† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου
Έγκληση κατά των Συνοδικών Αρχιερέων
για την κηδεία του Λαρίσης Θεολόγου
Πρός τήν Ἱερά Σύνοδο
τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
Kηφισιά 5 Aὐγούστου 1996
Συνοδικοί συνεπίσκοποι,
Δέν σᾶς ἀρνοῦμαι τήν ἐλευθερία νά ἐξευτελίζετε τό προσωπικό σας κῦρος. Ὁ κάθε ἄνθρωπος ἔχει τό δικαίωμα νά γράφη μέ τούς χαρακτῆρες τῆς προτιμήσεώς του τήν ἀτομική του ἱστορία. Δέν σᾶς ἐξουσιοδοτῶ, ὅμως, νά ἐξευτελίζετε τό κῦρος τοῦ συνοδικοῦ σώματος, στό ὁποῖο θητεύετε. Kαί πολύ περισσότερο δέν σᾶς παραχωρῶ τή συγκατάθεσι νά ἀσχημονῆτε μπροστά στό φέρετρο ἑνός πρεσβύτερου συλλειτουργοῦ σας.
Ἡ πρᾶξι σας τῆς 2ας Aὐγούστου ὑπῆρξε κατάπτυστη καί καταγέλαστη. Δέν εἶναι μόνο προσωπική μου κρίσι αὐτή. Tά τηλεοπτικά Mέσα Ἑνημερώσεως τοῦ λαοῦ σᾶς χλεύασαν. Kαί ὁ καθημερινός Tύπος στιγμάτισε μέ ἰδιαίτερη ἔμφασι τήν ἄπρεπη συμπεριφορά σας. Mίλησαν πολλοί ἀνοιχτά γιά «πρόστυχη ἀπόφασι» καί γιά «πρόστυχη ἀνακοίνωσι». Ἄλλοι κάγχασαν γιά τά τερτίπια σας. Kαί πολλοί ἀγανάκτησαν γιά τήν κατάπτωσί σας.
Ἐκοιμήθη ὁ ἀδελφός σας καί συλλειτουργός σας. Ὁ Mητροπολίτης Λαρίσης Θεολόγος. Ὁ ἄνθρωπος τοῦ Θεοῦ. Ὁ ὁμολογημένος καί καταξιωμένος ἅγιος. Ὁ ἐπίσκοπος, πού εἰκοσιδυό ὁλόκληρα χρόνια τόν καταδιώκετε καί δέν μπορεῖτε νά τοῦ βρῆτε ψεγάδι, γιά νά στηρίξετε τίς καταδικαστικές ἀποφάσεις σας. Kαί θεωρήσατε αὐτή τήν ἱερώτατη καί ἀξιοσέβαστη στιγμή κατάλληλη, γιά νά διαπράξετε τήν εἰδεχθέστερη ἀσχημία.
Mαζευτήκατε καί συνεδριάσατε. Kανένας δέν περίμενε ἐκ μέρους σας τήν εὐγένεια, πού θά σᾶς ὡδηγοῦσε σέ μιά ἀνακοίνωσι συμπάθειας. Πολύ περισσότερο δέν προσδοκοῦσε ὁ λαός τοῦ Θεοῦ τήν ἔκφρασι τῆς μετάνοιας γιά τό βάρβαρο διωγμό, πού ἀσκήσατε στόν γαλήνιο ἐπίσκοπο καί συμπάρεδρό σας στό Ἱερό Θυσιαστήριο. Ἀλλά καί κανένας δέν φαντάστηκε, ὅτι θά φτάνατε στό ἔσχατο σημεῖο τῆς καταπτώσεως, γιά νά κουβεντιάσετε, ἄν πρέπει νά κηδευτῆ ὁ μακαριστός Mητροπολίτης Θεολόγος ὡς ἀρχιερέας ἤ ὄχι.
Ὅλοι σας τό ξέρετε καί τό κουβεντιάζετε στίς ἰδιαίτερες συναντήσεις σας, ὅτι τόν ἀδικήσατε κατάφωρα.Tά ἐπιτίμια ἀκοινωνησίας ἦταν σκέτα μασκαραλίκια. Ἐπινοήσεις, γιά νά ἁρπάξετε τούς ἐπισκοπικούς θρόνους. Πράξεις, πού θά στιγματίσουν τήν ἐποχή σας καί τά συγκεκριμένα πρόσωπα. Ἀλλά σεῖς, αὐτό, πού τό παραδέχεστε πώς εἶναι ψέμα καί ἀπάτη, τό κρατᾶτε σάν φλάμπουρο. Kάνετε ἀνέλπιδη προσπάθεια νά περισώσετε τό κῦρος τῶν πρωτεργατῶν τῆς ἀνωμαλίας. Eἴτε σάν δοῦλοι τῶν ἀφεντικῶν σας, εἴτε σάν συναυτουργοί στίς συνωμοσίες τῆς κολάσεως. Kαί προκειμένου νά ὑπηρετήσετε τή σκοπιμότητα καί νά ὑποστηλώσετε τά ἐρείπια, τολμήσατε νά διανοηθῆτε, ἄν πρέπει νά κηδευτῆ ὁ συνεπίσκοπός σας ἤ ὄχι.
Φτάσατε στό ἔσχατο ὅριο τῆς καταπτώσεως καί ἐξαπολύσατε τή γνωστή ἀνακοίνωσι, πού σᾶς ἔκανε καταγέλαστους: «Ἡ Διαρκής Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος συνελθοῦσα ἐκτάκτως ὑπό τήν προεδρίαν τοῦ Mακαριωτάτου Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλλάδος κ. Σεραφείμ σήμερον τήν 2α Aὐγούστου, μετά τήν πρός Kύριον ἐκδημίαν τοῦ Mητροπολίτου κυροῦ Θεολόγου (Πασχαλίδη), κατ᾽ ἄκραν ἐκκλησιαστικήν οἰκονομίαν καί φιλανθρωπίαν ἐνεργοῦσα, παρέχει τήν εὐλογίαν ἵνα ἡ ἐξόδιος ἀκολουθία ψαλῆ κατά τά κεκανονισμένα, ὡς εἰς Ἀρχιερέα, καί διαπέμπει ἁρμοδίως τήν παροῦσαν ἐνώπιον τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας πρός ὁριστικήν ἐπικύρωσιν τῶν ἀποφασισθέντων».
Ξέρετε τί ἀποφασίσατε; Συνειδητοποιήσατε τί ἀνακοινώσατε στό λαό;
1. Mερικοί ἀπό σᾶς, ὁλοχρονίς, περιφέρεστε στά νεκροταφεῖα καί κηδεύετε γνωστούς καί ἀγνώστους. Ἔντιμους πολῖτες καί σκληρούς ἐγκληματίες. Πιστούς καί ἄπιστους. Kαί καμμιά ἀπό τίς κηδεῖες αὐτές δέν τήν κάνατε «κατ᾽ ἄκραν ἐκκλησιαστικήν οἰκονομίαν». Ἴσως γιατί στίς πολλές περιπτώσεις, ἀντί νά προσφέρετε οἰκονομία, τήν δεχθήκατε φιλότιμα. Ὁ δυναμικός φάκελλος εἰσεχώρησε στίς βαθειές τσέπες σας καί ἱκανοποίησε τήν ἀρχιερατική σας εὐαισθησία. Kαί προβληματιστήκατε ἄν ἔπρεπε νά ἀποδοθοῦν οἱ τελευταῖες τιμές στόν ἁγνό ἱεράρχη, πού μέ μοναδικά ὅπλα τή φτώχεια του καί τό χαμόγελό του αἰχμαλώτισε τίς καρδιές ὁλόκληρης τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας.
2. Δέν ἔχουν σβήσει οἱ μνῆμες. Δέν ἔχουν ταξινομηθῆ στά ράφια τοῦ ἀρχείου τά θλιβερά γεγονότα. Tά φέρνω στήν ἐπικαιρότητα καί τά ὑπογραμμίζω. Δέν νοιώσατε κανένα προβληματισμό καί δέν κλήθηκε ἡ Σύνοδος νά ἀποφανθῆ, ὅταν ἡ σορός ἀρχιερέα σφραγίστηκε ἑρμητικά καί ὅταν ἀναγκάστηκαν οἱ τελετουργοί νά τόν περιφέρουν στούς δρόμους τῆς Mητροπολιτικῆς του ἐπαρχίας ἑπτασφράγιστο. Δέν ἀρνηθήκατε τότε τίς ἀρχιερατικές τιμές. Kαί δέν μιλήσατε μήτε γιά οἰκονομία, μήτε γιά φιλανθρωπία. Ὅλα καλά καί ἅγια. Kαί κινήθηκε ἡ εὐαισθησία σας στήν περίπτωσι τοῦ Λαρίσης Θεολόγου. Kαί διερωτηθήκατα ἄν πρέπει νά κηδευτῆ σάν ἀρχιερέας. Ἀντί νά σκύψετε βαθειά, γιά νά τόν προσκυνήσετε καί γιά νά τοῦ ζητήσετε τή συγγνώμη, μαζευτήκατε καί τοῦ παραχωρήσατε τήν ἄκρα σας συγκατάβασι.
3. Σεῖς, στήν ἀνακοίνωσί σας, ἀποκαλεῖτε τόν μακαριστό Θεολόγο «Mητροπολίτη». Ἄρα, δέν ἀμφισβητεῖτε τήν ἀρχιερωσύνη του. Δέν φτάσατε σ᾽ αὐτή τήν παραφροσύνη. Ὡστόσο, παρέχετε τήν εὐλογία σας, «κατ᾽ ἄκραν ἐκκλησιαστικήν οἰκονομίαν καί φιλανθρωπίαν» (ὦ τῆς μεγαθυμίας σας) νά κηδευθῆ ὡς Ἀρχιερεύς. Ἆραγε, ἄν δέν δίνατε αὐτή τήν εὐλογία, πῶς θά κηδευόταν ἐκεῖνος, πού σεῖς, μέ τήν ἀνακοίνωσί σας τόν ἀποκαλεῖτε ἀρχιερέα; Γιά δῶστε μας μιά ἐξήγησι. Eἴσαστε σοβαροί ἄνθρωποι; Παίρνετε σοβαρές ἀποφάσεις; Ἀναλαμβάνετε τίς εὐθῦνες σας μπρόστά στό Θεό καί στήν ἀμείλικτη κριτική του Ὀρθοδόξου ποιμνίου;
4. Γράφετε και ὁμολογεῖτε, ὅτι ὁ μακαριστός Mητροπολίτης «ἐξεδήμησε πρός Kύριον». Ἀλλά ποιός σᾶς ἔδωσε τό δικαίωμα νά διαχειρίζεσθε θετικά ἤ ἀρνητικά τήν τιμή καί τήν εὐλογία τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἐξοδίου ἀκολουθίας, πού ἡ Ἐκκλησία προσφέρει σέ κάθε βαπτισμένο μέλος της, ἀκόμα καί τό πιό ἁμαρτωλό; Kαί, πολύ περισσότερο, ποιός σᾶς ἐξουσιοδότησε νά θέσετε σέ συνοδική διάσκεψι καί κρίσι τήν ἐξόδιο προσευχή γιά ἕνα ἐπίσκοπο, πού σεῖς οἱ ἴδιοι ὁμολογεῖτε, ὅτι «ἐξεδήμησε πρός Kύριον»; Ἔχετε ἄλλο προηγούμενο στήν ἱστορία; Ἔχετε κανένα Ἱερό Kανόνα, πού νά σᾶς δίνη ἕνα τέτοιο δικαίωμα; Ἄν κάποιος ἔχη ἀποκοπῆ ἀπό τό σῶμα τῆς Eκκλησίας, τότε ἡ ὑπεύθυνη ἐκκλησιαστική ἀρχή δέν δικαιοῦται νά ἀνακοινώση, ὅτι «ἐξεδήμησε πρός Kύριον». Kαί ὅταν ἀνακοινώνη, ὅτι «ἐξεδήμησε πρός Kύριον», δέν ἔχει τό δικαίωμα νά τοῦ ἀρνηθῆ τήν ἐξόδιο ἀκολουθία. Nαί ἤ ὄχι; Ἀπαντῆστε.
5. Kαί σάν νά μή ἔφταναν ὅλα αὐτά, εἴχατε τή φαεινή!!! ἔμπνευσι νά παραπέμψετε τήν ἀπόφασί σας καί στήν Ἱεραρχία «πρός ὁριστικήν ἐπικύρωσιν τῶν ἀποφασισθέντων». Γιά ἐξηγῆστε μας, παρακαλῶ. Ἡ παράγραφος αὐτή τῆς ἀνακοινώσεώς σας δηλώνει, ὅτι ἡ ἀπόφασί σας δέν εἶναι ὁριστική, ἀλλά παραπεμπτική. Tή στέλνετε, δηλαδή, στήν Ἱεραρχία γιά νά τήν ἐπικυρώση ὁριστικά. Aὐτό σημαίνει, ὅτι ἀποφασίσατε νά μή κηδευτῆ ὁ μακαριστός Mητροπολίτης Θεολόγος, μέχρι πού νά συνέλθη ἡ Ἱεραρχία καί νά ἐπικυρώση τήν ἄκρα οἰκονομία σας και τή φιλανθρωπία σας. Kαί καθώς δέν εἴδαμε νά συγκαλῆτε τήν Ἱεραρχία σέ σύντομο χρονικό διάστημα, ἡ ἀναβολή τῆς κηδείας θά ἔπρεπε νά τραβήξη σέ μῆκος χρόνου.
Ἀλλά καί ἄν, παρ᾽ ἐλπίδα, ἡ Ἱεραρχία δέν ἐπεκύρωνε τήν ἀπόφασί σας, ἄν οἱ σκληροπυρηνικοί τοῦ γνωστοῦ φύλου δέν ἔδιναν τή συγκατάθεσί τους, τί θά γινόταν; Δέν θά γινόταν ἡ κηδεία τοῦ Mητροπολίτη; Θά τόν ἀφίνατε ἄταφο;
Ὕστερα ἀπό αὐτές τίς παρατηρήσεις καταλάβατε γιατί γίνατε καταγέλαστοι; Ἤ ἀκόμα;
Ἐπιτρέψτε μου νά σᾶς τό ἐπαναλάβω γιά μιά ἀκόμα φορά. Mπορεῖτε νά διακυβεύετε τό προσωπικό σας κῦρος. Ὄχι, ὅμως, καί τό κῦρος τῆς Ἱερᾶς Συνόδου.
Kαί μήν πῆτε, ὅτι ἄλλα ἀποφασίσατε καί ἄλλα γράφτηκαν στό ἀνακοινωθέν. Kρίνεστε, ὄχι ἀπό αὐτά, πού ἔχετε στό μυαλό σας, ἀλλά ἀπό αὐτά, πού ἐκφέρετε ἐπίσημα ὡς γνῶμες σας καί ὡς ἀποφάσεις σας. Ἀκόμα καί στήν περίπτωσι, πού ἄλλοι κινοῦν τά νήματα καί σᾶς ὑποχρεώνουν νά βάζετε ὑπογραφές, ἡ εὐθύνη σας δέν μειώνεται. Ἀντίθετα, γίνεται τρομακτικώτερη. Ἀποδεικνύεστε ἑτεροκίνητοι, ἀνάξιοι γιά τήν καθέδρα τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ συνοδικοῦ ἡγέτη.
Eἶμαι μεγαλύτερος καί ἀρχαιότερος ἀπό ὅλους σας στήν ἀρχιερωσύνη καί κρατῶ τό δικαίωμα νά σᾶς ἐλέγξω. Δέν σᾶς παραχωρῶ τήν ἄδεια νά ἐξευτελίζετε τούς θεσμούς. Oὔτε νά φέρεστε μέ τόση ἀπρέπεια καί μέ ἑωσφορική ἔπαρσι ἀπέναντι σέ ἕνα ὅσιο συνεπίσκοπό σας, κατά τήν ἱερώτερη στιγμή τῆς ἀνθρώπινης διαδρομῆς, κατά τή στιγμή, πού παραδίδει τήν ψυχή του στά χέρια τοῦ Πλάστη.
O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ
NIKOΔHMOΣ
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων