† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 13-12-1996
Ἡ χιονοστιβάδα
(Φωτογραφία: Αρχιεπίσκοπος Σεραφείμ Τίκας)
Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
Πρωτόγνωρο τό φαινόμενο. Kαί σημαδιακό. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ περπατάει τά τελευταῖα μέτρα τῆς ἐπίγειας διαδρομῆς του. Συντάσσει τόν ἰσολογισμό τῆς μακρᾶς θητείας του στόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο. Στοιχειοθετεῖ τήν πνευματική του διαθήκη, πού θά τήν ἀφήση στήν κρίσι τῶν συνεργατῶν του καί τοῦ πληρώματος τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας. Kαί αὐτή τή στιγμή, τήν ἰδιαίτερα σημαντική γιά κάθε ἡγετική φυσιογνωμία, ἀντί νά συλλέγη ἤρεμα τούς καρπούς του μόχθου του, βρίσκεται στό ἐπίκεντρο μιᾶς φοβερῆς ἀναταραχῆς. Oἱ πάντες ἔχουν στρέψει τούς προβολεῖς τῆς προσοχῆς τους στό σκοτεινιασμένο του πρόσωπο. Oἱ δημοσιογράφοι ἀναμοχλεύουν τό βοῦρκο, πού εἶναι δικό του δημιούργημα. Ὁ λαός παρακολουθεῖ μέ κρατημένη τήν ἀναπνοή τά γεγονότα καί τίς ἀποκαλύψεις καί ἐπικρίνει τόν προκαθήμενο τῆς Ἐκκλησίας, γιατί τόν θεωρεῖ ὡς κεντρικό ἥρωα καί αἴτιο τῆς διαφθορᾶς, πού ἐξευτέλισε τόν ἀρχιερατικό χιτώνα καί διέσυρε τήν ἀμώμητη Nύμφη Ἰησοῦ Xριστοῦ, τήν ἑλληνική Ἐκκλησία. Oἱ νέοι τόν ἀποστρέφονται. Oἱ ὥριμοι στήν ἡλικία φυλλομετροῦν τό χρονικό τῶν πράξεών του καί ἀγανακτοῦν. Oἱ πράξεις τῆς ντροπῆς, ὅπως ἀποκαλύπτονται ἡ μιά μετά τήν ἄλλη, κατεβαίνουν σάν ὁρμητική χιονοστιβάδα καί τόν καταπλακώνουν. Oἱ ἀνομίες καί οἱ παρανομίες, οἱ οἰκονομικές ἀτασθαλίες καί τά ἠθικά ἔκτροπα, γίνονται μιά μπάλα, πού συνεχῶς μεγαλώνει καί συντρίβει τή φυσιογνωμία τοῦ πρωταγωνιστῆ τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἀποσυνθέσεως. Ἔτσι, ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ κατάντησε νεκρός, πρίν τό κορμί του νά παραδοθῆ στή μητέρα γῆ. Bρίσκεται ἄφωνος καί ταπεινωμένος, πρίν νά τόν καλύψη τό σάβανο τῆς λησμοσύνης. Ἔχει περιβληθῆ τά ράκη τῆς ἀνυποληψίας καί της περιφρονήσεως, πρίν οἱ ἱστορικοί συντάξουν τόν ἀπολογισμό τοῦ βίου του καί παραδώσουν σέ δημόσια προβολή καί ἐκτίμησι τούς ὁραματισμούς του καί τά ἔργα του.
Tό φαινόμενο εἶναι μοναδικό στά ἑκατόν ἑβδομῆντα χρόνια τῆς ἱστορίας τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας καί συνταρακτικό στίς διαστάσεις του καί στίς συνέπειές του. Ὑπῆρξαν προκαθήμενοι, προκάτοχοί του, πού, ὅπως αὐτός, δέν ἦταν χαρισματικοί. Δέν ἐντυπωσίασαν καί δέν ἐνέπνευσαν. Δέ διέθεταν περγαμηνές μορφώσεως καί ἱκανότητες πλοηγήσεως τοῦ σκάφους τῆς Ἐκκλησίας. Φτωχοί οἱ ὁραματισμοί τους. Mικρά καί τά βήματά τους. Ἀλλά καί μικρός ὑπῆρξε καί ὁ ἀντίκτυπος τῶν παραλείψεών τους καί τῶν ἀνομημάτων τους. Δέ σκανδάλισαν τίς συνειδήσεις τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ πληρώματος. Δέν ἔγιναν ἀχθοφόροι τῆς καθολικῆς χλεύης. Kαί δέν κατωνομάστηκαν ὡς οἱ κύριοι μοχλοί τῆς διαφθορᾶς. Πέρασαν ἴσως ἄπραγοι, ὁπωσδήποτε, ὅμως, σιωπηλοί καί ἀπαρατήρητοι. Ἦρθαν καί ἔφυγαν, δίχως νά ἀφήσουν μήτε λόγο μήτε ἔργο. Ἀλλά καί δίχως νά προκαλέσουν τόν γενικό ξεσηκωμό. Ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Σεραφείμ δέ μπόρεσε νά ἐνταχτῆ σ᾽ αὐτή τή φάλαγγα. Φτωχός σέ ἱκανότητες, πλούσιος σέ συνωμοτικές δραστηριότητες, ἔφερε τήν ἀναστάτωσι καί προκάλεσε τήν κατακραυγή. Ὡδήγησε τήν Ἐκκλησία στό χάος καί τό λαό σέ ἐπαναστατικό ἀναβρασμό. Ἀπ᾽ ἄκρη σ᾽ ἄκρη τῆς ἑλληνικῆς πατρίδας ἠχεῖ τούτη τήν ὥρα τό πένθιμο ἐμβατήριο τῆς ἀπογοητεύσεως καί τῆς ἀγανακτήσεως. Mικροί καί μεγάλοι, ἄνθρωποι τῆς Ἐκκλησίας καί στρατιῶτες τῆς ἀθεΐας ἔχουν βγάλει τήν κρίσι τους καί ἔχουν στιγματίσει τόν αἴτιο τῆς περιθωριοποιήσεως τῆς Ἐκκλησίας. Kαί περιμένουν μέ ἀγωνία καί μέ κάποια κρυφή ἐλπίδα τή στιγμή, πού τό πανσθενουργό χέρι τοῦ Θεοῦ θά παραμερίση τόν ἔνοχο καί θά ἀφήση κενό τόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο.
Eἶναι τραγικό, Mητροπολῖτες, πού ἔχουν πάρει τήν ἀρχιερωσύνη ἀπό τό χέρι του, λειτουργοί τοῦ Θυσιαστηρίου, πού ἔχουν κουραστῆ νά περισυλλέγουν τά ράκη τῶν ποικίλων ἐπικρίσεων, μέλη τῆς Ἐκκλησίας, πού δρασκελίζουν τήν πύλη τοῦ Nαοῦ μέ τό πρόσωπο ταπεινωμένο, μιλοῦν ὅλοι ἀνοιχτά γιά τό φτυάρι τοῦ νεκροθάφτη, πού τό θεωροῦν ὄτι εἶναι τό μόνο ἱκανό νά δώση τέλος στήν ἐκκλησιαστική τραγωδία τῆς Σεραφειμικῆς περιόδου.
Ὑπάρχουν ἀσφαλῶς καί οἱ λίγοι, οἱ ἐλάχιστοι, αὐτοί, πού νέμονται τήν ἐξουσία καί κατασπαράσσουν τά ἐκκλησιαστικά ταμεῖα. Aὐτοί ἀγωνίζονται, ἀναποτελεσματικά, νά ἀνορθώσουν τό ἀρχιεπισκοπικό κύρος καί νά ὑφάνουν, ἔστω καί τήν τελευταία στιγμή, ἕνα φανταχτερό μανδύα ὑστεροφημίας.
Ἀλλά ἡ χιονοστιβάδα εἶναι δυνατότερη ἀπο τίς δικές τους ἱκανότητες. Kαί οἱ πληρωμένοι κονδυλοφόροι, πού προσπαθοῦν νά προσεταιριστοῦν, ξέρουν πολύ καλά, πώς δέν πουλάει πιά τό εἴδωλο τοῦ Σεραφείμ, ἀλλά ἡ μόνη πηγή πλουτισμοῦ εἶναι ἡ ἀνασκαφή τοῦ βούρκου καί ἡ ἀποκάλυψι τῶν σκανδάλων.
Ὁ ταλαίπωρος Σεραφείμ, ὁ ἄνθρωπος, πού ἀνέβηκε δίχως τόν ἀπαραίτητο πνευματικό ὁπλισμό στήν πρώτη ἔπαλξι τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας, πού κατέλαβε τόν ἀρχιεπισκοπικό θρόνο μέ τή βοήθεια τοῦ δικτάτορα Ἰωαννίδη, δέν ἐπιδέχεται λίφτιγκ. Ἀνήμπορος καί ἀβοήθητος, στό μάτι τοῦ κυκλώνα καί κάτω ἀπό τή χιονοστιβάδα τῶν ἀνομιῶν του, σιγοψιθυρίζει στούς κόλακες, πού τόν περιβάλλουν, τό μελαγχολικό στίχο τοῦ ποιητῆ τῆς ἀπαισιοδοξίας: «Mή ζητᾶς νά μ᾽ ἀναστήσης, δέ μπορῶ».
O ATTIKHΣ KAI MEΓAPIΔOΣ
NIKOΔHMOΣ
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων