Τό ἄρθρο αὐτό δημοσιεύθηκε στό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 133, 16-5-2004
Ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη
“ὑπνώττουσα”...
Ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολίτης σέ ἐπίσημη δήλωσή του ἐνώπιον τοῦ Σώματος τῆς Ἱεραρχίας, ἀναφερόμενος στή λειτουργία τῆς ἐκκλησιαστικῆς δικαιοσύνης, τήν χαρακτήρισε “ὑπνώττουσα” καί “διατεταγμένη”. Βαρεῖς οἱ χαρακτηρισμοί, ὅταν μάλιστα αὐτοί προέρχονται ἀπό ὑπεύθυνο στέλεχος τῆς Ἱεραρχίας καί διατυπώνονται σέ ἐπίσημη συνεδρίαση τοῦ Σώματος. Καί δυστυχῶς πολλά πού βλέπουν τό φῶς τῆς δημοσιότητας καί τροφοδοτοῦν μέ συνεχῆ ροή τά ἔντυπα καί ἠλεκτρονικά μέσα ἐνημέρωσης, ἔρχονται νά ἐπιβεβαιώσουν τούς παραπάνω χαρακτηρισμούς τοῦ Σεβασμιωτάτου.
Ἐμεῖς δέν θά σχολιάσουμε τίς πιό πάνω ὑπεύθυνες κριτικές διαπιστώσεις τοῦ Δεσπότη. Οὔτε θά παραθέσουμε τό δικό μας ἀντιρρητικό λόγο. Θά ἀναφερθοῦμε σέ ὁρισμένα, συγκεκριμένα καί κραυγαλέα περιστατικά, τά ὁποῖα ἀσφαλῶς θεμελιώνουν καί ἰσχυροποιοῦν τή μείζονα σκέψη στό συλλογισμό τοῦ Σεβασμιωτάτου.
ΤΟ ΠΡΩΤΟ περιστατικό ἀναφέρεται στήν περίφημη καί πολύκροτη δίκη τοῦ μάρτυρα ἀγωνιστή Μητροπολίτη Λαρίσης Θεολόγου τόν Ἰανουάριο τοῦ 1993, πού κατέληξε, ὅπως κατέληξε, στήν ἐπιβολή τῆς δεκαετοῦς ἀργίας στόν ἅγιο αὐτό Ἐπίσκοπο.
Ἔγραψε σχετικῶς τό πληροφοριακό μας Δελτίο σέ μιά ἀπό τίς προηγούμενες ἐκδόσεις του: “Διατάσσονται ἀνακρίσεις γιά τήν ἐγκατάστασή του στό Ἐπισκοπεῖο τῆς Μητροπόλεως. Σέ κάποιο σημεῖο οἱ ἀνακρίσεις διακόπτονται μέ τή σύμφωνη γνώμη τοῦ ἀνακριτῆ Μητροπολίτη, γιά κάποιο διαδικαστικό θέμα πού ἀνέκυψε, ὑπογράφηκε μάλιστα καί σχετικό πρακτικό διακοπῆς. Παρά ταῦτα ἡ Σύνοδος θεωρεῖ τήν ἀνάκριση περαιωθεῖσα καί ὁ Μητροπολίτης Θεολόγος εἰσάγεται στό Πρωτοβάθμιο δι᾿ Ἀρχιερεῖς Δικαστήριο. Ὁρίστηκε μάλιστα καί ἡμέρα συνεδριάσεως. Ἐδῶ τά γεγονότα πού μεσολάβησαν εἶναι πράγματι τραγικά. Τό πρῶτο. Ὁ πληρεξούσιος δικηγόρος τοῦ Μητροπολίτη ζητάει, κατά τό νόμο, νά συμπαρασταθεῖ στό ἀκροατήριο. Τό αἴτημά του ἀπορρίφθηκε, καίτοι ἡ συμπαράσταση λαϊκοῦ δικηγόρου εἰδικῶς προβλέπεται καί γιά τήν ἐκκλησιαστική δίκη ἀπό τό νόμο 1700/1987. Ἦταν οἱ ἴδιες νομικές διατάξεις, τίς ὁποῖες τό ἴδιο τό Δικαστήριο ἐφήρμοσε στήν ὑπόθεση τοῦ Μητροπολίτη Ζακύνθου καί μέ βάση αὐτές ἐπέτρεψε τή συμπαράσταση τοῦ τελευταίου μέ συνήγορο λαϊκό δικηγόρο. Βλέπετε, δυό μέτρα καί δυό σταθμά. Καί ἕνα δεύτερο. Ὁ Γέροντας κατέβηκε τότε ἀπό τή Λάρισα στήν Ἀθήνα μέ πολύ ὑψηλό πυρετό. Ἡ ἴωση εἶχε προσβάλει τήν ἀκοή του καί σχεδόν δέν ἤκουε. Ἐξέθεσε στό Δικαστήριο τήν κατάστασή του αὐτή καί ζήτησε, καί γιά τό λόγο αὐτό, τουλάχιστον τήν ἀναβολή τῆς δίκης. Καί τό αἴτημά του αὐτό ἀπορρίφθηκε. Γιά ὅσα ἔλαβαν χώρα κατ᾿ αὐτή τή δίκη ὁ εἰσαγγελέας, μετά τήν προκαταρτική ἔρευνα, εἶχε ἀσκήσει ποινική δίωξη σέ βάρος συνέδρων Δικαστῶν-Μητροπολιτῶν, ἡ ὁποία ὅμως μέ παρέμβαση τῆς τότε κυβερνήσεως Μητσοτάκη, ἀνεστάλη μέ κυβερνητική πράξη. Καί κάτι ἀκόμη. Κατά τῆς πρωτοβάθμιας κρίσης γιά τήν ἐπιβολή τῆς 10ετοῦς ἀργίας ἀσκήθηκε ἐμπροθέσμως ἔφεση, ἡ ὁποία ἀκόμη δέν δικάσθηκε!, ἀλλά ἐκκρεμεῖ ἐπί ἐξαετίᾳ (ἤδη δεκαετία) στό συρτάρι κάποιου συνοδικοῦ γραφείου”.
Ἐπιτακτική καθίσταται ἡ ἄμεση σύγκληση τοῦ ἀποκλειστικά ἁρμόδιου Δευτεροβάθμιου Δικαστηρίου, γιά νά κρίνει, αὐτό ὡς μόνο ἁρμόδιο, καί νά ἀποφασίσει, ἔστω καί μέ τόσο μεγάλη καθυστέρηση, ἐπί τῆς ἐκκρεμοῦς ἀκόμη ἐφέσεως τοῦ μακαριστοῦ Θεολόγου κατά τῆς ἀποφάσεως τῆς ἀργίας, πού ὑπῆρξε τό προϊόν μιᾶς δίκης, τήν ὁποία ὁ μέν σημερινός Ἀρχιεπίσκοπος κ. Χριστόδουλος χαρακτήρισε τότε(;) ὡς “παρωδία”, ὁ δέ ἁρμόδιος εἰσαγγελέας, ἀσκώντας ποινική δίωξη κατά τῶν Συνέδρων Ἱεραρχῶν, θεώρησε ὡς “παράνομη”.
ΤΟ ΔΕΥΤΕΡΟ περιστατικό ἀναφέρεται στήν ἄσκηση ἐκκλησιαστικῆς δίωξης κατά τοῦ σεβάσμιου Γέροντα Μητροπολίτη Σιδηροκάστρου Ἰωάννη γιά τό κανονικό ἀδίκημα, πού τοῦ ἀπέδωσαν, “τῆς καταφρονήσεως τῆς ἀπό 20/10/1994 ἀποφάσεως τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἱεραρχίας κλπ”. Ἔγραφε τότε καί πάλι ἡ περιοδική μας ἔκδοση γιά τό θέμα αὐτό, μεταξύ ἄλλων, καί τοῦτο: “Κατά τήν κοίμηση, τόν Ἰούλιο τοῦ 1996, τοῦ Μητροπολίτη Λαρίσης Θεολόγου, ὁ Σεβ. Σιδηροκάστρου ἔσυρε τά γεροντικά καί ἀσθενικά του βήματα, γιά νά καταθέσει τόν ἀδελφικό ἀσπασμό καί τό δάκρυ τῆς ἀγάπης του στόν ἀγαθό Ἐπίσκοπο Θεολόγο. Προέστη μάλιστα καί τῆς ἐξόδιας ἀκολουθίας. Ἐκεῖ, καί οἱ φέροντες τά “ἐπιτίμια ἀκοινωνησίας” Μητροπολίτες Θεσσαλιώτιδος Κωνσταντῖνος καί Ἀττικῆς Νικόδημος, γιά νά συμπροσευχηθοῦν καί νά ἀποχαιρετήσουν καί αὐτοί τόν συνεξόριστο καί ὁμοιοπαθῆ ἀδελφό καί συλλειτουργό τους. Γιά τή συμμετοχή αὐτή τοῦ Δεσπότη στήν ἐξόδιο ἀκολουθία μέ τήν σύμπραξη τῶν “ἀκοινωνήτων”! Ἀρχιερέων καί χωρίς τήν ἄδεια τοῦ “ἐπιχώριου” Μητροπολίτη (εὑρισκομένου προφανῶς κάπου στή Σαλαμίνα καί μή ἐμφανισθέντος), ἡ διοικοῦσα Ἐκκλησία μέ πρωτόγνωρη ταχύτητα ἄσκησε δίωξη καί ὁ ἅγιος Σιδηροκάστρου κλήθηκε σέ ἀπολογία μέ τήν κατηγορία τῆς καταφρονήσεως ἀποφάσεων τῆς Ἱεραρχίας κ.ἄ. Ὅμως σέ κάποιο σημεῖο διακόπηκαν οἱ ἀνακρίσεις καί δέ συνεχίσθηκε ἡ διαδικασία. Θέλουμε νά πιστεύουμε ὅτι αὐτή ἡ κατάληξη ἦταν λύση ἀνάγκης καί ὄχι προϊόν ἀγαθῆς βουλήσεως. Καί τοῦτο, γιατί στήν πορεία τῆς ἐκκλησιαστικῆς δίκης θά ἐτίθετο ἐπί τάπητος τό θέμα τῆς κανονικότητας τῶν “ἐπιτιμίων” καί τό θέμα τῆς νόμιμης ἐπιβολῆς τους. Καί ἐκεῖ ἀσφαλῶς θά ἀποδεικνύονταν ὅτι οὔτε Ἱερός Κανόνας προβλέπει τέτοια “ἐπιτίμια”, καί μάλιστα μέ τό περιεχόμενο πού προσέδωσε σ᾿ αὐτά ἡ διοίκηση τῆς Ἐκκλησίας, οὔτε εἶχε τηρηθεῖ γιά τήν ἐπιβολή τους ἡ νόμιμη διαδικασία, ἀφοῦ οὐδέποτε εἶχαν ἐγκριθεῖ ἀπό τήν Ἱεραρχία μέ τήν αὐξημένη πλειοψηφία τῶν 2/3 “τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ” τῶν μελῶν της καί ὄχι μόνο τῶν παρόντων (ἄρθρ.6 πάρ.3 ΚΧ ΕΕ)”.
