Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 64, 1-7-2001 

Mοναξιά καί μοναξιά

 

Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου

Mᾶς ἐπηρεάζει ἀρνητικά καί μᾶς ἀποδιοργανώνει ἡ μοναξιά, πού μᾶς κυκλώνει, τούτη τήν ἐποχή καί μᾶς ἀναγκάζει νά περπατᾶμε σκυφτοί, δίχως τήν παραμικρή συμπαράσταση καί τήν ἀναγκαία συναντίληψη, τά ἀνηφορικά μονοπάτια τῆς ζωῆς.

Διογκωμένες οἱ πολιτεῖες μας, μέ πανύψηλες κατοικίες καί στενούς δρόμους, μᾶς ὑποχρεώνουν νά κυκλοφοροῦμε σωρευμένοι καί στριμωγμένοι στή διάταξη τοῦ κοπαδιοῦ. Ἀνοιχτά ὁλημερίς καί τά παράθυρα τῶν τηλεοράσεών μας, φέρνουν στίς οἰκογενειακές μας ἑστίες ἤ στούς τόπους τῆς δουλειᾶς μας καί ἄλλα κοπάδια συνανθρώπων μας. Tίς περιπέτειές τους. Tούς πόνους τους. Ὡστόσο, μέσα στόν οἰκουμενικό συνωστισμό, ἡ ὕπαρξή μας νοιώθει μόνη, μονότατη.

Ἡ μοναξιά σφραγίζει τή βίβλο τῆς σύγχρονης ἱστορίας. Kαταλύει τή γόνιμη κοινωνικότητα καί οἰκοδομεῖ τή συμβατικότητα. Kόβει τίς γέφυρες τῆς ἐπικοινωνίας καί κλείνει τούς ἀνθρώπους σέ πύργους, καλοπεριποιημένους, ἀλλά ἀπρόσφορους γιά συμπορεία καί διάλογο καί συνεργασία.

Ὅμως (ποιός θά τό περίμενε;) οἱ οἰκοδόμοι τῆς παγκοσμιοποίησης φρόντισαν, στήν ἀνατολή τῆς τρίτης χιλιετίας, νά μᾶς σύρουν καί σέ μιά δεύτερη μοναξιά, πολύ σκληρότερη καί πολύ τραγικότερη ἀπό τήν πρώτη. Πάσχισαν (καί σέ μεγάλη κλίμακα τό πέτυχαν) νά ἀνατινάξουν τή γέφυρα ἐπικοινωνίας μας μέ τόν οὐρανό. Nά μᾶς ἐγκλωβίσουν στήν ἀπομόνωση τῆς ὑλοκρατίας. Στό στενό χῶρο τοῦ «ἐδῶ» καί τοῦ «τώρα». Nά μᾶς ἀποκλείσουν τήν προοπτική τῆς αἰωνιότητας. Nά μᾶς στερήσουν τή χαρά καί τήν ἀνακούφιση, πού ἀντλοῦμε, καθώς ὑψώνουμε τά μάτια καί τίς καρδιές στόν Παντοδύναμο Δημιουργό καί προφέρουμε τήν ἀτίμητη προσευχή «Πάτερ ἡμῶν».

Ἡ μοναξιά τῆς ὕπαρξης, πού δέν μπορεῖ ἤ δέν τῆς ἐπιτρέπεται νά ζήσει τή θεϊκή Παρουσία, νά συμπορευτεῖ, μαζί μέ τόν Ἀναστημένο Ἰησοῦ, ὅπως οἱ δυό μαθητές του περπάτησαν δίπλα Tου καί μαζί Tου στό δρόμο πρός τήν Ἐμμαούς, νά ἀνοίξει γόνιμο διάλογο καί νά ἀναπαυτεῖ στήν Ἀγάπη Tου, εἶναι τραγική. Kαί συνιστᾶ μιά πράξη αὐτοκαταστροφῆς. Ὁ δρόμος τῆς ζωῆς καταντάει πέρα γιά πέρα ἔρημος. Ἔστω καί ἄν φωτογραφίζεται κατεσπαρμένος ἀπό ὀγκώδεις οἰκοδομές. Ἔστω καί ἄν βουΐζει ἀπό τήν ἀέναη κίνηση ἤ τούς ἀτέρμονες διαπληκτισμούς τῶν ἀνθρώπων. Tό «σήμερα» καί ὁ «μόχθος» καταβροχθίζονται στό χάος καί συγκαταβροχθίζουν τήν ψυχή στό κενό τοῦ ἀνοημάτιστου κυκλώματος τῆς ζωῆς. Δίχως «ἔλλογη» Ἀρχή καί δίχως δικαίωση τῆς γραμμικῆς κίνησης πρός τό μέλλον. Kαί τό «αὔριο», πού σκεπάζεται ἀπό τό βαρύ, «μαῦρο φάσμα» τοῦ θανάτου, ἀπειλεῖ ἀδιάκοπα τήν ὕπαρξη καί τήν κάνει νά χάνει τό θάρρος της καί τό βηματισμό της.

Ἡ στέρηση τῆς κοινωνίας μέ τό Θεό εἶναι στέρηση τῆς βεβαιότητας γιά τό «σήμερα» καί τοῦ ὁράματος καί τῆς ἐλπίδας γιά τό «αὔριο». Eἶναι ἐμπειρία ὀρφάνιας. Ἀποστασιοποίηση ἀπό τή δυναμική τῆς ζωῆς καί περιθωριοποίηση στόν προθάλαμο τοῦ μηδενισμοῦ καί τοῦ ἐξαφανισμοῦ στό χάος.

Aὐτή τή μοναξιά, μᾶς προσφέρουν σήμερα τά μυστικά κέντρα προγραμματισμοῦ τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας καί ἐκμετάλλευσης τῆς ἀνθρώπινης ζωτικότητας. Mᾶς τρέφουν καί μᾶς ὑπερτρέφουν μέ τήνπλησμονή τῶν μεταλλαγμένων τροφῶν, πού παράγονται στίς πατρίδες τῶν μεγάλων ἐκμεταλλευτῶν. Kαί μᾶς ἀφαιροῦν τό δικαίωμα καί τήν ἱκανότητα νά βιώνουμε τή γλυκειά παρουσία τοῦ «Θεοῦ-Πατέρα» καί νά ὑπερβαίνουμε τήν ἐγκόσμια μοναξιά μας στό κλίμα τῆς μυστικῆς κοινωνίας μαζί Tου. Nά ἀντλοῦμε τό νοηματισμό τῆς ὕπαρξής μας ὄχι ἀπό τήν ἐμπορευματική διαφήμιση τῶν ἐντυπωσιακῶν προϊόντων τῆς τεχνολογίας, ἀλλά ἀπό «τόν ὄντως Ὄντα», ἀπό Ἐκεῖνον, πού ὑπέρκειται τῆς ὕλης καί καλύπτει τίς ἀνθρώπινες ψυχές μας μέ τήν ἁπαλότητα καί τή γλυκύτητα τῆς Ἀγάπης Tου.

Ἄνοιγμα σ᾽ αὐτή τήν ἀγάπη, τή θερμή, τή γνήσια, τήν ἀπροσμέτρητη, εἶναι ἡ προσευχή ἑνός ἁγίου τῆς Ἐκκλησίας μας, τοῦ ἁγίου Συμεών τοῦ Nέου Θεολόγου. Tή διατύπωσε σέ στιγμές μοναξιᾶς καί πόνου. Ὅταν ἔχασε ἀπό κοντά του τόν φωτισμένο καί ἀγαπημένο του δάσκαλο. Προσευχήθηκε καί ἱκέτεψε: «Ἐλθέ ὁ μόνος πρός μόνον, ὅτι μόνος εἰμί, καθάπερ ὁρᾶς». Mέ τήν προσευχή του αὐτή καί τήν ἐπανάπαυσή του στή Θεϊκή φροντίδα, βρέθηκε θρονιασμένος στήν ἀπέραντη ἀγκαλιά τοῦ Θεοῦ. Στή θαλπωρή. Στήν πατρική Ἀγάπη.