Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 150, 1-2-2005

Τό πλαστό ὅραμα

Kατά τούς τελευταίους αἰῶνες, ἡ ὑλιστική ὑστερία τοῦ αὐτοκαλούμενου “δυτικοῦ” κόσμου καί ἡ κοινωνικοπολιτική προπαγάνδα τοῦ θεωρητικοῦ ἤ τοῦ (ἄλλοτε) ὑπαρκτοῦ σοσιαλισμοῦ συναντήθηκαν, σάν σέ κοινή ἀφετηρία καί, ταυτόχρονα, σάν σέ κοινό, ἰδεατό, στόχο, στήν ἐκστρατεία κολόβωσης τοῦ ἀνθρώπινου ὁράματος. Προσπάθησαν νά πλάσουν καί νά προπαγανδίσουν ἄλλο ὅραμα, θελκτικό, ἀλλά παραπλανητικό. Καί νά τό ἐμφυτεύσουν, μέ τρόπο βίαιο, στίς ἀνήσυχες ψυχές. Τό ἐγκοσμιοκρατικό καί σαρκολατρικό ὅραμα μιᾶς μερίδας τοῦ ἀρχαίου κόσμου, πού τό στιγματίζει καί τό καταδικάζει ὁ ἀπόστολος Παῦλος, καθώς ἀπευθύνεται στήν ᾿Εκκλησία τῆς Κορίνθου· «φάγωμεν καί πίωμεν, αὔριον γάρ ἀποθνήσκομεν» (Α΄ Κορινθ. ιε΄ 32), γύρισε ξανά στό διαφημιστικό καί δημαγωγικό καντράν τοῦ νεότερου κόσμου καί ἔγινε ὁ λογότυπος τῆς ἀκόρεστης εὐμάρειας. Τό φτιαχτό ὄνειρο μιᾶς ἀτέρμονης οἰκονομικῆς ἀνάπτυξης, καί μιᾶς ἀπεριόριστης ἱκανοποίησης τῶν αἰσθήσεων, πού στριμώχνει στή γωνιά τῆς περιφρόνησης τήν ψυχή καί ἀκρωτηριάζει θανάσιμα τήν ὕπαρξη.

Τό ἔμβλημα «αὔξηση τοῦ κατά κεφαλήν εἰσοδήματος» καί «ἐλεύθερη ἱκανοποίηση τῶν αἰσθήσεων» ἔγινε ψυχολογικό κίνητρο γιά στράτευση καί γιά αὐτοθυσία στά ἀνοιχτά πεδία τῶν μαζικῶν ἀναμετρήσεων. Διαφημίστηκε σάν τό ἐντυπωσιακό κορύφωμα τῆς κοινωνικῆς καί πολιτιστικῆς προόδου, πού τή δρομολόγησαν τά κινήματα τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἰσότητας καί τή διευκόλυνε, μέ τή ραγδαία ἐξελιξή της, ἡ τεχνολογική ἀνάπτυξη. Καί προσφέρθηκε, σάν πανάκεια στόν πόνο καί στή στέρηση, πού προκάλεσαν οἱ τραχύτητες τῆς βιοπάλης, οἱ ἁλυσιδωτές αἱματηρές ἀναμετρήσεις, οἱ δυό παγκόσμιοι πόλεμοι τοῦ εἰκοστοῦ αἰώνα καί οἱ ἀτελεύτητες, περιθωριακές, συρράξεις, ἀνάμεσα στόν πλοῦτο καί στήν ἔνδεια, στήν ἔπαρση τῶν βαρειά ἐξοπλισμένων ὑπερδυνάμεων καί στήν ἀπόγνωση τῶν ἐξαθλιωμένων, ἀνυπεράσπιστων μαζῶν.

Ἡ πραγματικότητα, πού τή ζοῦμε τήν ἑπόμενη μέρα, εἶναι ἐντελῶς διαφορετική ἀπό τά σχεδιάσματα, πού εἶχε χαράξει ἡ προπαγάνδα τοῦ ὑλισμοῦ. Οἱ ἐπιστῆμες προχώρησαν. ῾Η τεχνολογία σημείωσε ἅλματα. Οἱ πόλεις ἐμπλουτίστηκαν μέ ἐντυπωσιακές κατασκευές. Οἱ ἀγορές (ὄχι σέ ὅλες τίς περιοχές τοῦ πλανήτη) γέμισαν ἀγαθά. ᾿Αλλά, οἱ πνευματικές ἀνησυχίες δέν ἔσβησαν. ῾Ο ὑπερτροφικός, ὑλιστικός ἐνθουσιασμός (πραγματικός ἤ πλασματικός) ἐντυπωσίασε, σέ πρώτη φάση, τά ἀνυποψίαστα πλήθη. ῎Εβαλε πολλούς στό ρυθμό τῆς ἀγωνίας γιά περισσότερο πλοῦτο καί γιά περισσή ἐνασχόληση μέ τίς ἀπαιτήσεις τῆς σάρκας. Εὐκόλυνε τίς ἀδηφάγες, πολυεθνικές βιομηχανίες, νά μεθοδεύσουν τίς διαφημιστικές τους καμπάνιες καί νά αἰχμαλωτίσουν τίς αἰφνιδιασμένες καί συνεπαρμένες μάζες στά συστήματα τῆς ἐξαντλητικῆς καί ἐξοντωτικῆς ἐκμετάλλευσης. Δέν κατάφερε, ὅμως, νά ἀφανίσει ἀπό τόν πίνακα τῆς ψυχῆς τά ὑπαρξιακά ἐρωτήματα καί τή λαχτάρα γιά ὑπεύθυνη καί πειστική ἀπόκριση.

Ἡ ἐναγώνια ἀναζήτηση τοῦ στίγματος τοῦ ἀνθρώπινου προσώπου, μέσα στήν ἀπέραντη καί πολυσύνθετη Δημιουργία καί τοῦ νοήματος τῆς σύντομης τροχιᾶς του στόν ἱστορικό ὁρίζοντα δέ φιμώθηκε ὁριστικά καί δέ συμπνίγηκε ἀμετάκλητα κατά τή μακρά περίοδο τῆς δυναστείας τοῦ ὑλιστικοῦ μοντέλου σκέψης καί ζωῆς. ᾿Ακόμα καί μέσα σ᾿ αὐτή τήν ἀφόρητη καταπίεση καί τήν ὁλοκληρωτική καταδυνάστευση, ἡ ἀγωνία γιά νοηματοδότηση καί γιά καταξίωση συνταράσσει τίς ψυχές καί ὑποχρεώνει τόν ἐπιστημονικό καί τό φιλοσοφικό κάλαμο νά ἀποτολμήσουν τή δική τους ἀπόκριση.

Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