† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Δεν ήταν ο εκλεκτός της Χούντας ο Ιερώνυμος
Έχει τεχνηέντως διαδοθεί από πολλών ετών ότι ο αοίδιμος Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος ήταν ο εκλεκτός της Χούντας των συνταγματαρχών. Εκκλησιαστικοί και άλλοι κύκλοι συντηρούν αυτόν τον χαρακτηρισμό, που όμως αποδεικνύεται ό τ ι ε ί ν α ι ψ έ μ μ α κ α ι σ υ κ ο φ α ν τ ί α, για να μειώσουν την πνευματική του ακτινοβολία.
Ο καθηγητής κ. Μάρκος Σιώτης πριν κοιμηθή ο αείμνηστος Ιερώνυμος του απεκάλυψε τα περιστατικά για τις διαθέσεις των στρατιωτικών ως προς την εκλογήν του και τα επανέλαβε σε δημοσίαν διάλεξί του.
1) Στον ογκώδη τόμον «ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ ο Αρχιεπίσκοπος των Αποστολικών Οραματισμών» Αθήνα 1990, του σεβ. Μητροπολίτου Αττικής και Μεγαρίδος κ. Νικοδήμου και στη σελίδα 264, διαβάζουμε τα κατωτέρω για την εκλογή του Ιερωνύμου:
«Για μια ολόκληρη εικοσαετία ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος σήκωσε τόν σταυρό του διωγμού και της κατακραυγής, πως ήταν ο εκλεκτός της Χούντας. Και δεν ήξερε κανένας ούτε ο ίδιος ποια είναι η ιστορική αλήθεια.
Δυο χρόνια πριν κλείσει τα μάτια, έμαθε την αλήθεια.
Άνθρωποι που τον αγαπούσαν και τον σέβονταν, την είχαν κρατήσει μυστική. Στα πρώτα χρόνια τούς αρκούσε η χαρά, πως ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος ευαγγελιζόταν το μήνυμα και τη Χάρη του Σταυρού στον σύγχρονο καταπροδωμένο ελληνισμό. Και, στα κατοπινά, στα χρόνια της έμπονης λιτανείας του, δε θέλησαν να προσθέσουν πληγές στην τραυματισμένη ψυχή του.
Στο τέλος, κάποιος φίλος και παλιός συνεργάτης το τόλμησε:
Γράφει ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος στις σημειώσεις του:
«Από των πρώτων ημερών της εκλογής μου ως Αρχιεπισκόπου Αθηνών αντιμετώπιζα μίαν απορίαν. Πώς η Κυβέρνησις της 21ης Απριλίου του 1967, ενώ εθεωρείτο ότι με εξετίμα ως μέλλοντα Αρχιεπίσκοπον, μου έφερε τόσα εμπόδια εις το έργον μου. Η απορία μου αυτή μού ελύθη προσφάτως, ως εξής:
Ένα πρωί του 1986 δέχθηκα στο Γραφείο της Διεθνούς της Αγάπης μια απροσδόκητη επίσκεψη. Ήταν ο κατά το έτος 1967 Γενικός Διευθυντής Θρησκευμάτων και Βασιλικός Επίτροπος στην Ιερά Σύνοδο, καθηγητής του Πανεπιστημίου κ. Μάρκος Σιώτης. Είναι συμπατριώτης μου και τον εκτιμώ πολύ για την σοβαρότητά του και τη μεγάλη του σύνεσι. Τον είδα με πολλήν χαράν, διότι είχα να τον ιδώ πολλά χρόνια. Μου ανεκοίνωσε ότι είχε κάτι, έστω και τόσον καθυστερημένα να μου πη από την Συνεδρίαν της Ιεράς Συνόδου. Ενόμιζα, πως θα μου πη κάτι απ’ την περίοδο του προκατόχου μου, μακαρίτη Χρυσοστόμου του Β΄ σχετικώς με τας σχέσεις του με τον επίσης μακαριστόν Πατριάρχην Αθηναγόραν τον Α΄, με τον οποίον ευρίσκοντο εις σοβαράν και δημοσίαν διάστασιν.
Άρχισε λοιπόν να μου διηγήται τα της συνεδρίας της Ιεράς Συνόδου κατά την ημέραν της εκλογής μου ως Αρχιεπισκόπου και τα οποία εις χονδράς γραμμάς είχαν ως εξής: Εις την Συνεδρίασιν την προεδρίαν είχεν ο τότε Μητροπολίτης Πατρών. Η Συνεδρίασις ήρχισεν εις τας 9 π.μ. Το κυριώτερον δε θέμα της Ημερησίας Διατάξεως ήτο η εκλογή του νέου Αρχιεπισκόπου. Η εκλογή ετελείωσε γρήγορα με πλήρη ομοφωνίαν όλων των μελών, το δε τριπρόσωπον το οποίον κατήρτισαν ήταν: ο Πατρών και τοποτηρητής του Αρχιεπισκοπικού θρόνου Κωνσταντίνος, ο Τρίκκης Διονύσιος και ο αρχιμανδρίτης Ιερώνυμος. Αλλ’ οι δύο πρώτοι παρητήθησαν αμέσως υπέρ του αρχιμανδρίτου και το πρακτικόν και το έγγραφον προς το Υπουργείον διεμορφώθη χωρίς χρονοτριβήν, με την παράκλησιν των άλλων δύο υποψηφίων να επιλεγή ο τρίτος.
Η συνεδρίασις είχε φθάσει εις αυτό το σημείον, όταν ο κλητήρ της Ιεράς Συνόδου ενεφανίσθη και είπεν ότι εις το Γραφείον του Προέδρου ήλθαν οι συνταγματάρχαι και αρχηγοί της Επαναστάσεως, Γ. Παπαδόπουλος, Στ. Παττακός και Ν. Μακαρέζος και παρακαλούν να διακοπή επ’ ολίγον η συνεδρία, διά να ανακοινώσουν κάτι εις τον προεδρεύοντα. Πράγματι διεκόπη η συνεδρία, αλλ’ ο κ. Σιώτης, όπως είπε, παρεκάλεσε να υπογραφή πρώτον το πρακτικόν της εκλογής και κατόπιν να εξέλθη ο προεδρεύων, όπερ και έγινε, εκείνου εν τω μεταξύ φροντίζοντος, όπως γίνη το σχετικόν έγγραφον και διαβιβασθή εις το Υπουργείον.
Όταν κατόπιν συνήντησεν ο κ. Σιώτης τον προεδρεύοντα και τον ηρώτησεν τι ήθελαν οι επισκέπται, έλαβε την απάντησιν ότι είχον έλθει, διά να παρακαλέσουν τα μέλη της Ιεράς Συνόδου να προτιμήσουν διά την εκλογήν τον Σεβασμιώτατον τότε Μητροπολίτην Καστορίας κ. Δωρόθεον, έλαβον όμως την πληροφορίαν, ότι η εκλογή είχε τελειώσει και είχεν εκλεγή ο πρωθιερεύς των Ανακτόρων Ιερώνυμος. Εκείνοι το ήκουσαν και με αταραξίαν και αφού έγιναν οι τυπικοί αποχαιρετισμοί, έφυγον».
Η πληροφορία αυτή είναι ιδιαίτερα σημαντική. Αλλά και ενδεικτική πως ο Ιερώνυμος Κοτσώνης βρέθηκε στον Αρχιεπισκοπικό θρόνο με μια μυστική παρώθηση του Αγίου Πνεύματος, που «διασκέδασε βουλάς εθνών» (Ψαλμ. λβ΄ 10) και άνοιξε τις πύλες των αδύτων για τον πιστό θεράποντά του Ιερώνυμο.
Η εκλογή του άπλωσε ενθουσιασμό και συνήγειρε σε εκδηλώσεις αγάπης».
2) Αλλά και ο ίδιος ο Καθηγητής κ. Μάρκος Σιώτης σε ομιλία του την 22.11.1989 στη μεγάλη αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας Αθηνών, κατά το φιλολογικό μνημόσυνο με τη συμπλήρωση έτους από του θανάτου του Αρχιεπισκόπου Αθηνών Ιερωνύμου, και η οποία εδημοσιεύθη στη «ΝΕΑ ΣΙΩΝ» του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων τόμος ΠΑ΄, 1989, κατέληξε με τα εξής:
«Σεβασμιώτατοι,
Κυρίαι και Κύριοι,
......................................................................................................................
Εις το βιβλίον του «Το δράμα ενός Αρχιεπισκόπου» εκφράζει την πικρίαν του ότι δεν έτυχε της συμπαραστάσεως της τότε Κυβερνήσεως. Λυπούμαι ότι δεν είχεν εγκαίρως πληροφορηθή από αρμοδιωτέρους αυτό, το οποίον μόλις εν έτος προ του θανάτου του έμαθεν από εμέ. Ότι δηλαδή η τότε κυβέρνησις δεν τον ήθελεν απ’ αρχής. Οι ανώτεροι εκπρόσωποί της είχον καταφθάσει εις την αίθουσαν των Συνεδριών της Ιεράς Συνόδου, ενώ αύτη συνεδρίαζε με μόνον θέμα την εκλογήν του και ηξίωσαν να διακοπή η συνεδρία, προς ματαίωσιν της εκλογής του. Τούτο βεβαίως δεν έγινε, διότι κατά την ώραν της αφίξεώς των είχεν ολοκληρωθή η εκλογή. Κατ’ εμέ από της στιγμής εκείνης είχε διαγραφή το δράμα του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου. Τούτο επηύξησαν και άλλοι λόγοι, η αναζήτησίς των οποίων απόκειται εις τον ιστορικόν του μέλλοντος. Ημείς είμεθα βέβαιοι ότι η μνήμη του θα παραμείνη αιωνία, ως την εγγυάται το πολύπλευρον έργον του».
Δεῖτε καί πάλι τό περιοδικό «ΝΕΑ ΣΙΩΝ», στό τέλος τῆς ὁμιλίας, πατώντας τό παρακάτω εἰκονίδιο:
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων