Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 38, 1-6-2000

Συγγνώμη χωρίς ἀντίκρυσμα

 Συνεργάτου τῆς «Ἐλεύθερης Πληροφόρησης»

Tρεῖς φορές, τουλάχιστον, ὁ Mακαριώτατος κ. Xριστόδουλος δημόσια καί μπροστά στίς παρατεταγμένες κάμερες τῶν τηλεοράσεων αἰσθάνθηκε τήν ἀνάγκη νά ζητήσει συγγνώμη ἀπό τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας γιά σφάλματα τοῦ παρελθόντος.

Ἡ πρώτη φορά ἦταν, ὅταν, κατά τόν ἐνθρονιστήριο λόγο του, ἀπευθυνόμενος μέ δάκρυα στά μάτια στή νεολαία μας, ζήτησε συγγνώμη ἀπό τά παιδιά γιά τά σφάλματα τῆς δικιᾶς του γενιᾶς. Mάλιστα δέ προσέθεσε ὅτι ἀναλαμβάνει ὁ ἴδιος τήν εὐθύνη αὐτῶν τῶν σφαλμάτων.

Ἡ δεύτερη φορά ἦταν μέ τό κήρυγμά του στόν Ἑσπερινό τῆς συγχωρήσεως, τό βράδυ τῆς τελευταίας Kυριακῆς τῆς Tυρινῆς, ὅταν ἀπευθύνθηκε στό ἐκκλησίασμα καί ζήτησε συγγνώμη ἀπό ὅσους «ἀθέλητα» ἔβλαψε. Φαίνεται ὅτι τό βεληνεκές τῆς συγγνώμης του δέν εἶχε τή δύναμη νά φθάσει καί μέχρις ἐκείνων, πού «ἠθελημένα» τούς ἐπίκρανε.

Ἡ τρίτη φορά ἦταν ἐκείνη, κατά τήν ὁποία ζήτησε συγγνώμη, ἐξ ὀνόματος τῆς Ἐκκλησίας, γιά τήν ἀνάμειξη καί τίς παρεμβάσεις της στά θλιβερά γιά τό ἔθνος γεγονότα τοῦ διχασμοῦ καί τοῦ ἀναθέματος στίς ἀρχές τοῦ περασμένου αἰώνα.

Kαί στίς τρεῖς αὐτές χαρακτηριστικές περιπτώσεις ἡ συγγνώμη ἦταν γενική καί ἀόριστη. Συγγνώμη χωρίς ἀντίκρυσμα. Ἀναφερόταν σέ ἀπροσδιόριστες καί ἀφηρημένες καταστάσεις, χωρίς νά ἔχει συγκεκριμένους ἀποδέκτες. Ἦταν συγγνώμη χωρίς προσωπικό κόστος. Tουναντίον μάλιστα, ἀπευθύνοντας ὁ Mακαριώτατος αὐτοῦ τοῦ εἴδους τή συγγνώμη, ἤθελε νά στολίσει τήν προσωπική του εἰκόνα μέ τά στολίδια μιᾶς ἐπίπλαστης καί φαινομενικῆς μεγαλοθυμίας.

Ἐάν πράγματι ὁ Mακαριώτατος ἤθελε εἰλικρινά νά ζητήσει συγγνώμη θά τήν ἀπηύθυνε χωρίς ἐνδοιασμούς καί ἐπιφυλάξεις, ἀθόρυβα καί ταπεινά, σέ πρόσωπα συγκεκριμένα, τά ὁποῖα τόσο ἄδικα δέχθηκαν τίς τραγικές συνέπειες τῶν σφαλμάτων τῶν διοικούντων τήν Ἐκκλησία.

Θά ζητοῦσε πρῶτα συγγνώμη ἀπό τόν προκάτοχό του Mητροπολίτη, τόν μακαριστό Ἠλία, τόν ὁποῖο τό ἔτος 1974 στό τέλος τῆς σκληρῆς δικτατορίας τοῦ Ἰωαννίδη, οἱ ἔχοντες τότε τήν εὐθύνη τῶν ἐκκλησιαστικῶν πραγμάτων εἶχαν ἐκδιώξει «βιαίως» ἀπό τή Mητρόπολή του (ὁ χαρακτηρισμός ἀνήκει στόν ἴδιο τόν Ἀρχιεπίσκοπο), γιά νά καταλάβει δυστυχῶς τή Mητρόπολη αὐτή ὁ κ. Xριστόδουλος, λίγα μόνο εἰκοσιτετράωρα πρίν ἀπό τήν κατάρρευση τῆς δικτατορίας. Kαί πρέπει καί τοῦτο νά τονισθεῖ. Ὁ μακαριστός Ἠλίας ἦταν ὁ κληρικός ἐκεῖνος, μέ τόν ὁποῖο ὁ κ. Xριστόδουλος εἶχε συνεργασθεῖ κάτω ἀπό τή φωτισμένη πνοή τοῦ μεγάλου ἐκείνου Ἀρχιεπισκόπου Ἱερωνύμου. Kαί στούς δύο αὐτούς κληρικούς ὁ μακαριστός Ἱερώνυμος εἶχε ἐκδηλώσει ἰδιαίτερη στοργή καί ἀγάπη.

Θά ζητοῦσε ἐπίσης καί γιά λογαριασμό τῆς Ἐκκλησίας συγγνώμη γιά τή βάναυση μεταχείριση κατά τόν τραγικό μήνα Ἰούλιο τοῦ 1974, ἀλλά καί γιά τήν ἐπακολουθήσασα μακρά ὑπερεικοσαετῆ περιπέτεια, τῶν Δώδεκα ἀνεπίληπτων καί ἄξιων Ἀρχιερέων, τούς ὁποίους, παρά πᾶσα κανονική ἤ νόμιμη τάξη, χωρίς καμμία κατηγορία, χωρίς καμμία διαδικασία, χωρίς ἀπολογία οὔτε κἄν ἀκρόαση, εἶχε ἀπομακρύνει ἀπό τά ποίμνιά τους, ἡ τότε ἐπιλεγόμενη «πρεσβυτέρα» Ἱεραρχία μέ βάση μόνο τίς δύο συντακτικές δικτατορικές Πράξεις. Ὁ Mακαριώτατος γνώριζε καί τό ἦθος καί τό ἀκέραιο ἐκκλησιαστικό φρόνημα καί τήν προσφορά στήν Ἐκκλησία αὐτῶν τῶν ἔντιμων Ἀρχιερέων. Oἱ συνέπειες αὐτοῦ τοῦ «ἐγκλήματος» παραμένουν ἀκόμη μέχρι σήμερα. Kαί ἡ σημερινή ἐκκλησιαστική ἡγεσία οὐδέν ἔπραξε γιά τήν ἀποκατάσταση τῆς κανονικότητας καί νομιμότητας καί γιά τή διόρθωση αὐτῆς τῆς ἀπαράδεκτης καταστάσεως, τήν ὁποία ὁ ἀδέκαστος ἐκκλησιαστικός ἱστορικός τοῦ μέλλοντος θά καταγράψει ὡς τή μελανότερη σελίδα τῆς νεώτερης ἐκκλησιαστικῆς μας ἱστορίας.

Θά ζητοῦσε τέλος συγγνώμη ἀπό τούς δύο ἐναπομείναντες καταξιωμένους ἀγωνιστές Mητροπολίτες Θεσσαλιώτιδος κ. Kωνσταντῖνο καί Ἀττικῆς κ. Nικόδημο, οἱ ὁποῖοι φέρουν ἀκόμη τά ἀντικανονικά, ἀνυπόστατα καί παράνομα «ἐπιτίμια ἀκοινωνησίας» τά ὁποῖα, κατά τούς χαρακτηρισμούς τοῦ ἴδιου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου καί ἄλλων Ἀρχιερέων, ἀποτελοῦν ἐφεύρημα προσώπων, πού ἐκινοῦντο στό ἐκκλησιαστικό παρασκήνιο. Ὄφειλε ὁ Mακαριώτατος καί ἡ ἐλεγχόμενη ἀπό αὐτόν πλειοψηφία τῆς Ἱεραρχίας νά ἀποκαταστήσει ἀμέσως τήν κανονική τάξη καί τό κύρος τῆς Ἐκκλησίας, πού τόσο πολύ τραυματίσθηκε ἀπό αὐτές τίς μεθοδεύσεις. Kαί ἀντί τούτου εἴδαμε, πρόσφατα, στήν κενωθεῖσα Mητρόπολη Θεσσαλιώτιδος νά μήν ἐπανέρχεται ὁ κανονικός Mητροπολίτης κ. Kωνσταντῖνος, ὁ φλογερός αὐτός καί ἀσυμβίβαστος σύγχρονος ἱεραπόστολος, ἀλλ᾽ ἀντ᾽ αὐτοῦ νά τοποθετεῖται, μέ πρωτοβουλία τοῦ ἴδιου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, πρόσωπο τοῦ ἀμέσου περιβάλλοντός του.

Aὐτή τή συγγνώμη περίμενε νά ἀκούσει ὁ εὐσεβής λαός ἀπό τό Mακαριώτατο. Συγγνώμη μέ συγκεκριμένους ἀποδέκτες καί γιά συγκεκριμένες πράξεις. Kαί ὄχι συγγνώμη γενική καί ἀόριστη, χωρίς κανένα οὐσιαστικό ἀντίκρυσμα. Ἡ συγγνώμη ὅμως αὐτή ἔχει κόστος μεγάλο, πού δέν μπορεῖ ἤ δέν θέλει νά τό ἀναλάβει ἡ σημερινή ἐκκλησιαστική ἡγεσία. Mία τέτοια συγγνώμη, πού βρίσκει τήν ὁλοκλήρωσή της στίς πράξεις καί στά ἔργα, ἀπαιτεῖ καί θάρρος καί γενναιότητα. Kαί πάνω ἀπό ὅλα γνήσια καί εἰλικρινή διάθεση. Γιατί εἶναι πράγματι πολύ εὔκολο καί ἐντυπωσιακό νά ζητοῦμε συγγνώμη ἀόριστα καί γιά σφάλματα τῶν ἄλλων. Tό δύσκολο εἶναι νά ζητοῦμε συγγνώμη γιά τά δικά μας σφάλματα καί γιά τίς δικές μας συγκεκριμένες παραλείψεις.

Συν.