Για τό ἴδιο θέμα ἔγραφε σχετικῶς σέ σχόλιό της καί ἔγκριτη ἐκκλησιαστική ἐφημερίδα: “Κατά τό οἰκεῖο Πρακτικό τῆς Ἱεραρχίας τῆς 20/10/1994 ἐψήφισαν ὑπέρ τοῦ “Ἐπιτιμίου Ἀκοινωνησίας” 39 Μητροπολίτες ἐπί συνόλου 77 ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπολιτῶν, ἀντί τοῦ ἀπαιτούμενου ἐλαχίστου ἀριθμοῦ τῶν 51 Μητροπολιτῶν (77Χ2/3=51). Κατά συνέπεια τό “Ἐπιτίμιο Ἀκοινωνησίας”, τό ὁποῖο ἀναρμοδίως ἐπιβλήθηκε στούς τρεῖς Μητροπολίτες ἀπό τή Δ.Ι.Σ., δέν ἐπικυρώθηκε ἀπό τήν Ἱεραρχία, ὅπως ἐσφαλμένα γίνεται δεκτό μέ τό κατηγορητήριο, γιατί δέ συγκέντρωσε τήν ἐπιβαλλόμενη αὐξημένη πλειοψηφία τῶν 2/3 “τοῦ ὅλου ἀριθμοῦ τῶν μελῶν τῆς Ἱεραρχίας” καί ἑπομένως τό ἀποδιδόμενο παράπτωμα στούς ἐγκαλούμενους Μητροπολίτες γιά παράβαση τῶν παραπάνω Ἱερῶν Κανόνων (Ι΄, Β΄ καί Θ΄) στηρίζεται σέ ἀνυπόστατη ἀπόφαση τῆς Ἱεραρχίας. Αὐτό ἀποτελεῖ τραγικό σφάλμα καί οἱ ἀναλαβόντες τή διενέργεια τῶν ἀνακρίσεων Μητροπολίτες κινδυνεύουν νά ὑποπέσουν στό ἀδίκημα τῆς παραβάσεως καθήκοντος κατά τόν κοινό ποινικό νόμο”.
ΤΟ ΤΡΙΤΟ περιστατικό εἶναι πρόσφατο. Ἱερομόναχος ὁμολόγησε ἀπό τηλεοράσεως μπροστά στά ἔκπληκτα μάτια τῶν τηλεθεατῶν βαρύτατο ἠθικό παράπτωμα. Τό περιστατικό αὐτό τό τηλεοπτικό κανάλι τό παρουσίασε κατ᾿ ἐπανάληψη καί τίς ἑπόμενες ἡμέρες στίς ἐκπομπές του. Ἡ ὑπόθεση ἔφθασε στήν ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη. Τό πρωτοβάθμιο Συνοδικό Δικαστήριο ἀπάλλαξε ὁμόφωνα τόν ἐν λόγῳ κληρικό, εἰδικά γιά τό ὁμολογημένο βαρύτατο ἠθικό παράπτωμα, μέ τήν αἰτιολογία, ὅτι διατηροῦσε ἀμφιβολίες γιά τό αὐθόρμητο τῆς παραδοχῆς, διότι, ὅπως δέχθηκε τό δικαστήριο, ὁ ἐγκαλούμενος κληρικός τελοῦσε “ὑπό συνθήκας ἀσφυκτικῆς καί ἀφορήτου ψυχολογικῆς πιέσεως”!! Καί ἐρωτᾶται: Ὅταν κάποιος εὑρίσκεται, ἔστω, κάτω ἀπό ψυχολογική πίεση(!), φθάνει στό σημεῖο νά ἀρνεῖται τόν ἀνδρισμό του; Καί κάτι ἀκόμη. Τί εἴδους ψυχολογική πίεση ἦταν αὐτή, πού δέχθηκε τό δικαστήριο γιά νά ἀπαλλάξει τόν κληρικό, ὅταν ὁ ἴδιος τήν ἀμέσως ἑπόμενη ἡμέρα, μέ τούς ἴδιους δημοσιογράφους, περιφέρονταν στόν προαύλιο χῶρο τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ, πού ὑπηρετοῦσε; Παράδοξα πράγματα.
ΤΟ ΤΕΤΑΡΤΟ περιστατικό ἀπασχόλησε καί αὐτό τήν περιοδική μας ἔκδοση. Ἔγραφε σχετικῶς: “Ὅταν σέ ἐπαρχιακή Μητρόπολη ξέσπασε μεγάλος θόρυβος κατά τοῦ οἰκείου Ἱεράρχη καί ἐνῶ οἱ δημοσιογράφοι πού ἔφεραν στή δημοσιότητα τά γεγονότα, ἀθωώθηκαν ὁμόφωνα μετά ἀπό ἀπαλλακτική εἰσαγγελική πρόταση καί ἐνῶ ὁ εἰσαγγελέας ἄσκησε παράλληλα ποινική δίωξη σέ βάρος τοῦ Μητροπολίτη καί προσώπων τοῦ ἀμέσου περιβάλλοντός του γιά σοβαρά ποινικά ἀδικήματα, ἡ Σύνοδος ἔσπευσε, καί μάλιστα μετά πρόταση τοῦ ἴδιου τοῦ Ἀρχιεπισκόπου, νά ἐκδηλώσει μέ ἀπόφασή της (μέ μία μειοψηφία) τήν ἠθική συμπαράσταση στό Μητροπολίτη γιά τή δικαστική του περιπέτεια!!, ἐνῶ θά ἔπρεπε νά ἐφαρμόσει τή διαδικασία πού ἐπιβάλλουν οἱ Ἱεροί Κανόνες καί οἱ οἰκεῖοι ἐκκλησιαστικοί νόμοι”. Μεταφέρουμε αὐτούσιο τό ἀπόσπασμα, χωρίς σχόλια καί χωρίς παρατηρήσεις. Τά συμπεράσματα δικά σας.
Η ΠΕΜΠΤΗ παρατήρηση εἶναι γενική ἀλλά καί συγκεκριμένη. Ἀναφέρεται σέ ὅλα ἐκεῖνα, τά ὁποῖα γράφονται καί λέγονται, ἀκόμη καί μέ καταγγελίες κληρικῶν καί ἐκθέσεις ἐπισήμων ὀργάνων, καί ἑστιάζονται σέ ἀπαράδεκτες συμπεριφορές κληρικῶν, ἀκόμη καί μεγαλόσχημων. Γιά τίς συμπεριφορές αὐτές ἡ ἐκκλησιαστική διοίκηση ἀπρακτεῖ, δέν ἀκολουθεῖ τήν ἐπιβαλλόμενη διαδικασία τῆς ἔρευνας καί τῶν ἀνακρίσεων ἤ τίς ἀντιπαρέρχεται μέ διάφορες μεθοδεύσεις καί προσχήματα, ὅπως: οἱ παρασχεθεῖσες ἐξηγήσεις κρίνονται “ἐπαρκεῖς” (χωρίς ἄλλη ἔρευνα), οἱ καταγγελίες καί ἀναφορές ἀνάγονται σέ “προσωπικά δεδομένα”, καλύπτονται ἀπό τά διατακτικά προσωρινῶν δικαστικῶν ἀποφάσεων καί ἄλλα ἠχηρά παρόμοια. Ἐμεῖς τά θεωροῦμε “προφάσεις ἐν ἁμαρτίαις”.
Θά μποροῦσε κανείς νά ἐπεκταθεῖ καί νά ἀναφερθεῖ καί σέ ἄλλες, ὄχι εὐάριθμες, περιπτώσεις. Θά σταματήσουμε ὅμως ἐδῶ τήν καταγραφή.
Δέν γνωρίζουμε, ἄν, ἀποδίδοντας ὁ Σεβασμιότατος τόν χαρακτηρισμό “ὑπνώττουσα” καί “διατεταγμένη” γιά τήν ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη, ἀναφερόταν καί στίς παραπάνω περιπτώσεις. Ἐμεῖς πάντως τίς ἐντάσσουμε ἀναντίρρητα στό περιεχόμενο τῶν δηλώσεων καί τῶν διαπιστώσεών του. Καί κάτι ἀκόμη. Ὁ Σεβασμιότατος χαρακτηρίζει τήν ἐκκλησιαστική δικαιοσύνη “ὑπνώττουσα” καί “διατεταγμένη”. Ἐμεῖς προσθέτουμε: Καί ὄχι μόνο...
Σύν.
