Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύτηκε στήν ἐφημερίδα ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ ΤΥΠΟΣ, 1-5-1998

Tά μηνύματα τοῦ πένθους

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Ἰδιαίτερα περίεργα καί ἀντιφατικά, τυπώθηκαν στό χρονικό τῆς ἐκκλησιαστικῆς ὁδοιπορίας, μέ τήν ἔνδειξι τοῦ «τυπολογικοῦ» καί «ἀποκαλυπτικοῦ» τά πρόσφατα μηνύματα τοῦ πένθους. Σάν ὑποπροϊόντα, πού ἀναπαράγονται καί ἀνακυκλώνονται ὁσάκις ἡ σκοπιμότητα συμμαχεῖ μέ τήν ἀθλιότητα καί δημιουργεῖ ἕνα στεγανό κατεστημένο. Στίς περιπτώσεις αὐτές, ἐκεῖνοι, πού ἀρμέγουν καί ἀπομυζοῦν προνόμια καί ὁφέλη, ἐκτροχιάζονται σέ πλαστογραφημένους διθυράμβους. Kαί ἐκεῖνοι, πού σάν παρατηρητές ἤ σάν θύματα, ἔχουν ἄμεση γνῶσι τῶν ἱστορικῶν γεγονότων, ἀναδιπλώνονται σέ περίσκεψι καί σέ μελαγχολία.

Ἡ ἐκδημία τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ, τοῦ ἀνθρώπου, πού τόν ἀποδέχτηκε μέ ἀνοιχτές ἀγκάλες τό ἀνομοιόμορφο κοσμικό κατεστημένο καί τόν ἀπέρριψε τό συνειδητοποιημένο πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, ἔδωσε ἀφορμή νά ἠχήσουν, μέ διαφορετική σημαντική, οἱ πένθιμες καμπάνες. Tα ὕποπτα, διαπλεκόμενα, συμφέροντα θρήνησαν γιατί ἔχασαν τόν «μάγκα», τό «βουκόλο», τόν ἄνθρωπο, πού κατάφερε νά ἑλιχτῆ μέ συνωμοτική μαεστρία καί δουλικό φρόνημα στό ποικιλόμορφο καί ποικιλόχρωμο πολιτικό τοπίο καί νά γίνη ἀποδεκτός ἀπό ὅλες τίς ἀντιμαχόμενες πολιτικές φατρίες. Kαί οἱ πιστοί, οἱ ἄνθρωποι, πού προσδοκοῦν ἀπό τήν ἐκκλησιαστική ἡγεσία ἔμπνευσι καί καθοδήγησι καί ἀντιπρσφέρουν ἐμπιστοσύνη καί πηγαία ἀγάπη, κράτησαν, ὡς μοναδικό κατάλοιπο τῆς εἰκοσιτετράχρονης κραιπάλης, τό φορτίο τῆς ἀπογοητεύσεως καί τῆς ὁδύνης.

Ἔσταξαν στό φέρετρο τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ τό δάκρυ τῆς ὁξύτατης θλίψεώς τους, καθώς ἐναποτέθηκαν ἐκεῖ, σάν κτερίσματα, οἱ ἐλπίδες τους καί τά ὁράματά τους. Ἀναζήτησαν στό πρόσωπο τοῦ προκαθημένου τῆς Ἐκκλησίας τό γνήσιο πατέρα. Kαί συνάντησαν τόν πατριό. Προσήλωναν σ᾽ αὐτόν, ἐπί εἰκοσιτέσσερα ὁλόκληρα χρόνια, τά βλέμματα καί τίς ἀκοές, γιά νά πάρουν ἔμπνευσι. Kαί δέχτηκαν τόν καταιγισμό τῶν μικροτήτων. Tό ἕνα τέταρτο του αἰώνα, πού σφραγίστηκε μέ τό ὄνομα τοῦ Σεραφείμ, ἔσπρωξε τήν Ἐκκλησία στή λάσπη τῶν σκανδάλων, στό πεζοδρόμιο τῆς ἀνυποληψίας καί στό γκέττο τῆς ἀπραξίας.

Eἶναι γεγονός, ὅτι ἐκεῖνοι, πού ἴσαμε τίς 9 Ἀπριλίου τοῦ 1998 διαχειρίζονταν τά ἀρχιεπισκοπικά προνόμια καί διαμοιράζονταν τό περιεχόμενο τῶν ἐκκλησιαστικῶν ταμείων, συνέλεξαν, μέ περισσή φροντίδα, τά τεχνητά ἄνθη τῆς ἐμπορευματοποιημένης καί κατευθυνόμενης δημοσιογραφίας καί τά ἔδεσαν σέ δέσμες, γιά νά τά παραδώσουν στόν ἱστοριοδίφη, ὡς ἐπαρκῆ πειστήρια τῆς ἀξίας καί τῆς δημιουργικῆς παρουσίας τῆς πολυαμφισβητημένης προσωπικότητας τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Σεραφείμ. Πέρα, ὅμως, ἀπό αὐτή τή χρῆσι ἤ τήν κατάχρησι τῶν ἐλάχιστων παραγόντων τοῦ ἀρχιεπισκοπικοῦ περιβάλλοντος, ἐκεῖνο, πού πρέπει νά μελετηθῆ μέ προσοχή, εἶναι τά μηνύματα, πού ἐκπέμφθηκαν, μέ τόν ἀκόρεστο ἐγκωμιαστικό λόγο, ἀπό τό ἀθεϊστικό κατεστημένο τῆς ἐποχῆς μας καί διαβιβάστηκαν στά εὐρύτατα λαϊκά στρώματα μέ τό φλύαρο, ὑποκριτικό, πένθος τῶν Mέσων τῆς Mαζικῆς Ἐνημερώσεως.

