† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 333, Ἰανουάριος / Φεβρουάριος 2014
ΜΥΘΟΙ ΚΑΙ ΑΛΗΘΕΙΕΣ |
Ἡ στάση
τοῦ Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
στό
ἐκκλησιαστικό πρόβλημα
1. Μετά τίς ἀποφάσεις τοῦ Σ.τ.Ε.
(Φωτογραφία: Μητροπολίτης Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος, 1η Λειτουργία μετά ἀπό ἀπόφαση ΣτΕ: Παναγία Ἐλευθερώτρια Κοκκιναρᾶ Ἀττικῆς, 25 Μαρτίου 1991)
Ἀρχιμ. Εἰρηναίου Μπουσδέκη
Σκοπός αὐτῆς τῆς στήλης εἶναι νά ἀντιμετωπίσει μέ τεκμηριωμένο τρόπο κάποιους μύθους πού προβλήθηκαν καί προπαγανδίσθηκαν γύρω ἀπό τή στάση τοῦ μακαριστοῦ μητροπολίτη Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου στό ἐκκλησιαστικό πρόβλημα. Μύθους πού παρουσιάστηκαν ὡς γεγονότα πραγματικά γιά νά ἐπηρεάσουν τίς συνειδήσεις τῶν ἁπλῶν πιστῶν μελῶν τῆς Ἐκκλησίας.
Μέ τούς μύθους αὐτούς ἔγινε ἡ προσπάθεια νά στιγματιστεῖ ὁ ἀγωνιστής ἐπίσκοπος ὡς σκληρός, ἄτεγκτος, ἀπόλυτος, ἀδιάλλακτος, ἀνυποχώρητος, ἀρνούμενος νά ἐπικοινωνήσει, νά συνεργαστεῖ, νά συνδιαλλαγεῖ μέ τούς ἄλλους μητροπολίτες καί νά καταλήξει σέ μιά συναινετική λύση. Μέ ἄλλα λόγια, φορτώθηκε ὅλο τό βάρος τῆς μή ἐπιλύσεως τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ προβλήματος ἐκεῖνος, ἐνῶ παρουσιάσθηκαν τόσο ἡ πλευρά τῆς διοικήσεως τῆς Ἐκκλησίας ὅσο καί οἱ ἐπίσκοποι πού κινήθηκαν παρά τούς Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας καί τοῦ ἰσχύοντος νομοθετικοῦ πλαισίου ἀθώοι.
Ἕνας μῦθος καταρρίπτεται, ὅταν κάποιος ἀφήσει ἄπλετο φῶς νά φωτίσει τά πάντα. Μόνο στό φῶς τῆς ἀλήθειας ἀποκαλύπτονται τά ψέματα τοῦ σκότους καί οἱ σκοτεινές ἰδιοτέλειες αὐτῶν πού ρίχνουν τή λάσπη, γιά νά καλύψουν τήν αὐθαιρεσία καί τήν παρανομία τους.
Ὅταν ὅμως κάποιος παρανομεῖ, ἐνώπιον Θεοῦ καί ἀνθρώπων, καί συνεχίζει τήν πτώση του ρίχνοντας τήν ἐνοχή καί τίς εὐθῦνες στό ἀθῶο θύμα του, μέ τήν κατασυκοφάντησή του, ἡ ἐνοχή του, γιά τή δεύτερη αὐτή πτώση του, εἶναι ἀκόμα μεγαλύτερη.
Σκοπός ὅμως δικός μας δέν εἶναι νά ρίξουμε εὐθῦνες καί νά στιγματίσουμε ἀνθρώπους, ἀλλά νά ἀποδείξουμε τό ψέμα τῶν ἰσχυρισμῶν κατά τοῦ Ἀττικῆς Νικοδήμου, κι ἔτσι νά ἀποκαταστήσουμε τήν ἀλήθεια. Ἡ προσπάθειά μας αὐτή θά γίνει μέ ἀδιαμφισβήτητα ντοκουμέντα πού ἀποδεικνύουν τό ἀληθές τῶν γραφομένων.
Θά περιορίσουμε τήν κατάρριψη αὐτῶν τῶν μύθων στήν περίοδο μετά τίς ἀποφάσεις τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας (Σ.τ.Ε.) -1990. Μέχρι τότε ὁ μακαριστός μητροπολίτης μας στιγμάτιζε τήν Κανονική ἐκτροπή στά πράγματα τῆς Ἐκκλησίας μέ τήν ἔκπτωση τῶν 12 μητροπολιτῶν καί καλοῦσε τήν Ἐκκλησία νά ἐπανεντροχιαστεῖ στά πλαίσια τῶν Κανόνων. Παράλληλα, ἀπαιτοῦσε ὡς Ἕλληνας πολίτης νά ἔχει τή δυνατότητα τῆς δικαστικῆς προστασίας. Νά μπορεῖ ἐνώπιον ἑνός διοικητικοῦ δικαστηρίου (τοῦ Σ.τ.Ε.) νά προσβάλει τίς παράνομες πράξεις τῆς Ἐκκλησίας, ἀφοῦ ὁ μητροπολίτης εἶναι ὄργανο διοικήσεως ἑνός Νομικοῦ Προσώπου Δημοσίου Δικαίου -τῆς μητροπόλεώς του. Ὅταν, 14 χρόνια μετά τήν ἔκπτωσή του, τοῦ δόθηκε ἡ δυνατότητα νά κριθεῖ ἀπό τό ἀνώτατο δικαστήριο ἡ ὑπόθεσή του, βρέθηκε, τό 1990, μέ μιά ἀπόφαση τοῦ Σ.τ.Ε., δικαιωμένος. Τό Σ.τ.Ε. ἔκρινε τίς πράξεις ἐκπτώσεώς του καί τῶν ἄλλων ἕνδεκα ἀδελφῶν του (ὅσων βρίσκονταν στή ζωή καί ὅσων εἶχαν φύγει μέ τήν πικρία στά χείλη) παράνομες καί τόν ἴδιο (καί τούς ἄλλους 6 ἐπιζῶντες) νόμιμο μητροπολίτη στή μητρόπολή του.
Δίνουμε σήμερα ἕνα ντοκουμέντο πού ἀποτελεῖ τό πρῶτο κείμενο τῶν 6 ἐκ τῶν 7 ἐπιζώντων [σ.σ. ὁ μητροπολίτης Διδυμοτείχου καί Ὀρεστιάδος Κωνσταντῖνος, ζήτησε, μόνο ἄν λυθεῖ τό θέμα τῶν ἄλλων 6, νά παραιτηθεῖ λόγῳ γήρατος, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ, ὅμως, τοῦ ἔστειλε ἀμέσως χαρτί ὅτι ἀποδέχεται τήν παραίτησή του] μετά τίς πρῶτες (13 τόν ἀριθμό) αὐτές ἀποφάσεις τοῦ Σ.τ.Ε., πού δημοσιεύτηκαν στίς 30 Ὀκτωβρίου 1990. Ἀπευθύνεται ἀπό τούς 6 πρός τήν Ἱερά Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος. Τό μόνο πού λέμε προκαταβολικά εἶναι ὅτι τό κείμενο αὐτό γράφηκε σέ συγκέντρωση τῶν 6 μητροπολιτῶν στό γραφεῖο τοῦ νομικοῦ συμβούλου τους καί γράφηκε ἀπό τόν μακαριστό Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημο. Κείμενο τοῦ Νικόδημου εἶναι αὐτό πού θά διαβάσετε παρακάτω, τό ὁποῖο ἐνέκρινε καί προσυπόγραψε ἡ ὁμήγυρη. [σ.σ. Δεῖγμα τῆς γραφῆς τοῦ κειμένου ἀπό τόν Νικόδημο βλέπουμε καί στήν παράγραφο 3 πού ἔχει τή λέξη “ἀφίνει” μέ “ι” κάτι πού συνήθιζε σάν ἄλλο τῦπο γραφῆς]
“Ἐν Ἀθήναις τῇ 5ῃ Νοεμβρίου 1990
Πρός τήν
Ἁγίαν καί Ἱεράν Σύνοδον
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Εὐσεβάστως καί κατά ἱερόν ἐπισκοπικόν καθῆκον, γνωστοποιοῦμεν εἰς τήν Ἱεράν Σύνοδον τάς ἀκολούθους προθέσεις καί ἀποφάσεις μας.
1. Ἡ πρόσφατος ἀπόφασις τοῦ Ἀνωτάτου Διοικητικοῦ Δικαστηρίου τῆς χώρας, τοῦ Συμβουλίου τῆς Ἐπικρατείας, ἀκύρωσε τόσον τήν ἀπόφασιν ἐκπτώσεως ἀπό τῶν Ἀρχιερατικῶν μας θρόνων, τήν ὁποίαν εἶχε λάβει τό συνοδικόν σχῆμα τοῦ πρώτου ἑξαμήνου τοῦ 1974, ὅσον καί τά προεδρικά διατάγματα, τά ὁποῖα συνώδευσαν τήν ἀπόφασιν αὐτήν. Συνέπεια τῶν ἀκυρωτικῶν αὐτῶν ἀποφάσεων εἶναι ὅτι ἡμεῖς ἐπανερχόμεθα εἰς τήν πρό αὐτῶν κατάστασιν, δηλαδή εἰς τήν κανονικήν καί νόμιμον θέσιν τῶν ποιμεναρχῶν τῶν Ἱερῶν μας Μητροπόλεων. Ὑπόχρεοι εἰς τήν ἐφαρμογήν αὐτῶν τῶν ἀποφάσεων καί μέ προσευχήν καί ἐπίκλησιν τοῦ Παναγίου Πνεύματος μεταβαίνομεν εἰς τάς ἐπαρχίας μας πρός ἄσκησιν τῆς ἱερᾶς καί ὑπευθύνου διακονίας μας.
2. Εἰς τήν ὁριακήν ταύτην καμπήν τῆς προσωπικῆς μας ἱστορίας καί, ὅπως πιστεύομεν, καί τῆς συγχρόνου ἱστορίας τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος ἐπιθυμοῦμεν νά δηλώσωμεν εἰς ὅλους τούς ἀδελφούς Ἱεράρχας ὅτι πρόθεσίς μας καί διακαής πόθος μας εἶναι ἡ ἐπούλωσις τῶν πληγῶν καί ἡ ἀποκατάστασις τῆς ἑνότητος τοῦ σώματος τῆς Ἑλληνικῆς Ἱεραρχίας. Τήν στιγμήν ταύτην μέ δυναμικήν κίνησιν, κατενώπιον τοῦ Ἀρχιποίμενος Ἰησοῦ Χριστοῦ, παραμερίζομεν τάς πικρίας, τάς ὁποίας ἐκέρασεν εἰς ἡμᾶς ἡ δεκαεπταετής περιπέτεια καί ὁραματιζόμεθα τήν ἐν ἀγάπῃ καί ἀληθινῇ κοινωνίᾳ Χριστοῦ συμμετοχήν εἰς τό ζωοπάροχον Ποτήριον τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Ἐπιθυμοῦμεν "σπουδάζοντες τηρεῖν τήν ἑνότητα τοῦ Πνεύματος ἐν τῶ συνδέσμῳ τῆς εἰρήνης" νά αὐξήσωμεν "εἰς Αὐτόν τά πάντα". Οἱ καιροί εἶναι τόσον δύσκολοι, ὥστε ἡ διάσπασις καί ἡ ἀντιπαράθεσις εἰς τούς κόλπους τῆς Ἱεραρχίας νά ἀποτελῇ παράτολμον καί ἐπικίνδυνον κίνησιν. Ἡμεῖς, ὅπως θά ἔχετε διαπιστώσει, ἀπεφύγαμεν καθ' ὅλας αὐτάς τάς ἡμέρας ὁποιανδήποτε ὀξείαν ἀνακοίνωσιν, πρός τόν σκοπόν νά διευκολύνωμεν τήν προσέγγισιν καί τήν ἐν ἀγάπῃ συνεννόησιν. Καί εἴμεθα βέβαιοι ὅτι ἀπό ὅλους τούς συναρχιερεῖς μας θά ἐκτιμηθῇ ἡ πρωτοβουλία μας αὐτή καί θά καταβληθῇ προσπάθεια οἰκοδομῆς τῆς ἐν Χριστῶ κοινωνίας καί ἑνότητος.
