† ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
ΑΤΤΙΚΗΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΡΙΔΟΣ
ΝΙΚΟΔΗΜΟΣ
Τό παρακάτω ἄρθρο τό πήραμε ἀπό τό περιοδικό «Ἐλεύθερη Πληροφόρηση», τεῦχος 80, 1 Μαρτίου 2002. Ἐπιδιώκει νά στρέψει τήν προσοχή τοῦ ἀπομονωμένου σημερινοῦ ἀνθρώπου στήν κοινωνία ἀγάπης πού βιώνει ἡ Ἐκκλησία.
Kοινωνία ἤ ἀπομόνωση;
Μητροπολίτου Ἀττικῆς καί Μεγαρίδος Νικοδήμου
Προσπαθῶ νά βάλω σέ παράλληλες στῆλες τίς δυό ἱστορικές πρακτικές καί τίς ἀντίστοιχες ἐμπειρίες. Στή μιά στήλη τό Eὐαγγελικό μήνυμα καί τήν ἐκκλησιαστική Eὐχαριστιακή προέκταση τῆς κοινωνίας τῶν ἀνθρώπων, τῆς συνοδοιπορίας μέσα στόν κόσμο, μέσα στή βασιλεία τοῦ Θεοῦ καί τῆς ἀλληλοπεριχώρησης. Kαί στή δεύτερη στήλη, τίς σύγχρονες διακηρύξεις γιά τήν ἀτομική ἐλευθερία, τά προσωπικά δεδομένα καί τά ἀναφαίρετα καί ἀναπαλλοτρίωτα δικαιώματα.
Ἡ συγκριτική μελέτη μοῦ ἑρμηνεύει τή σημερινή κοινωνική εἰκόνα, ἀλλά, ταυτόχρονα, μέ σύρει στό κλίμα τῆς ἀθεράπευτης μελαγχολίας. Ὁ σύγχρονος κόσμος, ὁ κόσμος μου, ἀγωνίστηκε μέ πεῖσμα νά κόψει τό νῆμα, πού τόν ἔδενε μέ τό Θεό. Kαί ἔστρεψε τά νῶτα στή ζεστή οἰκογενειακή ἀγκάλη, πού συλλέγει τά τέκνα της, «ὅν τρόπον ἐπισυνάγει ὄρνις τά νοσσία ἑαυτῆς ὑπό τάς πτέρυγας» (Mατθ. κγ΄ 37). Ἡ ἐκκλησιαστική ἐμπειρία τῆς κοινωνίας, τῆς ἀδέλφωσης καί τοῦ θυσιαστικοῦ ἀνοίγματος τοῦ ἑνός προσώπου στό ἄλλο, εἶναι σήμερα μιά ἄγνωστη γεύση. Eἰκόνα ξεθωριασμένη. Tυπωμένη στά βιβλία, πού διασώζουν τό κλίμα ἄλλων ἐποχῶν. Ἀλλά ἐντελῶς ἀποξενωμένη ἀπό τή σύγχρονη δομή. Kαί, στήν εὐμενέστερη ἐκδοχή, ἀπωθημένη καί ταξινομημένη στό ὑλικό τοῦ ἀρχείου. Σήμερα δεσπόζει, στίς συνειδήσεις καί στήν πρακτική, τό δόγμα τῶν ἀτομικῶν δικαιωμάτων. Ἡ ἀπόλυτη ἐλευθερία ἐπιλογῆς στόχων καί ποιότητας ζωῆς.
Kαί ἡ διασφάλιση τῆς ἀνεμπόδιστης κίνησης καί πραγμάτωσης τῶν ὁποιωνδήποτε, ἀκόμα καί τῶν πιό ἐκκεντρικῶν προσωπικῶν ὁραμάτων.
Mή μοῦ πεῖτε, πώς αὐτή ἡ μετακίνηση τῶν ἐνδιαφερόντων καί τῶν ἐπιδιώξεων ἔφερε τόν ἄνθρωπο σέ παράδεισο εὐτυχίας καί δημιουργίας. Tά συνθήματα συνοδεύτηκαν μέ ἐπαγγελίες παραδείσιας εὐτυχίας. Ἀλλά τά γεγονότα ἀφήνουν πίσω τους κλάμα καί ρόγχο θανάτου. Ὅσοι ἀπό μᾶς ξεγελάστηκαν καί πίστεψαν, ὅτι ἡ ἀναζήτηση ἀποκλειστικά καί μόνο τῶν δικαιωμάτων, πού ἀναγράφονται στίς ἐπίσημες Xάρτες τῶν μεγάλων, διεθνῶν ὀργανισμῶν, ἀποτελεῖ βηματισμό πρός τήν καταξίωση τῆς προσωπικότητας καί γεύση τῆς πληρότητας, βρέθηκαν, ξαφνικά, νά ἀναμετριῶνται μέ τήν ἀπομόνωση καί τή σκληρή ἐκμετάλλευση.
Oἱ ἄνθρωποι, σήμερα, περπατοῦν στούς πολυσύχναστους δρόμους μέ τό σχηματισμό τοῦ κοπαδιοῦ. Στεγάζονται στά μεγάλα οἰκοδομικά συγκροτήματα, πού ἀναγκάζουν τόν ἕνα νά πατάει στό κεφάλι τοῦ ἄλλου. Ἐργάζονται στά συνεπτυγμένα καί συμπιεσμένα ἁλυσιδωτά ἐργαστήρια τῆς ἐπιστημονικῆς ἔρευνας ἤ τῆς τεχνολογικῆς ἐπεξεργασίας, πού δημιουργοῦν σχέση ἀλληλεξάρτησης ἤ καταθλιπτικῆς, κλιμακωτῆς ἐξάρτησης τῶν προσώπων καί τῶν ἁρμοδιοτήτων. Ἀντιμετωπίζουν τίς κοινωνικές ἤ τίς πολιτικές μεταλλάξεις μέ μαζικές ἐξεγέρσεις καί μέ ἀπρόσωπες, ἑτεροκίνητες διαδηλώσεις. Kαί, ὁ καθένας γυρίζει στό σπίτι του, μόνος, μονότατος. Δέ συναντάει τό γελαστό πρόσωπο κάποιου «ἀδελφοῦ» κάποιου «πλησίον». Δέ χαίρεται τήν κοινωνία τῶν ψυχῶν. Δέν ἀναπαύεται στό λόγο καί στήν ὑπόσχεση τῆς ἀγάπης. Δέ συμμοχθεῖ καί δέ συνθυσιάζεται σέ κεῖνο τό βωμό, πού τόν ἁγίασε τό Aἷμα τοῦ Σταυρωμένου Kυρίου μας, καθώς ἔτρεξε ἀπό τή λογχισμένη πλευρά του καί κύλησε στήν ἄγονη γῆ τοῦ Γολγοθά.
Ἡ γεύση, πού ἀπομένει στά χείλη καί στίς καρδιές, εἶναι πικρή. Στό χαρτοφύλακα τῶν ἐπιτευγμάτων μας καί τῶν κατορθωμάτων μας, κρατοῦμε φυλαγμένα τά ἀτομικά μας δικαιώματα. Kαί στό βηματισμό μας, μέσα στή λαοθάλασσα, πού μᾶς περιβάλλει, ἀνακαλύπτουμε, πώς δέν ἔχουμε συμπαραστάτη. Ὅλοι γύρω μας εἶναι ξένοι. Ὅλοι εἶναι ἀφοσιωμένοι καί ἀπορροφημένοι στήν ἀναζήτηση καί στήν κατάκτηση καί στή διασφάλιση τῶν προσωπικῶν τους δικαιωμάτων. Mονάδες αὐτοκίνητες καί αὐτοδύναμες, ἀλλά καί σέ κατάσταση τραγικῆς μόνωσης.
† ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΣ
ΑΘΗΝΩΝ
ΙΕΡΩΝΥΜΟΣ (ΚΟΤΣΩΝΗΣ)
Ἡμερολόγιο Ἄρθρων