† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ἄρθρο ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 208, 1 Ἰουλίου 2007
Γιατί;...
Μητροπολίτου Ἀττικῆς και Μεγαρίδος Νικοδήμου
Γνωστή ἡ ἀποστασιοποίησή μου ἀπό τό πλέγμα τῶν διδαχῶν καί ἀπό τό μηχανισμό προπαγάνδας τοῦ ἀθεϊστικοῦ μπλόκ. Βρίσκω ἀσπόνδυλη τή διαλεκτική τους. Καί ὁριστικά φθαρμένη τή “δῆθεν” ἐπιστημονική τους ἐπένδυση. Ὡστόσο, σέβομαι τό πρόσωπο τοῦ ἄθεου, συνοδοιπόρου μου στό μονοπάτι τῆς σύγχρονης, πολλαπλῆς ἀντιπαλότητας. Καί ὅταν μιλάω μαζί του ἤ ὅταν κοσκινίζω τά ἀθεϊστικά του μηνύματα, δέν ἐπιτρέπω στόν ἑαυτό μου τήν ὑπέρβαση τῆς ἀξιοπρέπειας καί τήν ἀκύρωση τῆς πεποίθησης, ὅτι μιλάω στήν ὕπαρξη, πού προικίστηκε ἀπό τό Δημιουργό μέ τό ἀτίμητο δῶρο τοῦ “λόγου” καί μέ τήν ἀδιαπραγμάτευτη ὑπευθυνότητα τῆς “ἐλευθερίας”.
Κατά τήν περίοδο τῆς μεγάλης γιορτῆς τῶν Χριστουγέννων, εἶχα τό ἀτύχημα, νά συναντήσω μπροστά μου δυό ἀθεϊστικά ξεσπάσματα, πού δημοσιεύτηκαν στίς φιλόξενες σελίδες ἀθηναϊκῆς ἐφημερίδας. Ἦταν οἱ μέρες, πού ἡ οἰκουμένη ἔσκυβε στό ἀπέριττο λίκνο τοῦ Θεανθρώπου καί ἀπόθετε τόν ἀσπασμό τοῦ θάμβους καί τῆς λατρείας. Τά δυό ἄρθρα, χαραγμένα ἀπό φανατικό κάλαμο, δέν ἐπεξεργάζονταν τή συνηθισμένη καί, ὁπωσδήποτε, ξεπερασμένη ἐπιχειρηματολογία τῆς ἀθεϊστικῆς παράταξης. Δηλοποιοῦσαν ἔκρηξη ἡφαιστείου. Φωτιά καί λάβρα. Καταιγισμό ἀπορριπτικῶν προσδιορισμῶν, ἐνάντια σέ κείνους, πού πιστεύουν στήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ καί κλίνουν γόνυ καρδιᾶς καί σώματος μπροστά στό ἄπειρο θεϊκό μεγαλεῖο.
Τό πιό παράξενο καί ἀφορήτως ἀκατανόητο: Τά δυό ἀθεϊστικά ξεσπάσματα, πού ἐμφανίστηκαν ὡς ἐπικαιρότητα, ἦταν διατυπωμένα, ἀπό τήν πρώτη γραμμή ἴσαμε τήν ἔσχατη, μέ τή γλώσσα καί μέ τήν ὁρολογία τῆς χυδαιότητας. Καθώς παρακολουθοῦσες τίς διαδοχικές ἐκρήξεις τοῦ ἄθεου συντάκτη τους, ἔνοιωθες νά σέ λούζουν τά ἀπόβλητα τῶν ὑπονόμων. Ὕβρεις καί χυδαιότητες, πλεγμένες σέ ἕνα ἀποκρουστικό σύνολο, σέ ἔβγαζαν ἀπό τό κλίμα τῆς ἀνθρωπιᾶς καί σέ ἔρριχναν στό σκοτάδι τῆς βαρβαρότητας.
Διερωτήθηκα: Γιατί, μέσα στό φωτισμένο ὁρίζοντα τῶν Χριστουγέννων καί μέσα στό γαλήνιο πανηγυρισμό, ξεχύθηκε αὐτός ὁ βόθρος τῆς χυδαιότητας; Γιατί αὐτή ἡ ὑποτίμηση τῶν ἀναγνωστῶν; Γιατί αὐτή ἡ βίαιη ἀπόρριψη τοῦ ἤρεμου διαλόγου, τῆς πειστικῆς διαλεκτικῆς, πού καταξιώνει τά πρόσωπα τῶν συζητητῶν καί ἀναδεικνύει τήν καθαρότερη καί δυναμικότερη ἄποψη; Στό κάτω-κάτω, ὁ ἀρθρογράφος, ὡς ἀχθοφόρος τῆς ἀθεϊστικῆς εὐδαιμονίας, εἶχε συμφέρον νά παρουσιάσει, ἔστω μέ ὑπερβάλλοντα ἐνθουσιασμό ἤ καί μέ περισσή αὐταρέσκεια, τήν ἀνθοδέσμη τῶν ἐπιχειρημάτων του. Γιά νά δείξει τήν προσήλωσή του στήν ἀναπόδεικτη “θέση”, πού τήν εἶχε ἐξιδανικεύσει καί τή θεωροῦσε πλοῦτο τοῦ νοῦ του καί τῆς ψυχῆς του. Ἀλλά νά μή διακινδυνεύσει τήν ἐπένδυση τῆς προσωπικότητάς του μέ τήν προσωνυμία τοῦ χυδαιολόγου καί νά μή προκαλέσει τήν ἀπόρριψη τῶν στοχασμῶν του, ὡς ἄντλημα ἀπό τή χωματερή τῆς χυδαιότητας.
Σέ κάποιες, παλιότερες ἐποχές, οἱ ἄθεοι ἔβγαιναν στό φόρουμ τοῦ διαλόγου κρατώντας στό χέρι τή λίστα τῶν ἐκπροσώπων τῆς ἐπιστήμης καί τῆς φιλοσοφίας, πού ὑπαγόρευαν τίς ἀπόψεις τους καί τίς πεποιθήσεις τους καί ἔδιναν τό σάλπισμα τῆς ἐξέγερσης καί τοῦ πολέμου ἐνάντια στήν πίστη καί στήν ἐξάρτηση ἀπό τήν ἄπειρη θεϊκή ἀγάπη. Κήρυτταν, προπαγάνδιζαν τήν ἀθεΐα, γιατί θεωροῦσαν, ὅτι τό μήνυμά της εἶναι ὁ τελευταῖος καί ὁ ἀπόλυτα ἔγκυρος λόγος τῆς ἐπιστήμης.
Ἡ μετακίνηση ἀπό τό μοτίβο ἐκεῖνο, ἀπό τήν πεποίθηση, ὅτι ἡ ἀθεΐα ἀποτελεῖ τόν ὥριμο καρπό τοῦ μακραίωνα ἐπιστημονικοῦ μόχθου, εἶναι ὁρατή, σήμερα. Καί, ἀπό μόνη της, ἀλλάζει τούς ὅρους τοῦ διαλόγου. Παραμερίζει καί ἀφανίζει τό προκάλυμμα τῆς ἐπιστημονικῆς βεβαιότητας. Καί στερεώνει τήν πεποίθηση, πώς τό ἐρώτημα “γιά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ”, ὁδηγεῖ ἔξω ἀπό τό πεδίο τοῦ αἰσθητοῦ καί περιγραπτοῦ κόσμου, πού τό ψηλαφεῖ, τό περιγράφει, τό ἀξιολογεῖ καί τό ἀξιοποιεῖ ὁ ἀνύστακτος ἐπιστήμονας. Οἱ ἐρευνητές προσεγγίζουν τόν “ὑπέρ αἴσθηση” καί “ὑπέρ κατάληψη” Δημιουργό, διαβάζοντας τή Βίβλο τῶν ἔργων Του. Ἀνακαλύπτοντας τή Σοφία Του καί τή Δύναμή Του καί τήν Ἀγάπη Του. Ἀλλά, ὡς ἐκεῖ. Θαυμάζουν, τά ἔργα Του. Ἀλλά τό φῶς τοῦ Προσώπου Του μένει “ἀπρόσιτο”.
Ἡ πεποίθηση αὐτή, κοινή, σήμερα, στή στρατιά τῶν μή πολιτικοποιημένων ἐρευνητῶν καί στούς ἀνθρώπους, πού βιώνουν τήν πίστη, δέν ἀφήνει περιθώρια γιά κηρύγματα καί προπαγάνδες μέ ψεύτικα διαφημιστικά σπότς καί μέ παραπομπές σέ ἀθεϊστικές ἐπινοήσεις, πού τίς παραμέρισε ἡ νεότερη διαλεκτική, ὡς ἀσύμβατες μέ τήν προβληματική τοῦ αἰώνα μας.
Δέν ἀποκλείω, ἡ καταφυγή στό ὁπλοστάσιο τῆς χυδαιότητας ἐκ μέρους τοῦ συντάκτου τῶν δυό ἀθεϊστικῶν δημοσιευμάτων, νά ὀφείλεται σέ πλέγμα ἀδυναμίας ἤ καί μειονεξίας. Στερημένος ἀπό ἐπιχειρήματα, ἱκανά νά φωτίσουν τόν ἀθεϊσμό του καί νά τόν καταστήσουν ἑλκυστικό καί πειστικό, ἅρπαξε τό καρδάρι μέ τό χυδαῖο γλωσσάριο καί ὅρμησε νά περιλούσει καί νά καταβρωμίσει ἐκείνους, πού δέ δείχνουν πρόθυμοι νά ὑποτάξουν τήν ἐλευθερία τους στό δικό του πιστεύω ἤ, σωστότερα, στή δική του ἀπιστία. Δέ μπορῶ νά γνωρίζω ποιά ἀπήχηση εἶχαν τά κείμενά του στόν κύκλο τῶν ἀναγνωστῶν τῆς ἐφημερίδας. Ὑποψιάζομαι, πώς ὁ μόνος, πού τά καμάρωσε καί τά χάρηκε, ἦταν ὁ συντάκτης τους.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων