† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Ἡ ἐμπειρία τῆς πίστης
Ἀπό μέσα μου ἀναδύεται τό ἐρώτημα· Πῶς ἡ ὀρθολογιστική ἐπιστημονική μεθοδολογία διερεύνησης τοῦ μυστηρίου τοῦ κόσμου καί τῆς ζωῆς, τῆς ὕλης καί τῶν ἄπειρων συνδυασμῶν της, νομιμοποιεῖται νά ἀκυρώσει τήν ἐμπειρία τῆς πίστης; Αὐτό τό πρόβλημα μήτε ἐρευνήθηκε, μήτε ἐξηγήθηκε, ἴσαμε σήμερα. Καί μέ βάση ποιά λογική ἀρχή, ἡ τεχνολογία, ἡ ταγμένη νά πλάθει σοφά καί ἐπιδέξια ἐργαλεῖα καί μηχανήματα ἐξυπηρετικά τῆς ζωῆς, δικαιοῦται νά στηθεῖ ὡς ἐμπόδιο ἀνάμεσα στόν ἄνθρωπο καί στό Θεό; Καί αὐτή ἡ παράτολμη πρωτοβουλία μένει καί θά μένει γιά πάντα ἕνα ἀνεξήγητο ἐρώτημα.
Ἡ ἀπόρριψη τῆς πίστης ἀπό τούς “ὀρθολογιστές” τῶν τελευταίων αἰώνων εἶναι βιασμός καί ἀκύρωση τοῦ ἴδιου τοῦ ἀνθρώπινου λογικοῦ καί τῆς ἱκανότητάς του νά ἐρευνάει καί νά ἀνακαλύπτει κάποιες πτυχές ἀπό τή νομοτέλεια τοῦ σύμπαντος.
Ἄν ὁ “ὀρθός λόγος” καί ἡ εὐσυνείδητη ἐπιστημονική διερεύνηση ἀποτελοῦν μονόδρομο στήν ἐκστρατεία γιά τήν κατάκτηση τῆς ἀλήθειας, ποιά ἔρευνα καί ποιά ἀποδεκτή διεργασία τοῦ “ὀρθοῦ λόγου” κατέληξε στό ὁριστικό καί ἀνέκκλητο συμπέρασμα, ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός-Δημιουργός τοῦ Σύμπαντος καί ὅτι ἡ “ἐν πίστει” ἀναφορά στόν “ὑπέρ αἴσθηση” Θεό ἀποτελεῖ καθαρή ματαιοπονία;
Ἡ ἀπόφανση, στό ὄνομα τοῦ “ὀρθοῦ λόγου” καί τῆς “ἐπιστήμης”, ὅτι ἡ πίστη ἀποτελεῖ ἁπλῶς “ταμποῦ” τοῦ παρελθόντος καί δέν ἔχει καμμιά θέση στή σύγχρονη, ὀρθολογικά ὀργανωμένη κοινωνία μας, εἶναι πράξη αὐθαίρετη. ῎Αλογη καί ἀνεπιστημονική. ᾿Ακύρωση τοῦ ἀξιώματος, πού θέλει τήν ἐπιστήμη νά μήν εἰσβάλει σέ χώρους, πού δέν μπορεῖ νά τούς ἐρευνήσει μέ τά δικά της μέσα. Βίαιη καί ἀδικαίωτη παραβίαση τῶν πυλῶν τῆς σκιερῆς ἀπεραντοσύνης τοῦ “ὑπέρ λόγον”.
Πέρα ἀπό τήν κληρονομημένη ψυχική ταλάντωση ἀνάμεσα στήν πίστη καί στή δυσπιστία ἤ στήν πίστη καί στήν ἀπιστία, ἡ ἐποχή μου ἔχει φορτιστεῖ καί μέ τίς πρόσθετες, ἀρνητικές καί, συχνά, τραυματικές ἐμπειρίες, πού προκάλεσαν οἱ ἀνοιχτές καί βίαιες ἐπιθέσεις τοῦ ἀθεϊσμοῦ. Καί ἡ κριτική, πού ξεφυλλίζει τά ἱστορικά ντοκουμέντα καί ζυγίζει τό πνευματικό ἤ τό ἠθικό βάρος τῶν συμπεριφορῶν, διχάζεται. Οἱ φανατικοί μαχητές τῆς παράταξης τοῦ ὀρθολογισμοῦ καί τοῦ ἀθεϊσμοῦ περιφέρουν, πανηγυρικά καί ὑπερφίαλα, τό λάβαρο τοῦ θριάμβου. Μιλοῦν γιά νίκη. Γιά ὁριστικό σπάσιμο τῶν ταμποῦ. Γιά ἀπελευθέρωση τοῦ ἀνθρώπινου γένους ἀπό τίς “προλήψεις” καί τίς “προκαταλήψεις”. Γιά ἄνοιγμα τῶν ὁριζόντων τῆς γνώσης καί τῶν ἐφαρμογῶν. Γιά ἐγκαινισμό τῆς ἐποχῆς τῆς σταθερῆς, ἀνοδικῆς πολιτιστικῆς ἐξέλιξης. Καί γιά καταξίωση καί ἀναβάθμιση τῆς ἀνθρώπινης προσωπικότητας.
Κάποιοι ἄλλοι, οἱ συνάνθρωποι καί συνοδοιπόροι, μέ τίς πνευματικές ἀνησυχίες καί μέ τά ὑπαρξιακά ἐρωτήματα, βηματίζουν συνεσταλμένοι καί σκεφτικοί. Λιτανεύουν τή χαρά καί τήν ἀναγνώριση τῶν πολλαπλῶν ἐπιστημονικῶν καί τεχνολογικῶν ἀνακαλύψεων. Περιφέρουν, ὅμως, καί τήν ὀδύνη καί τήν πικρία, πού σώρευσε μέσα τους ὁ ἀθεϊστικός σίφουνας. Καί μένουν πιστοί καί ἀφοσιωμένοι στή γόνιμη κοινωνία μέ τό Θεό.
Δέχονται, μέ ἀνοιχτή ἀγκαλιά, τά δῶρα τῆς ἐπιστήμης. ᾿Αξιοποιοῦν, διακριτικά καί Εὐχαριστιακά, τίς ἔξυπνες κατασκευές τῆς ἐξελιγμένης τεχνολογίας. ᾿Αλλά δέν ἐξαντλοῦν τά ὁράματά τους στήν πλησμονή τῆς εὐμάρειας. ῾Υψώνουν τό βλέμμα στό σκοτεινιασμένο οὐρανό. Καί ἀναζητοῦν τόν Τεχνίτη τῆς παγκόσμιας ὀμορφιᾶς καί τῆς ἀδιατάρακτης καθολικῆς ἁρμονίας. ᾿Εκεῖνον, πού εἶναι πάνω καί πέρα ἀπό τίς δικές μας, “πεπερασμένες”, διεργασίες τοῦ λογικοῦ ἤ τῆς ἐρευνητικῆς ψηλάφησης. “῾Υπέρ λόγον καί αἴσθησιν”. ῾Ο ἄπειρος “Νοῦς”. “῾Ο ὤν καί ὁ ἦν καί ὁ ἐρχόμενος” (᾿Αποκάλ. α΄ 4).
Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων