Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 137, 16 Ἰουλίου 2004

 Ἡ ἀνεκτίμητη ἐπένδυση

Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ποιός θά ζυγίσει καί ποιός θά ἐκτιμήσει ἐπάξια τήν πνευματική ἐπένδυση, πού πρόσφερε στήν ἱστορία τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί στόν πολιτισμό μας ἡ Ὀρθόδοξη Παράδοση; Ὅποια πτυχή καί ἄν προσεγγίσει κανείς, συναντάει πλοῦτο. Ὅποια θυρίδα τοῦ ψυχικοῦ καί τοῦ πνευματικοῦ βίου καί ἄν ἀνοίξει, θαμπώνεται ἀπό τό κρυμμένο θησαύρισμα. Ἥ ἀποστολική καί ἡ πατερική μας παράδοση, καθώς ἔγιναν κοινό ἀπόκτημα γνώσης καί ἄμεσης, δυναμικῆς ἐμπειρίας, ἄνοιξαν ὁρίζοντες πνευματικῆς ἀνέλιξης, πού, οὔτε σάν ὑποψία, δέ φυτρώνει στίς ἄνυδρες καί ἄγονες ἐρημιές τῆς ἀθεΐας.

Ἀπό τόν ἄμετρο πλοῦτο τῶν προσωπικῶν βιωμάτων καί ἀπό τήν ἐκτεταμένη καταγραφή τῆς πολιτιστικῆς γονιμότητας, ξεχωρίζω τήν ἐμπειρία, πού θεμελιώνει τή ζωή στήν Ἐκκλησία καί ἀνανεώνει τά ποιοτικά στοιχεῖα τῆς ἀνθρώπινης προσφορᾶς. Πρόκειται γιά τή μετάνοια. Τή μεγάλη πράξη, πού σηματοδοτεῖ ἡρωϊκή στροφή, ἐνσυνείδητο ἀναπροσανατολισμό, διάφανη “καινή” πορεία καί γεύση νοηματισμοῦ, πού δέν τήν προσφέρουν τά συστήματα καί οἱ θορυβώδεις προπαγανδισμοί τοῦ “αἰῶνος τούτου”.

Ἡ ἐποχή μου δέν ἀποδέχεται τή μετάνοια. Τήν περιφρονεῖ ἤ τήν ἀντιμάχεται σάν κίνηση τῆς ψυχῆς. Τή στιγματίζει σάν πράξη μειωτική τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας. Καί ὅταν τή συναντάει μπροστά της, εἴτε σάν μήνυμα καί σάν διδαχή, εἴτε σάν συγκλονιστική καί ἀποφασιστική στροφή τοῦ προσώπου, τή λοιδωρεῖ καί τήν ἐντάσσει στά ταμπού τοῦ παρελθόντος. Ὡστόσο, αὐτή ἡ ἴδια κουλτούρα τῆς ἐποχῆς μου, δέ σταματάει, μέρα καί νύχτα, νά ζωγραφίζει, μέ τά μελανότερα χρώματα, τή διαφθορά και νά ζητάει, ἐδῶ καί τώρα τήν ἀλλαγή τοῦ κοινωνικοῦ συστήματος, πού τήν ἐκτρέφει. Οἱ γύρω μου, ἡ συντριπτική πλειοψηφία τῶν συγχρόνων μου, πιστεύουν, ἤ δείχνουν πώς πιστεύουν, ὅτι ἡ ἀλλαγή τοῦ συστήματος μπορεῖ νά ἐκλεπτύνει τήν ἠθική εὐαισθησία τῶν ἀνθρώπων καί νά μειώσει τή διαφθορά. Καί οἱ χρόνοι περνοῦν. Τά συστήματα ἐξοπλίζουν μέ βαρειά ὅπλα τά χέρια τῶν ἀνθρώπων. Οἱ ἰσχυροί τῆς γῆς δημιουργοῦν ἀντίπαλα στρατόπεδα. Φουντώνουν τίς συνειδήσεις μέ μίσος. Στρώνουν τά βουνά καί τούς κάμπους μέ θανατωμένα κορμιά. Καί ἡ πλημμυρίδα τῆς διαφθορᾶς δέν ὑποχωρεῖ. Οἱ χτεσινοί πολέμιοι τῆς διαφθορᾶς γίνονται οἱ σημερινοί καλλιεργητές της. Καί οἱ νικημένοι, συγκροτοῦν τό καινούργιο μέτωπο τῆς διαμαρτυρίας καί τῆς ἀντεπίθεσης.

Ἡ μετάνοια εἶναι ἀλλαγή καί ἀνακαίνιση ὑπαρξιακή. Συνειδητοποίηση τοῦ λάθους. Σταμάτημα δυναμικό στήν κατηφόρα τῆς αὐτοκαταστροφῆς. Ἀλλαγή δρομολογίου ζωῆς. Ξεκίνημα νέο σέ δρόμο, πού τόν λούζει τό φῶς καί τόν καταξιώνει ἡ γνησιότητα. Πράξη ἐλεύθερη καί γενναία, πού ἀποκαθιστᾶ τήν ὑγεία τοῦ κοινωνικοῦ κυττάρου, πού εἶναι ἡ καθεμιά ὕπαρξη καί τοῦ σώματος, πού τραντάζεται καί φθείρεται ἀπό τήν πνευματική ἀλλοτρίωση τῶν μελῶν του.

Ὅσο ἐπιμένουμε νά διαγράφουμε τή μετάνοια ἀπό τό λεξιλόγιό μας καί ἀπό τίς ἀναζητήσεις μας, θά μᾶς πνίγουν οἱ ἀναθυμιάσεις τῆς διαφθορᾶς. Ὅσο γυρίζουμε τίς πλάτες στίς φυσιογνωμίες τῶν προγόνων μας, πού ζήλωσαν τήν ἀλλαγή τοῦ βίου καί διάβηκαν, μέ θάρρος καί ἡρωϊκό φρόνημα, τήν πύλη τῆς μετάνοιας, δέ θά διακρίνουμε τήν ἐλπίδα καί δέ θά γευόμαστε τή χαρά τῆς ἀνακαίνισης καί τῆς καταξίωσης τοῦ προσώπου μας. Ἡ μετάνοια ἦταν χθές, εἶναι σήμερα καί θά εἶναι, ἴσαμε τή συντέλεια τοῦ κόσμου, ἡ μόνη πύλη τῆς μετάβασης ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς.