραγωγεῖ στήν λογική ἀλληλουχία, πού ὁδηγεῖ στήν ἐμπειρία τῆς πίστης.