Περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», φύλλο 159, 16-6-2005

Τά πρῶτα σημάδια

Δέ θά δαπανήσω χρόνο στήν ἐπεξεργασία τοῦ νοσηροῦ συμπτώματος τῆς διασύνδεσης τοῦ λογικοῦ ἀνθρώπου μέ τούς ἄλογους ἐκπροσώπους τοῦ ζωϊκοῦ βασιλείου. Οἱ θεωρίες αὐτές εἶναι πιά ξεπερασμένες καί λησμονημένες. Θά μείνω θαυμάζοντας ἐκεῖνο, τό πρῶτο ξεκίνημα τοῦ λογικοῦ προγόνου μας. Τίς πρῶτες στροφές τοῦ ἀνθρώπινου μυαλοῦ. Τά πρῶτα, τά παρθένα αἰσθήματα τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς. Ὅσο καί ἄν ἐμφανίζονται, στό δικό μας ὑπερφορτωμένο λογισμό, πρωτόγονα καί ἁπλοϊκά, εἶναι ἀποκαλυπτικά τοῦ μεγαλείου τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης καί τῶν προνομιακῶν χαρισμάτων, πού τή διαφοροποιοῦν ἀπό ὅλη τήν ὑλική δημιουργία.

Ὁ ἄνθρωπος, ἀπό τή στιγμή, πού χτύπησε τήν ἄμορφη πέτρα καί σμίλεψε τό πρῶτο, πρωτόγονο -ἔστω- ἐργαλεῖο του, φανέρωσε, πώς ἔχει τήν ἱκανότητα νά σκέφτεται, νά ἀνακαλύπτει καί νά δημιουργεῖ.

Ἀπό κείνη τήν ἱστορική ἐκκίνηση, πέρασαν αἰῶνες ἀτέλειωτοι. Χιλιετίες ἀπροσδιόριστες. Δέν εἴμαστε σέ θέση, νά μετρήσουμε, πόσες. Οἱ πολλές κρύβονται στό σκοτάδι τῆς προϊστορίας. Καί οἱ λίγες, αὐτές, πού ἐμεῖς τίς χαρακτηρίζουμε ἱστορικές, μᾶς ἀφηγοῦνται τό μεγάλο θαῦμα. Ὁ ἄνθρωπος τρέχει, μέ συνεχή ἐπιτάχυνση στήν κούρσα τῆς γνώσης καί τοῦ πολιτισμοῦ. ᾿Ενῶ ὁ πίθηκος παραμένει πίθηκος. Μέ τίς ἴδιες ἐνστικτώδεις δεξιότητες, πού εἶχε στήν αὐγή τῆς δημιουργίας. Καί μέ τήν ἴδια ἀνικανότητα νά δουλέψει μέσα του ἔννοιες καί νά βγάλει πρωτοτυπία.

Μπορεῖ ὁ πίθηκος νά ἀνορθώνεται στά δυό του πόδια. Ἀλλά αὐτό τό ἔκανε καί ὁ μακρινός του πρόγονος. Μπορεῖ νά ξεφλουδίζει μέ τέχνη τόν καρπό. Ἀλλά αὐτό δέν ἀποτελεῖ μεταγενέστερη ἐπινόηση. Μπορεῖ νά χαϊδεύει μέ χάρη τό μικρό του ἀπόγονο. Ἀλλά καί αὐτό δέν τό πραγματοποιεῖ ξεπερνώντας τά ὅρια τοῦ ἐνστίκτου του.

Ἡ ἀπόσταση ἀνάμεσα στόν πίθηκο καί  στόν ἄνθρωπο παραμένει ἀγεφύρωτη καί ἀπροσπέλαστη. Ἕνα χάος, πού δέν εἶναι σέ θέση νά τό ἐρευνήσουν καί νά τό καλύψουν οἱ ὀπαδοί τῆς ὑποθετικῆς καί ἀναπόδεικτης κλιμάκωσης τοῦ ἐξελικτικοῦ δέντρου.

Εἶπαν πολλά. ῎Εγραψαν πολλά. Φώναξαν μέ ὅση δύναμη εἶχαν. ᾿Αλλά δέν κατάφεραν νά ἀποδείξουν τήν ἀξιοπιστία τῶν ἰσχυρισμῶν τους. Μετροῦν καί ξαναμετροῦν τό ὑλικό, βιολογικό σκήνωμα τῆς εἰκόνας τοῦ Θεοῦ. Τό σχῆμα καί τή στάση τοῦ ἀνθρώπινου σώματος καί τίς λειτουργίες, πού ὑπηρετοῦν τή θρέψη καί τή διαιώνιση. Δέν μποροῦν, ὅμως, νά ξεκλειδώσουν τό “φυλακτήριο” τοῦ ἀπεριόριστου θησαυρίσματος, τοῦ λόγου καί τῆς ἐλευθερίας. Δέν εἶναι σέ θέση νά μᾶς ἐξηγήσουν, πώς ὁ ὑποτιθέμενος ἀπόγονος τοῦ πιθήκου ἔγινε ἐπιστήμονας ἤ μουσικός ἤ ζωγράφος ἤ γλύπτης.

Η ἱκανότητα τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης, πού ἔγραψε καί διακόσμησε τήν ἱστορία, ἀποκαλύπτει συνεχῶς τήν προνομιακή της καταγωγή. ῾Ο ἄνθρωπος δέν εἶναι ζῶο ἐξελιγμένο, ἐξημερωμένο, ἐμπλουτισμένο καί ἀναβαθμισμένο. Εἶναι “ποίημα λογικόν”. Πλάσμα ἐξαίρετο, προικισμένο μέ νοῦ καί μέ ἱκανότητα ἐνατένισης καί διείσδυσης -ἔστω καί “πεπερασμένης”- στά μεγαλεῖα καί στά μυστήρια τοῦ Θεοῦ.

Ο ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ

Print Friendly, PDF & Email