3. Δέν ἀγνοοῦμεν ὅτι ἡ ἐκδοθεῖσα ἀπόφασις ἀφίνει ἐκθέτους Ἀρχιερεῖς, οἱ ὁποῖοι ἐπί ἔτη παρεδρεύουν εἰς τό Ἱερόν Θυσιαστήριον. Δέν ἐπιχαίρομεν δι’ αὐτό. Ἔχοντες θησαυρισμένην εἰς τήν καρδίαν μας τήν ὀδύνην τῶν δεκαεπτά ἐτῶν, δέν ἐπιθυμοῦμεν νά γευθῇ οἱοσδήποτε ἐκ τῶν συλλειτουργῶν μας παρομοίαν ταλαιπωρίαν. Καί δηλοῦμεν ὅτι μεθ’ ὅλου τοῦ σώματος καί ἐν ἐκτενεῖ ἐπικλήσει τοῦ Παναγίου Πνεύματος θά ἀναζητήσωμεν τήν συντομωτέραν καί προσφορωτέραν μεθόδευσιν πρός ἀποκατάστασιν ἀμετακλήτου ἑνότητος καί ἀληθοῦς συμπνοίας εἰς τό ἀνώτατον κλιμάκιον τῆς Ἐκκλησιαστικῆς ἡγεσίας.
Μετά τῆς ἐν Κυρίῳ ἀγάπης καί τοῦ προσήκοντος σεβασμοῦ
Ἐλάχιστοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί
Ὁ Ζακύνθου Ἀπόστολος
Ὁ Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος
Ὁ Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικόδημος
'Ὁ Λαρίσης Θεολόγος
Ὁ Παραμυθίας Παῦλος
'Ὁ Τρίκκης καί Σταγῶν Σεραφείμ”
Βλέπετε τό πνεῦμα τοῦ Ἀττικῆς Νικοδήμου καί τῶν ἀδελφῶν του τή στιγμή πού ἔχουν πετύχει μιά μεγάλη νίκη κατά τῆς αὐθαιρεσίας καί τῆς παρανομίας στήν Ἐκκλησία. Χωρίς ζητωκραυγές καί ἐξαλλοσύνες. Δίχως πνεῦμα μίσους καί ἐκδικητικότητας κατά τῶν ἐπισκόπων πού τούς βασάνισαν 17 ὁλόκληρα χρόνια. Οὔτε μέ πολεμική διάθεση γιά ἐπίλυση διαφορῶν μέ τή βία. Ξεδιπλώνουν μέ λιτότητα τίς προθέσεις καί τούς πόθους τους μετά τίς δικαστικές ἀποφάσεις:
-τόν παραμερισμό τῶν πικριῶν πού γεύτηκαν
-τήν ἀποφυγή τῆς ὀξύτητας ἐξ ἀρχῆς γιά τήν διευκόλυνση τῆς προσέγγισης καί συνεννόησης μεταξύ τῶν δύο πλευρῶν
-τήν διάθεση γιά ἐπούλωση τῶν πληγῶν
-τήν ἐπιδίωξη ἀποκατάστασης τῆς ἑνότητας στό σῶμα τῆς Ἱεραρχίας
-τήν θερμή θέληση γιά συμμετοχή, ἐν ἀγάπῃ καί ἀληθινῇ κοινωνία, στό ποτήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας ὅλων τῶν ἐπισκόπων
-τήν ρητή διατύπωση πώς δέν ἐπιθυμοῦν νά περάσουν τήν ἴδια περιπέ- τεια -τῆς ἔκπτωσης ἀπό τούς θρόνους τους- μέ τή δική τους, οἱ θιγόμενοι, ἀπό τίς ἀποφάσεις τοῦ Σ.τ.Ε., διάδοχοί τους στούς θρόνους τους
-καί τέλος, τήν ἀποφασιστικότητά τους ἀναζήτησης ἐν Πνεύματι Ἁγίῳ τῆς πιό σύντομης καί πιό πρόσφορης μεθόδευσης πού θά ὁδηγήσει στήν ἀμετάκλητη ἑνότητα στό κλιμάκιο τῆς Ἱεραρχίας τῆς Ἐκκλησίας.
Μέ αὐτό τό ἤπιο, συναινετικό, ἑνωτικό καί Ἁγιοπνευματικό κλίμα ξεκίνησαν τίς συνεννοήσεις μέ τή διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας μετά τίς ἀποφάσεις τοῦ Σ.τ.Ε. οἱ 6 μητροπολίτες, καί ἐκφραστής στό παραπάνω κείμενο αὐτοῦ τοῦ κλίματος αὐτός πού τό ἔγραψε, ὁ Ἀττικῆς Νικόδημος.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων