† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 155, 16-4-2005
Περιφέρουμε τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ
Ἡ ἰδιαιτερότητα τοῦ λογικοῦ ἀνθρώπου, μέσα στό σύνολο τῆς ἀπέραντης Δημιουργίας, εἶναι ἕνα ἀπό τά κομβικά θέματα, πού ἀπασχολοῦν καί συνεπαίρνουν τήν Πατερική ἀνθρωπολογία, στό σύνολό της. Οἱ Πατέρες μας, οἱ φορεῖς τοῦ πνεύματος καί κοινωνοί στή σοφία καί στά χαρίσματα τοῦ Παναγίου Πνεύματος, ἀτενίζουν τόν πολύτιμο ὑπαρκτικό πλοῦτο, τό “κατ᾿ εἰκόνα”, σέ στάση θαυμασμοῦ καί ἔκστασης. ᾿Αφήνουν τό “λόγο” τους, τή νοητική τους εὐαισθησία νά βυθιστεῖ στό μυστικό μεταλλεῖο τῆς ἴδιας τους τῆς ψυχῆς, νά προσμετρήσει τό θησαύρισμα τῆς ὕπαρξης καί τήν “ἐντελέχεια”, τόν προορισμό, πού ἔταξε ὁ Δημιουργός γιά τό “ἔμπνουν” δημιούργημά του. Παράλληλα, ἐπεκτείνουν τήν ἔρευνά τους καί τό θαυμαστικό τους ἄγγιγμα καί στή γύρω τους φύση. Στήν κοντινή καί προσιτή. Καί στήν ἀπόμακρη καί ἀπροσπέλαστη. Στέκονται, ἐνεοί, μπροστά στήν κοσμική ἁρμονία. Καί περιμαζεύουν τά ψήγματα τῶν ἀποκαλύψεων, πού ἀφήνει νά διαλάμψουν ἡ τελειότητα τοῦ μεγαλειώδους ἔργου τοῦ Θεοῦ. ᾿Ανιχνεύουν, μελετοῦν, περιγράφουν, δοξολογοῦν. Σέ ἀτέλειωτο βύθισμα. Καί σέ ἀσταμάτητη ἔκπληξη. Τά πάντα εἶναι δημιουργημένα μέ ἄπειρη σοφία. Τά πάντα εἶναι ἀπόρροια τῆς ἀσύληπτης θεϊκῆς ἀγάπης.
῞Ενας ἀπό τούς πολύ πρώιμους ἐκκλησιαστικούς μας συγγραφεῖς, ὁ Κλήμης ὀ ᾿Αλεξανδρεύς, συγγραφέας τοῦ τέλους τοῦ δεύτερου καί τῶν ἀρχῶν τοῦ τρίτου αἰώνα, ἀποτυπώνει, μέ τούτη τή θαυμαστή ἐξαγόρευση, τή δυναμική ἐμπειρία του· “᾿Εμεῖς εἴμαστε ἐκεῖνοι, πού περιφέρουμε τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ σ᾿ αὐτό τό ἄγαλμα, τόν ἄνθρωπο, πού εἶναι ζωντανό καί κινεῖται. Σύνοικη εἰκόνα, σύμβουλο, ἀχώριστο σύντροφο, ὁμοτράπεζο, συμπαθή καί ἐλεύθερο ἀπό τά ἀνθρώπινα πάθη”(*).
῾Ο ἄνθρωπος, αὐτό τό ζωντανό ἄγαλμα, τό ὑπερτέλειο πλάσμα, πού ἔχει τή δοτή καί χαρισματική εὐχέρεια νά κινεῖται καί νά σκέπτεται, δέν μεταφέρει ἀπό τόπο σέ τόπο τήν παγερότητα τῆς ἄψυχης ὕλης. Οὔτε ὁριοθετεῖται στήν ἐνστικτώδη κίνηση, πού ἐξυπηρετεῖ τή διατήρηση καί τή διαιώνιση τοῦ εἴδους, δίχως καμμιά προέκταση στά αἰνίγματα τῆς Δημιουργίας, δίχως τήν ἱκανότητα λογικῆς προσέγγισης καί ἐπεξεργασίας τῆς διαβαθμισμένης ὀμορφιᾶς καί τοῦ ὑπαρξιακοῦ νοήματος. Τό ἀνθρώπινο πρόσωπο αὐτοδηλώνεται, αὐθόρμητα, καί αὐτοφανερώνεται, ὡς ἡ παρουσία καί ἡ ἐνέργεια τῆς γνήσιας εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Γιατί αὐτή τήν εἰκόνα τήν ἔχει μέσα του. Εἶναι ὁ πυρήνας καί ἡ οὐσία τῆς ὕπαρξης. Τό καθαυτό “εἶναι”. Καί ἡ ἱκανότητα, πού συνδέει ἄμεσα τόν ἄνθρωπο μέ ὁλόκληρη τήν κτιστή δημιουργία καί τόν φέρνει σέ κοινωνία μέ τό ἄκτιστο μεγαλεῖο τοῦ Θεοῦ.
“Μήν κάνεις τό λάθος νά ὑπολογίσεις τό μέγεθος τῶν κτισμάτων, πού βρίσκονται στόν κόσμο καί νά τά θεωρήσεις πολυτιμότερα ἀπό σένα, ἄνθρωπε”(**).
Μητροπολίτης
Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
__________________________
(*) “῾Ημεῖς ἐσμέν οἱ τήν εἰκόνα τοῦ Θεοῦ περιφέροντες ἐν τῷ ζῶντι καί κινουμένῳ τούτῳ ἀγάλματι, τῷ ἀνθρώπῳ, σύνοικον εἰκόνα, σύμβουλον, συνόμιλον, συνέστιον, συμπαθῆ, ὑπερπαθῆ” (Κλήμεντος ᾿Αλεξανδρέως· Προτρεπτικός, IV, Βιβλιοθήκη ῾Ελλήνων Πατέρων, τ. 7, σ. 48).
(**) “Μή γάρ, τά μεγέθη τῶν ἐν αὐτῷ κτισμάτων κατανοῶν, διά τοῦτο τιμιώτερά σου ταῦτα εἶναι νόμιζε, ἄνθρωπε...”. (Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου· Θεολογικά τε καί πρακτικά, π΄, Sources Chrittiennes τ. 51, π. 105).
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων