Σημαντικό πατερικό κείμενο, φωτίζει ζωηρά τήν ἔννοια τῆς πίστεως, καί τή σημασία της στήν πνευματική ζωή τοῦ χριστιανοῦ.

ΑΠΟΚΤΗΣΗ ΤΗΣ ΑΛΗΘΙΝΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ

Οσίου Πέτρου του Δαμασκηνού (Φιλοκαλία)

Η αληθινή πίστη είναι θεμέλιο όλων των αγαθών και θύρα των μυστηρίων του Θεού και νίκη άκοπη των εχθρών, και πιο αναγκαία από κάθε άλλη αρετή, και φτερά της προσευχής, και κατοίκηση του Θεού μέσα στην ψυχή. Γι αυτό όποιος ποθεί να την αποκτήσει, έχει χρέος να υπομένει κάθε δοκιμασία που θα του έρθει από τους εχθρούς και από τους πολλούς και ποικίλους λογισμούς, για τους οποίους κανείς δεν μπορεί να εννοήσει τελείως, ούτε να μιλά γι αυτούς, ή να τους βρει, παρά μονάχα ο εφευρέτης της κακίας διάβολος. Αλλά ας έχει θάρρος ο άνθρωπος αυτός· γιατί αν νικήσει τους πειρασμούς που έρχονται καταπάνω του με τόση βία και συγκρατεί το νού του ώστε να μην υποχωρήσει στους λογισμούς που φυτρώνουν μέσα στην καρδιά του, θα νικήσει με μιάς όλα τα πάθη. Γιατί δεν είναι αυτός που νίκησε, αλλά ο Χριστός που ήρθε μέσα του με την πίστη. Γι αυτούς τους ανθρώπους λέει ο Χριστός ότι: «όποιος έχει πίστη σαν κόκκο σιναπιού…» (Λουκ. 17, 6).

Αλλά κι αν ο λογισμός του εξασθενήσει και υποχωρήσει, να μη δειλιάσει, ούτε να απελπιστεί, ούτε να νομίζει ότι προέρχονται από την ψυχή του εκείνα που λέγονται από τον αρχηγό του κακού, τον διάβολο. Αλλά να πράττει με επιμέλεια και υπομονή την κατά δύναμη εργασία των αρετών και τη φύλαξη των εντολών, με ησυχία και αποχή από εκούσιους λογισμούς, ώστε αφού κινήσει ο εχθρός κάθε μηχανή και φαντασία, νύχτα και ημέρα, και δει ότι δεν προσέχει στα παιχνίδια και τα σχήματα και όλα τα νοήματα, με τα οποία προσπαθεί να τον τρομάξει, ενώ δεν είναι άλλο παρά ψεύτικα παιχνίδια, να βαρεθεί και να φύγει. Και αφού μάθει από την πείρα ο εργάτης των εντολών του Χριστού την αδυναμία του εχθρού, δεν φοβάται πλέον τις μηχανές του, αλλά κάνει ανεμπόδιστα ό,τι θέλει κατά το θέλημα του Θεού, γιατί με την πίστη στερεώνεται και βοηθείται από τον Θεό, στον Οποίο πίστεψε, όπως είπε ο Κύριος: «Όλα είναι δυνατά σ’ όποιον πιστεύει» (Μάρκ. 9, 23).

Επειδή δεν είναι αυτός που πολεμά τον εχθρό, αλλά ο Θεός που φροντίζει γι' αυτόν μέσω της πίστεως, όπως λέει και ο Προφήτης: «Έχεις τον Ύψιστο ως καταφύγιό σου» (Ψαλμ. 90, 9).

Ένας τέτοιος άνθρωπος δεν φροντίζει πλέον καθόλου για τίποτε, γιατί γνωρίζει ότι «το ιππικό ετοιμάζεται για πόλεμο, αλλά από τον Κύριο θα έρθει η νίκη», όπως λέει ο Σολομών (Παροιμ. 21, 31). Και με την πίστη έχει τόλμη και επιχειρεί τα πάντα, όπως λέει ο άγιος Ισαάκ: «Απόκτησε πίστη, και με αυτή θα καταπατήσεις τους εχθρούς σου δαίμονες».

 Γιατί δεν ζει σαν αυτεξούσιος, αλλά οδηγείται σαν κάποιο κτήνος από το θέλημα του Θεού, όπως λέει ο Προφήτης: «Έγινα κοντά Σου όπως το κτήνος και είμαι παντοτινά μαζί Σου» (Ψαλμ. 72, 22-23).

Ο άνθρωπος αυτός λέει στο Θεό: «Θέλεις να με αναπαύσεις δίνοντάς μου τη γνώση Σου; Δεν αντιλέγω. Θέλεις πάλι για χάρη ταπεινώσεως να παραχωρήσεις να έχω πειρασμούς; Είμαι επίσης σύμφωνος· δεν έχω τίποτε δικό μου να κάνω. Χωρίς Εσένα ούτε θα ερχόμουν από το μηδέν στην ύπαρξη, ούτε να ζήσω, ούτε να σωθώ μπορώ. Ό,τι θέλεις κάνε το πλάσμα Σου. Πιστεύω ότι επειδή Είσαι Αγαθός, θα κάνεις αγαθά σ’ εμένα, με τους τρόπους της θείας οικονομίας Σου, και αν ακόμη για το συμφέρον μου δεν τα γνωρίζω. Μα ούτε και είμαι άξιος να τα μάθω, ούτε ζητώ να τα μάθω για να έχω ανακούφιση· ίσως να μη με συμφέρει. Ούτε τολμώ να ζητήσω ελάφρυνση από κάποιο πόλεμο, μ’ όλο που είμαι αδύνατος και με καταπονούν όλα, αφού δε γνωρίζω τι με συμφέρει.

«Εσύ γνωρίζεις τα πάντα, και όπως γνωρίζεις κάνε· μόνο να μην αποτύχω ό,τι κι αν συμβεί, αλλά είτε θέλω, είτε δεν θέλω, σώσε με· κι αυτό πάλι, αν Σου αρέσει. Εγώ δεν έχω δικό μου θέλημα. Είμαι μπροστά Σου σαν άψυχος. Την ψυχή μου εμπιστεύομαι στα αμόλυντα χέρια Σου, και σ’ αυτή τη ζωή και στη μέλλουσα.

«Εσύ, Κύριε, όλα μπορείς και όλα γνωρίζεις και κάθε καλό θέλεις για όλους, και ποθείς πάντοτε τη σωτηρία μου. Και αυτό είναι φανερό από όλες τις ευεργεσίες, που έκανες και κάνεις πάντοτε σ’ εμάς κατά χάρη, φανερά και κρυφά, όσες γνωρίζομε και όσες δεν γνωρίζομε, και από την ακατανόητη συγκατάβασή Σου σ’ εμάς, Υιέ και Λόγε του Θεού.

«Εγώ όμως ποιος είμαι που τολμώ να αναφέρομαι σε Σένα, καρδιογνώστη; Αλλά τα λέω αυτά για να γνωστοποιήσω στον εαυτό μου και στους εχθρούς μου ότι σε Σένα καταφεύγω, το λιμάνι της σωτηρίας μου. Ιδού, έμαθα από τη Χάρη Σου ότι Συ είσαι ο Θεός μου. Όχι εγώ, η Χάρη Σου εργάζεται το παν. Γιατί δεν γνωρίζω να έκανα ποτέ κανένα καλό, παρά πλήθη κακών, και γι αυτά πέφτω μπροστά σε Σένα με το σχήμα του δούλου, επειδή με αξίωσες να μετανοώ, και επειδή είμαι δούλος Σου και παιδί της δούλης Σου.

«Αλλά μη με αφήσεις, Κύριέ μου, Κύριε Ιησού Χριστέ, Θεέ μου, να κάνω ή να λέω ή να σκέφτομαι εκείνα που δεν θέλεις· όπως θέλεις, ελέησέ με. Ελέησέ με όπως γνωρίζεις. Πιστεύω, Κύριε, ότι ακούς την ελεεινή μου αυτή φωνή. Βοήθησέ με στην απιστία μου. Εσύ που μου χάρισες τη ζωή και με αξίωσες να είμαι Χριστιανός. Το θεωρώ πολύ μεγάλο που με κάλεσες να γίνω Χριστιανός. Όπως είπες, Κύριε, σε κάποιον από τους δούλους Σου: «Είναι μεγάλη τιμή σου το ότι καλείσαι με το Όνομά μου» (Ησαίας 49, 6). Αυτό είναι το καλύτερο σε μένα από όλες τις βασιλείες της γης και του ουρανού, μόνο να μην αποτύχω να καλούμαι με το γλυκύτατο Όνομά Σου. Πολυέλεε Κύριε, Σε ευχαριστώ».