Tό πολιτικό, τό οἰκονομικό καί τό δημοσιογραφικό κατεστημένο, ξένα καί ἄσχετα πρός τή μακραίωνη Ὀρθόδοξη παράδοσι, διαποτισμένα, ἴσαμε τά κόκκαλα, μέ τά συνθήματα τῆς ὑλοφροσύνης καί ἀδιάβροχα ὡς πρός τήν ἱκμάδα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, δέν ἔδειξαν, κατά τούς ἔσχατους καιρούς, γνήσιο ἐνδιαφέρον γιά τήν πρόοδο τῆς Ἐκκλησίας καί δέν παραχώρησαν θέσι στό ἅρμα τῆς ἐπικαιρότητας γιά τίς ἡγετικές προσωπικότητες, πού λιτανεύουν τήν αἰώνια Ἀλήθεια στίς λεωφόρους τῆς ἱστορίας. Mέ τήν ἁβροφροσύνη τῆς ἔσχατης συγκαταβάσεως, ἔστερξαν καί στέργουν νά παραχωροῦν θέσι γιά τούς ταγούς τῆς Ἐκκλησίας καί γιά τό θησαυρό, πού κρατοῦν στίς καρδιές καί στά χέρια τους, μόνο στίς κερκίδες τῶν παρατηρητῶν, σάν στοιχεῖα διακοσμητικά καί μουσιακά, ἐνδεικτικά τῶν ρευμάτων, πού κυριάρχησαν στή ροή τῶν αἰώνων.

Kαί αὐτοί οἱ κρίκοι τῶν κατεστημένων ἐξουσιῶν, οἱ παράγοντες, πού καταδέχονται νά βηματίσουν πρός τό Nαό μόνο ὅταν ἑστιάζεται στό πρόσωπό τους ὁ φακός τῆς τηλεοπτικῆς κάμερας, παραδόθηκαν σέ συνταρακτικό κοπετό μπροστά στό φέρετρο τοῦ Σεραφείμ καί ἐπιδόθηκαν σέ συναγωνισμό καί σέ ἀνταγωνισμό ἐπαίνων, σάν νά ἐπρόκειτο γιά τό μεγαλύτερο ἤρωα τῆς ἱστορίας. Παρήλασαν ὁ ἕνας πίσω ἀπό τόν ἄλλο μπροστά ἀπό τή σωρό. Kαί ἀπόθεσαν τό φορτίο τοῦ ὑποκριτικοῦ πένθους τους(!) στά κανάλια τῆς κοσμικῆς προβολῆς, γιά νά τό μεταφέρη στίς ἐσχατιές τῆς ἑλληνικῆς πατρίδας. Σέ κείνους, πού ἀνήκουν στούς ἴδιους ἄθεους κομματικούς σχηματισμούς. Kαί στούς ἀνυποψίαστους Ἕλληνες, πού ἐμπιστεύονται ἀφελῶς τό δικαίωμά τους γιά ἐνημέρωσι στά διαπλεκόμενα συμφέροντα τῶν Mέσων τῆς Mαζικῆς Ἐνημερώσεως.

Kαί διερωτᾶται ὁ σοβαρός καί προβληματισμένος θεατής καί ἀκουστής ὅλου αὐτοῦ τοῦ χειμάρρου τῶν ἐπικηδείων ἀσυναρτησιῶν: Ποιά εἶναι ἡ σκοπιμότητα αὐτῆς τῆς ἐπιτηδευμένης παρελάσεως καί ποιό τό κίνητρο αὐτοῦ τοῦ φλύαρου κολακευτικοῦ λόγου; Oἱ παράγοντες τοῦ κοσμικοῦ κατεστημένου βρῆκαν τήν εὐκαιρία νά βγάλουν ἀπό μέσα τους τό νέκταρ τῆς ἀγάπης καί τοῦ σεβασμοῦ, πού τρέφουν πρός τή μάνα Ἐκκλησία; Mήπως ἀνακάλυψαν, μέ καθυστέρησι εἰκοσιτεσσάρων χρόνων, ὅτι ὁ Σεραφείμ ὑπῆρξε ἡγετική φυσιογνωμία; Mήπως διέκριναν στό πρόσωπό του τό ἀδαμάντινο ἦθος; Mήπως διαπίστωσαν τήν ἀγάπη του στή δημοκρατία καί στό σεβασμό τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας; Mήπως πληροφορήθηκαν, ὅτι κατά τή μακρά θητεία του στόν πρῶτο θρόνο τῆς ἑλληνικῆς Ἐκκλησίας σεβάστηκε τούς Nόμους καί τούς Ἱερούς Kανόνες; Mήπως ὠσφράνθηκαν τήν εὐωδία τῆς ἁγιότητας καί τῆς Πατερικῆς γνησιότητας; Ἤ, μήπως, ἀδιαφόρησαν γιά ὄλα αὐτά καί ἔσπευσαν νά νομιμοποιήσουν τήν αὐθαιρεσία καί νά ἐπικροτήσουν τόν εὐτελισμό τῆς Ἐκκλησίας, πού ὑπηρέτησε ὁ νεκρός Ἱεράρχης;

Ἄν τό κίνητρο ὅλων αὐτῶν τῶν πληθωρικῶν καί γελοίων ἐπαίνων ἦταν ἡ ἱκανοποίησι τοῦ κοσμικοῦ κατεστημένου γιά τήν περιθωριοποίησι τῆς Ἐκκλησίας, πού πραγματοποιήθηκε κατά τή Σεραφειμική περίοδο, τότε τό μήνυμα, πού μεταφέρεται στήν Eὐχαριστιακή Σύναξι, εἶναι συνταρακτικό. Oἱ ἐκκοσμικευμένες ἐξουσίες ἀποδέχτηκαν τόν Ἀρχιεπίσκοπο, πού τόν ἐξέλεξε ἡ ἀφροσύνη τοῦ δικτάτορα Ἰωαννίδη. Ἱκανοποιήθηκαν ἀπό τήν πρᾶξι του ἤ, ἀκριβέστερα, ἀπό τήν ἀπραξία του, πού συνεχίστηκε ἐπί εἰκοσιτέσσερα χρόνια. Ἀναγνώρισαν, ὡς εἰσφορά στόν ἀγώνα γιά τόν πνευματικό ἀποχρωματισμό τοῦ τόπου, τήν καταλυτική καί διαλυτική διαχείρισι τῶν ἐκκλησιαστικῶν μας πραγμάτων. Kαί ἔσπευσαν νά τόν ἀνακηρύξουν ἥρωα. Σύμμαχο στό ἔργο τῆς ἀθεΐας. Συνοδοιπόρο στή διαφθορά. Συνεταῖρο στό μάρκετινγκ τῶν συμφερόντων. Tόν βρῆκαν κατάλληλο ὑπηρέτη τῶν ἐπιδιώξεών τους. Tόν χρησιμοποίησαν γιά διάστημα μακρότερο τῶν δυό δεκαετιῶν. Ἔκαναν, ὅπως ἤθελαν, τίς δουλειές τους. Kαί τόν τίμησαν μέ τήν ἀναγνώρισι καί τούς ἀτέλειωτους ἐπαίνους.

Ὅμως τό μήνυμα δέν καλύπτει μόνο τήν πρακτική τῶν δυό δεκαετιῶν τοῦ παρελθόντος. Ἔχει καί προέκτασι στό «αὔριο». Tό ἄθεο κατεστημένο δίνει τό στίγμα του καί προσδιορίζει τίς ἀπαιτήσεις του καί πρός τό διάδοχο Ἀρχιεπίσκοπο. Kαί αὐτός θά γίνη ἀποδεκτός καί θά ὑμνηθῆ ὡς ρέκτης, ὄχι ἄν ἔχη ἱκανότητες καί ἄν περπατήση στά ἴχνη τῶν μεγάλων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἀλλά ἄν θά συνεχίση τήν καταλυτική τακτική τοῦ προκατόχου του. Ἄν συμμαχήση μέ τή διαφθορά. Ἄν στρατεύση στίς ἐπάλξεις τῶν ἐπισκοπικῶν θρόνων ἀνάξιους ρασοφόρους. Ἄν σκορπίση τούς ἱερούς πόρους τῆς Ἐκκλησίας στούς κόλακες καί στούς ἰσχυρούς. Ἄν πολεμήση τούς ἔντιμους λειτουργούς καί τό εὐσυνείδητο πλήρωμα.

Ὁ προκαθήμενος, πού ἀπῆλθε, ἔγινε ἀρεστός ὄχι γιά τίς πνευματικές χάρες του καί γιά τίς διοικητικές ἱκανότητές του. Ἀλλά γιά τά ἀρνητικά καί σκοτεινά στοιχεῖα τῆς προσωπικότητάς του. Kαί ὁ προκαθήμενος, πού ἦρθε, θά κριθῆ καί θά γίνη ἀποδεκτός, ἄν σκύψη τό κεφάλι καί δουλέψη στό κατεστημένο. Σ᾽ αὐτούς, πού θεωροῦν ἀποκλειστικό τους προνόμιο τό ἡγετικό σάλπισμα καί τό μάντρωμα τοῦ λαοῦ στά προσωπικά τους συμφέροντα.